Health Tips : ਇਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੇ ਲੱਛਣ! ਕਿਤੇ ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਗਏ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ
Saturday, Oct 12, 2024 - 05:25 AM (IST)
ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ - ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਸਿਰਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਸਿਰ ਦੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਦ 4 ਤੋਂ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਹੋਰ ਲੱਛਣ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਤਲੀ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਰੌਸ਼ਨੀ ਜਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਲਈ ਹਸਾਸੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਣਾਅ, ਨਿਦਰਤਾ, ਨਿਯਮਿਤ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ, ਕੁਝ ਖਾਣੇ-ਪੀਣੇ ਦੇ ਸਮੱਗਰੀ ਜਾਂ ਹਾਰਮੋਨਲ ਬਦਲਾਅ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਲੱਛਣ :-
ਤੇਜ਼ ਸਿਰਦਰਦ : ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਿਰ ਦੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਜਾਂ ਦੋਨੋਂ ਪਾਸਿਆਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਦ ਧੱਕੇ ਮਾਰਨ ਵਾਲਾ ਜਾਂ ਧੜਕਣ ਵਾਲਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਲਟੀਆਂ ਅਤੇ ਮਤਲੀ : ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਤਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਲਟੀਆਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਐਲਰਜੀ ਲੱਛਣ : ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਨਾਲ ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋਣ, ਨੱਕ ’ਚ ਪਾਣੀ ਵਗਣਾ ਜਾਂ ਅੱਖਾਂ ਚਮਕਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਸਵੈਦਨਸ਼ੀਲਤਾ : ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਜਿਆਦਾ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਰਦ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਬੋਲਣ ’ਚ ਦਿੱਕਤ : ਕਈ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੌਰਾਨ ਜਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੋਲਣ ’ਚ ਸਮੱਸਿਆ, ਚੱਕਰ ਆਉਣ, ਜਾਂ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ (Aura) : ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ’ਚ ਸਮੱਸਿਆ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ "ਔਰਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਮਕਦਾਰ ਬਿੰਦੂ ਜਾਂ ਧੁੰਦਲੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਜਿਵੇਂ ਦੀ ਮਹਿਸੂਸਾਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ : ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਧੇਰੇ ਆਰਾਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ’ਚ ਸੁੰਨਪਨ : ਕੁਝ ਲੋਕ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੌਰਾਨ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ’ਚ ਸੁੰਨਪਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਹੱਥਾਂ, ਗਲ੍ਹਾ ਜਾਂ ਚਿਹਰੇ ’ਚ।
ਕਨਫਿਊਜ਼ਨ : ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਦਿਮਾਗੀ ਹਾਲਤ ’ਚ ਬਦਲਾਅ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਕਨਫ਼ਿਊਜ਼ਨ ਜਾ ਅਸਮਝਣ ਵਾਲੀ ਹਾਲਤ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਧੜਕਣ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ : ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਜਾਂ ਸ਼ਰੀਰ ’ਚ ਬੇਚੈਨੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਉਪਾਅ :-
ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨੀ : ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਟ੍ਰਿਗਰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਜੰਮ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ, ਕੈਫੀਨ, ਚਾਕਲੇਟ, ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰੀ ਫੂਡਸ। ਆਪਣਾ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਓ ਜੋ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਟ੍ਰਿਗਰ ਡਾਇਰੀ : ਇਕ ਡਾਇਰੀ ਰੱਖੋ ਜਿਸ ’ਚ ਆਪਣੇ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਟ੍ਰਿਗਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ ਅਤੇ ਟ੍ਰਿਗਰ ਵਾਲੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਮਝ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨਿਯਮਤ ਨੀਂਦ :-
ਸਹੀ ਨੀਂਦ ਪੈਟਰਨ : ਅਣਨਿਯਮਤ ਨੀਂਦ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਕ ਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਸੌਣਾ ਅਤੇ ਉਠਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ 7-8 ਘੰਟੇ ਦੀ ਪੂਰੀ ਨੀਂਦ ਲਓ।
ਨਿਯਮਤ ਆਹਾਰ :-
ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਫਿਕਸ ਕਰੋ : ਖਾਣਾ ਛੱਡਣ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤੱਕ ਭੁੱਖਾ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖਾਓ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਆਹਾਰ ਲਈ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਡਾਇਨ ਸਲਾਦ, ਫਲ ਅਤੇ ਸੂਪ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
ਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ :-
ਕਾਫੀ ਪਾਣੀ ਪੀਓ : ਡਿਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦਾ ਟ੍ਰਿਗਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਦੌਰਾਨ ਕਾਫੀ ਪਾਣੀ ਪੀ ਰਹੇ ਹੋ।
ਸਟ੍ਰੈਸ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ :-
ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਯੋਗਾ : ਸਟ੍ਰੈੱਸ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਯੋਗਾ, ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਰਿਲੈਕਸੇਸ਼ਨ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਇਹ ਤਕਨੀਕਾਂ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੇ ਟ੍ਰਿਗਰਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਟ੍ਰੈੱਸ ਘਟਾਓ : ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰੂਟੀਨ ’ਚ ਵਧੇਰੇ ਸੰਗਠਨ ਲਿਆਉਣ ਨਾਲ ਸਟ੍ਰੈੱਸ ਘੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਸਰਤ :-
ਹਲਕਾ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ : ਹਲਕੀ ਕਸਰਤ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਾਕਿੰਗ ਜਾਂ ਤੈਰਾਕੀ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਸਰੀਰ ’ਚ ਰਕਤ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਬਲੂ ਲਾਈਟ ਫਿਲਟਰ : -
ਸਕਰੀਨ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ : ਦਿਨ ’ਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕਰੀਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਿਤਾਉਣ ਨਾਲ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਲੂ ਲਾਈਟ ਫਿਲਟਰ ਵਾਲਾ ਚਸ਼ਮਾ ਵਰਤੋ ਜਾਂ ਸਕ੍ਰੀਨ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੋ।
ਨਿਯਮਤ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚ :-
ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ : ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਨਿਯਮਿਤ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰ ਕੇ ਮਾਇਗਰੇਨ ਦੇ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਸਹੀ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਪਤਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਚਮਕਦਾਰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਸ਼ੋਰ ਤੋਂ ਬਚੋ : ਬਹੁਤ ਚਮਕਦਾਰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਜਾਂ ਸ਼ੋਰ ਵਾਲੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ’ਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਮਾਇਗ੍ਰੇਨ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ ਜਾਂ ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ’ਚ ਸੰਭਾਵਤ ਬਚਾਅ ਦੇ ਉਪਾਅ ਵਰਤੋ।
