ਸੰਸਦ ਦੇ ਇਸ ਆਗਾਮੀ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਕੀ ਉਮੀਦ ਕਰਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ

ਸੰਸਦ ਦਾ ਬਜਟ ਸੈਸ਼ਨ ਅੱਜ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ 2 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿਚ ਛਾਏ ਰਹਿਣਗੇ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮਾਣਯੋਗ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਸੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨਗੇ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣਾ ਬਜਟ ਭਾਸ਼ਣ ਪੜ੍ਹਨਗੇ।

ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਆਓ ਆਪਾਂ 6 ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿਚ ਮਹਿਲਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਫੀਸਦੀ ’ਤੇ ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ। ਟੀ. ਡੀ. ਪੀ. ਕੋਲ 6 ਫੀਸਦੀ ਮਹਿਲਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ, ਭਾਜਪਾ ਕੋਲ 13 ਫੀਸਦੀ, ਕਾਂਗਰਸ, ਡੀ. ਐੱਮ. ਕੇ. ਅਤੇ ਸਪਾ ਕੋਲ 14 ਫੀਸਦੀ ਹਨ। ਏ. ਆਈ. ਟੀ. ਸੀ. ’ਚ 39 ਫੀਸਦੀ ਮਹਿਲਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਸੰਸਦ ਦੇ ਇਸ ਆਗਾਮੀ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਕੀ ਉਮੀਦ ਕਰਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਮੇਰੀ ਡਾਇਰੀ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਨੋਟਸ ਇਹ ਹਨ :

ਕੋਲਡ ਪਲੇਅ ਅਤੇ ਕੁੰਭ : ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ 2 ਨਵੇਂ ਕੈਫੇਟੇਰੀਆ ਵਿਚ ਕੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨਗੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿਚ ਇਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂ ‘ਸੁੱਕੇ’ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿਚ ਡਾਈਟ ਕੋਕ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ ਜਾਂ ਫਿਰ, ਕੀ ਹੌਟ ਕੌਫੀ ’ਤੇ ਕੋਲਡ ਪਲੇਅ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੁੰਭ ਤੋਂ ਹਾਰ ਜਾਵੇਗੀ ਜਿੱਥੇ ਬੇਸਹਾਰਾ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ ਜਾਂ ਅਜੇ ਬਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਵਿਚਕਾਰ ਪਵਿੱਤਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨੂੰ ਇਕ ਤਮਾਸ਼ੇ ਭਰੇ ਫੋਟੋ ਸੈਸ਼ਨ ’ਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਦੌੜ ਸੀ।

ਮੱਛੀ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ : ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹਨ, ਉਹ ਵੀ ਸੰਸਦ ਦੀ ਕੰਟੀਨ ਵਿਚ ਪਰੋਸੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਬਾਸਾ ਮੱਛੀ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਾਸਾ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕੈਟਫਿਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਸਿਰੇ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਵੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਸੋਖ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੇਸਵਾਦ, ਟਾਲਣਯੋਗ ਪਰ ਲੜਨ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੜਨ ਲਈ ਹੋਰ ਵੱਡੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਹਨ।

ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿਚ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ : ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿਚ ਬੈਠਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਪਰ ਹੁੰਦਾ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਹੈ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਕੇਂਦਰੀ ਹਾਲ ਨੂੰ ਸਾਂਝੀਆਂ ਬੈਠਕਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਸਾਂਝਾ ਸੈਸ਼ਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਭਾਸ਼ਣ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨਿਰੀਖਕ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣਗੇ ਕਿ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ/ਵਾਕਾਂਸ਼ਾਂ ਦਾ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ : ਮਹਿੰਗਾਈ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ, ਡਿੱਗਦਾ ਹੋਇਆ ਰੁਪਈਆ, ਧਨ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਸੂਬੇ, ਮਣੀਪੁਰ।

ਡਿਪਟੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੀ ਘਾਟ : ਭਾਵੇਂ 17ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ (2019-24) ਵਿਚ ਭਾਜਪਾ ਕੋਲ ਲੋੜੀਂਦਾ ਬਹੁਮਤ ਸੀ ਪਰ ਸਦਨ ਵਿਚ ਕਦੇ ਵੀ ਡਿਪਟੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। 18ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿਚ ਵੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ। ਅਜੇ ਵੀ ਡਿਪਟੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦਾ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਦਨ ’ਤੇ ਸ਼ਰਤ ਲਾ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲਾ ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ. ਗੱਠਜੋੜ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਹੁਦੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭਰੇਗਾ।

ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੌਣ ਬੋਲੇਗਾ : ਸੰਸਦ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਬਿੱਲਾਂ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਸਾਢੇ ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕਿ ਸਦਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਲਗਭਗ 30 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਇਕ ਰਿਕਾਰਡ ਸੀ। ਕੀ ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਟੁੱਟੇਗਾ?

ਮਹਾਦੋਸ਼ ਪ੍ਰਸਤਾਵ : ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੀ ਹਨ, ਵਿਰੁੱਧ ਮਹਾਦੋਸ਼ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਤਕਨੀਕੀ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਕੋਈ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ? ਆਓ ਉਡੀਕ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਵੇਖੀਏ।

ਬਿੱਲਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ : 15ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ (2009-14) ਵਿਚ 10 ਵਿਚੋਂ 7 ਬਿੱਲਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂਚ ਲਈ ਸੰਸਦੀ ਕਮੇਟੀਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 17ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ (2019-24) ਵਿਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਗਈ ਜਿੱਥੇ 10 ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 2 ਬਿੱਲਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂਚ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 18ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿਚ ਇਸ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਕੋਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਵਕਫ਼ ਬਿੱਲ : ਕੁਝ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪੰਡਿਤਾਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਿੱਲੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ‘ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਬਿੱਲ’ ਨੂੰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਪਾਸ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ। ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਰਾਜ ਸਭਾ ਨੇ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਧੰਨਵਾਦ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਲਈ 3, 4 ਅਤੇ 6 ਫਰਵਰੀ (ਦਿੱਲੀ ਚੋਣਾਂ ਕਾਰਨ ਸਦਨ 5 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬੈਠੇਗਾ) ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸੱਦੇ ਗਏ : ਇਕ ਹਾਸਾ-ਮਜ਼ਾਕ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਥੀ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਵਾਮੀ ਪ੍ਰਦੀਪਤਾਨੰਦ ਉਰਫ਼ ਕਾਰਤਿਕ ਮਹਾਰਾਜ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਪਦਮਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਨੂੰ ਵੀ ਮੂਲ ਸਥਾਨ (ਸੰਸਦ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ’ਤੇ) ’ਤੇ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਕ ਸਮੇਂ ਮਹਾਤਮਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਖੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਕਿਉਂ? ਉਹ ਉਹੀ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ‘ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਹੈ ਕਿ ਮੋਹਨਦਾਸ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਿਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।’

ਵਾਧੂ ਖੋਜ : ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਡੇ

ਡੇਰੇਕ ਓ ਬ੍ਰਇਨ (ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਟੀ.ਐੱਮ.ਸੀ. ਸੰਸਦੀ ਦਲ (ਰਾਜ ਸਭਾ) ਦੇ ਆਗੂ)