ਹੈਂ! Ice-cream ''ਚ ਵੀ ਘਪਲਾ, FSSAI ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਚਿਤਾਵਨੀ
Monday, Oct 27, 2025 - 03:36 PM (IST)
ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ : ਪੈਕ ਕੀਤੀਆਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਅਕਸਰ ਫੂਡ ਲੇਬਲ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੇਬਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਦੂਸਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਭੋਜਨ ਲੇਬਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਸੇ ਉਤਪਾਦ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ 'ਚ ਇਸਨੂੰ ਕੈਟੇਗਰੀ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਐਂਡ ਸਟੈਂਡਰਡ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (FSSAI) ਨੇ ਭੋਜਨ ਲੇਬਲਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ 'ORS' (ਓਰਲ ਰੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਸਲਿਊਸ਼ਨ) ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ
ਯੂਨੀਸੈੱਫ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ORS ਇੱਕ ਨਮਕ-ਖੰਡ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ ਜੋ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ, ਦਸਤ, ਜਾਂ ਗਰਮੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ "ORS" ਲੇਬਲ ਵਾਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਨਾਮ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਹੈ।
FSSAI ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦ 'ਤੇ ORS (ਓਰਲ ਰੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਸਾਲਟਸ) ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਫਲ-ਅਧਾਰਤ, ਗੈਰ-ਕਾਰਬੋਨੇਟਿਡ, ਜਾਂ ਹੋਰ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਦਾਰਥ ਹੋਵੇ। FSSAI ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਉਤਪਾਦ 'ਤੇ "ORS" ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਐਂਡ ਸਟੈਂਡਰਡਜ਼ ਐਕਟ 2006 ਦੇ ਉਪਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਅਧੀਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਖ਼ਤੀ "ORS" ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਸਿਰਫ਼ ਉਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜੋ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਆਈਸ ਕਰੀਮ, ਫਲਾਂ ਦਾ ਜੂਸ, ਜਾਂ ਮਠਿਆਈ ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪੈਕੇਜਿੰਗ 'ਤੇ ਹਰ ਸ਼ਬਦ ਹੁਣ ਮਾਇਨੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਖਾਂਦੇ ਹੋ ਉਹ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਕ੍ਰੀਮ ਬਨਾਮ ਕ੍ਰੇਮ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰ 'ਤੇ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। FSSAI ਦੇ 2011 ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਰੀਮ ਇੱਕ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 25 ਫੀਸਦੀ ਦੁੱਧ ਦੀ ਚਰਬੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਨਸਪਤੀ ਤੇਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਰੀਮ (ਸਟਰਲਾਈਜ਼ਡ ਕਰੀਮ) ਇੱਕ ਉਤਪਾਦ ਹੈ ਜੋ ਗਾਂ ਜਾਂ ਮੱਝ ਦੇ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਕ ਹੋਰ ਕ੍ਰੀਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਗੈਰ-ਡੇਅਰੀ ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੁੱਧ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬਨਸਪਤੀ ਤੇਲ ਤੋਂ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਬਚਪਨ ਦੇ "ਕਰੀਮ ਬਿਸਕੁਟਾਂ" ਵਿੱਚ ਬਨਸਪਤੀ ਤੇਲ-ਅਧਾਰਤ ਕਰੀਮ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਦੁੱਧ-ਅਧਾਰਤ ਕਰੀਮ ਨਹੀਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਕ੍ਰੀਮ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। FSSAI ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਜਿਹੀ ਗਲਤ ਲੇਬਲਿੰਗ ਵੀ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ।
ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਬਨਾਮ ਫਰੋਜ਼ਨ ਡੇਜ਼ਰਟ
ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਤੇ ਫਰੋਜ਼ਨ ਡੇਜ਼ਰਟ ਦੀ ਲੇਬਲਿੰਗ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਗੁੰਮਰਾਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। FSSAI ਨਿਯਮ 2.1.7 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਤਾਂ ਹੀ ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਇਹ ਦੁੱਧ ਦੀ ਚਰਬੀ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਦੁੱਧ-ਅਧਾਰਤ ਕ੍ਰੀਮ, ਮੱਖਣ, ਆਦਿ ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਫਰੋਜ਼ਨ ਡੇਜ਼ਰਟ, ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਵਰਗੀਆਂ ਹੀ ਦਿੱਖ ਤੇ ਸੁਆਦ ਵਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਦੁੱਧ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬਨਸਪਤੀ ਤੇਲ ਜਾਂ ਪੌਦਿਆਂ-ਅਧਾਰਤ ਚਰਬੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਮਿਠਾਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕੀਮਤ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸ਼ੈਲਫ ਲਾਈਫ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ।
FSSAI ਨੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪੈਕੇਜਿੰਗ 'ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੱਸਣ ਕਿ ਉਹ ਫਰੋਜ਼ਨ ਡੇਜ਼ਰਟ ਹਨ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
For Whatsapp:- https://whatsapp.com/channel/0029Va94hsaHAdNVur4L170e
