ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਚਾਹੁਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਇਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ
Friday, Mar 21, 2025 - 06:39 PM (IST)

ਇਸ ਵੇਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਖੜੋਤ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਰਗੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੈ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਕਿ ਕਦੋਂ ਧਮਾਕਾ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਬਹੁਤ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕੀ ਮੋੜ ਲੈਣਗੇ। ਹੋਲਾ ਮਹੱਲਾ ਵਿਚ ਨਿਹੰਗ ਸਿੱਖ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਧੜਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਤਲਵਾਰਾਂ ਲਹਿਰਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਧੜੇਬੰਦੀ ਵਿਚ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਕ ਧੜਾ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਧੜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਹਟਾਉਣ ਵਿਚ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਜਿਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸ. ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਮਾੜੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਹਾਰ ਸਤਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ 2027 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਹਾਲਤ ਦਿੱਲੀ ਵਰਗੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਇਸ ਦੇ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਤੀਜੀ ਤਾਕਤ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਫੋਬੀਆ ਡਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਚੌਥੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਹੈ ਜਿਸ ’ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧੜੇ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਪਰ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪੱਤੇ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹ ਰਹੀ।
ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿਚ ਅਪ੍ਰਾਸੰਗਿਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਰਹੇ ਨਹੀਂ, ਜਿਹੜੇ ਕੁਝ ਕੁ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਸੁਣਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਸਮਝ ਗਏ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਨਾਟਾ ਹੀ ਸੰਨਾਟਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸੰਨਾਟਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸ਼ੁੱਭਚਿੰਤਕਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਾਰਿਸਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। 1947 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਕਰਨਾ, ਜੋ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਉਦਾਸੀਨ ਹੀ ਰਹੇ। ਇਕ ਸਮੇਂ ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਫਤਹਿ ਸਿੰਘ ਦੇ ਆਪਸੀ ਟਕਰਾਅ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਜਨ ਸੰਘ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਇਸ ਟਕਰਾਅ ਵਿਚ, ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਟਰੰਪ ਕਾਰਡ ਖੇਡਿਆ ਅਤੇ 1966 ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡ ਕੇ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਦੋ ਨਵੇਂ ਸੂਬੇ ਬਣਾ ਕੇ ਅਤੇ ‘ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ’ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸ਼ੁੱਭਚਿੰਤਕ ਇੱਥੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1980 ਤੋਂ 1992 ਤੱਕ 12 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਅੱਤਵਾਦ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਹਨੇਰੀ ਲਿਆਂਦੀ ਕਿ ਪੂਰਾ ਪੰਜਾਬ ਖੂਨ ਨਾਲ ਲੱਥਪੱਥ ਹੋ ਗਿਆ। ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਦੋਫਾੜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਦਿੱਗਜ/ਕੱਦਾਵਰ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਲਾ ਹੋਵੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੂਝਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਹਨੇਰੀ ਵਿਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਹਿੰਦੇ ਤਾਂ ਇਹ ਰਹੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਖਾਲਿਸਤਾਨ’ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਜ਼ਖਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਦਾ ਦਰਦ ਅੱਜ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਰੋਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭਰਨਗੇ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਖੌਤੀ ਚਹੇਤਿਆਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੀ ਗਿਆ ਹੈ? ਸਿਰਫ਼ ਕਣਕ ਅਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ।
ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਨੇ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਲੱਕ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਵੀ ਇਹੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਹਿਤੈਸ਼ੀ ਹੈ ਪਰ ਨਾ ਤਾਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਬਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਖੇਤੀ ਘਾਟੇ ਵਾਲਾ ਸੌਦਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਅ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਬਾਰੇ ਢੰਡੋਰਾ ਪਿੱਟਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਘਾਤਕ ਬਣ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਭਲਾ ਕਰੇ।
ਅਖੌਤੀ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੇ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਉਜਾੜਨਾ ਹੀ ਸੀ। ਉਹ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਉਜਾੜ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਸ਼ੁੱਭਚਿੰਤਕ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਰਹੇ।
ਪਰ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਤੋਂ ਬਚਦੇ ਹੋਏ, ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੇ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰ ਗਏ ਅਤੇ 1966 ਵਿਚ ਮੌਜੂਦਾ ‘ਪੰਜਾਬ ਸੂਬਾ’ ਸਾਡੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਹੁਣ ਇਸ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾੜਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਨ।
ਮਾਸਟਰ ਮੋਹਨ ਲਾਲ (ਸਾਬਕਾ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਮੰਤਰੀ, ਪੰਜਾਬ)