ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦਾ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ
Tuesday, Jan 21, 2025 - 06:01 PM (IST)
ਤਾਂ ਫਿਰ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸੰਸਥਾ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਮੰਨ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਣਾਈ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਇਸ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਖਬਾਰਾਂ, ਰਸਾਲਿਆਂ, ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਅਤੇ ਟੀ.ਵੀ. ਚੈਨਲਾਂ ’ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਨਾਥਨ ਐਂਡਰਸਨ ਵੀ ਅੱਗੇ ਆਏ ਅਤੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ’ਤੇ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਵੀ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਦੱਸੇ ਗਏ ਕਾਰਨਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਕੋਈ ਅਸਾਧਾਰਨ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ, ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਟੀਮ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ, ਮੈਂ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਸੀਂ ਖੋਜ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਇਹ ਪੋਂਜ਼ੀ ਸਕੀਮਾਂ ’ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਆਖਰੀ ਖੋਜ ਸੀ। ਐਂਡਰਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਖਾਸ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕੋਈ ਨਿੱਜੀ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕੋਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਨਿੱਜੀ ਮੁੱਦਾ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਸਫਲ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਇਕ ਖਾਸ ਬਿੰਦੂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਇਕ ਸੁਆਰਥੀ ਕੰਮ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਐਂਡਰਸਨ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੰਨ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਪਿੱਛੇ ਅਸਲ ਵਿਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਸਨ?
ਸਾਡੇ-ਤੁਹਾਡੇ ਵਰਗੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿਓ, ਕੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ? ਜੇਕਰ ਬੰਦ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਐਂਡਰਸਨ ਨੇ ਕਦੇ ਇਸਦਾ ਸੰਕੇਤ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ?
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਅਜਿਹੇ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਅਡਾਣੀ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਨਵਰੀ 2023 ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੇ ਅਡਾਣੀ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ।
2023 ਦੌਰਾਨ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਵਿਆਪਕ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਡਾਣੀ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਅਡਾਣੀ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਸੇਬੀ ਮੁਖੀ ਮਾਧਵੀ ਬੁਚ ’ਤੇ ਵੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸਾਧਿਆ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਹਿੱਤ ਅਡਾਣੀ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਬਲੂਮਬਰਗ ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ 2020 ਤੋਂ ਬਾਅਦ 30 ਕੰਪਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਦੇ ਅਗਲੇ ਹੀ ਦਿਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਔਸਤਨ 15 ਫੀਸਦੀ ਡਿੱਗ ਗਏ ਅਤੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਔਸਤਨ 26 ਫੀਸਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ।
ਇਕ ਅਮਰੀਕੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਮੋਟਰ ਕੰਪਨੀ ਨਿਕੋਲਾ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ 2020 ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਸਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਝੂਠੇ ਦਾਅਵੇ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਹੰਗਾਮਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਿਕੋਲਾ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਟ੍ਰੇਵਰ ਮਿਲਟਨ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ।
ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਅਤੇ ਟਵਿੱਟਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੀ. ਈ.ਓ. ਜੈਕ ਡੋਰਸੀ ਦੀ ਭੁਗਤਾਨ ਕੰਪਨੀ ਬਲਾਕਲਿੰਕ ਨੂੰ ਵੀ ਇਕ ਕਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿਚ 80 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਘਾਟਾ ਪਿਆ ਸੀ।
ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਆਇਆ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਤੱਕ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਅਚਾਨਕ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਝੌਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਅਡਾਣੀ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਪੋਰਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਬਾਰੇ ਇਕ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਉਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਜੋ ਬਾਈਡੇਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੀ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਵਿਰੁੱਧ ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ’ਤੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਬਾਰੇ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਕੇ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਣ ਦਾ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਹੈ। ਐਂਡਰਸਨ ਨੇ 2017 ਵਿਚ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਇਕ ਆਮ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਵਿੱਤੀ ਪਿਛੋਕੜ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਅੱਜ ਐਂਡਰਸਨ ਖੁਦ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਪੈਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵੀ ਹਨ। ਤਾਂ ਆਓ ਦੇਖੀਏ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਐਂਡਰਸਨ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚ ਧੋਖਾਦੇਹੀ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ਾਰਟ ਸੈਲਿੰਗ ਦਾ ਵੀ ਸੀ।
ਭਾਰਤੀ ਅਖਬਾਰ ‘ਦਿ ਮਿੰਟ’ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਡਾਣੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਰਟ ਸੇਲਿੰਗ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ 40 ਲੱਖ ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਕਮਾਏ। ਸ਼ਾਰਟ ਸੇਲਿੰਗ ਵਿਚ ਟਰੇਡਰ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਬ੍ਰੋਕਰ ਤੋਂ ਸ਼ੇਅਰ ਉਧਾਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵਿਆਜ ਸਮੇਤ ਬ੍ਰੋਕਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਇਕ ਰਹੱਸਮਈ ਕੰਪਨੀ ਵਾਂਗ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਰਜਿਸਟਰਡ ਦਫ਼ਤਰ ਸੀ, ਨਾ ਕੋਈ ਪਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਸਰੋਤ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਅਡਾਣੀ ਸਮੂਹ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਵਤਖੋਰੀ ਤੱਕ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵੀ ਲਾਏ, ਉਸ ਤੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੂੰਜੀਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਕਰਕੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਰਾਜ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਕ੍ਰੋਨੀ ਪੂੰਜੀਵਾਦ ਦਾ ਰੂਪ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ ਕਿ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਰਫ਼ ਅਡਾਣੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਗੜੀ ਹੋਈ ਤਸਵੀਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਕੋਈ ਵੀ ਆਮ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਤੀਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।
ਅਵਧੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ