ਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਵੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜ਼ਿੱਦੀ? ਮਾਪਿਆਂ ਦੀਆਂ ਇਹ 4 ਗਲਤੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ
Monday, Dec 29, 2025 - 05:06 PM (IST)
ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ : ਅਕਸਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਿੱਦ ਕਰਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਸੜਕ 'ਤੇ ਲੇਟ ਜਾਣਾ ਜਾਂ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਮਨਵਾਉਣ ਲਈ ਖਾਣਾ-ਪੀਣਾ ਛੱਡ ਦੇਣਾ। ਮਾਪੇ ਅਕਸਰ ਇਸ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਮੰਨ ਕੇ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਇਸ ਜ਼ਿੱਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਪਿੱਛੇ ਪਰਵਰਿਸ਼ (Parenting) ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਗਲਤੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਰੋਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੱਚੇ ਦੇ ਜ਼ਿੱਦੀ ਬਣਨ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ:
• ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣਾ: ਜਦੋਂ ਮਾਪੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹਰ ਗੱਲ 'ਤੇ "ਇਹ ਨਾ ਕਰੋ" ਜਾਂ "ਹੁਣੇ ਸੁਣੋ" ਵਰਗੇ ਹੁਕਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਇਸ ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਵਿਰੋਧ ਵਜੋਂ ਜ਼ਿੱਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਨਿਯਮਾਂ 'ਚ ਅਸਥਿਰਤਾ (Inconsistency): ਜੇਕਰ ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਮੂਡ ਅਨੁਸਾਰ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਲਈ 'ਹਾਂ' ਕਹਿ ਦੇਣ ਅਤੇ ਕਦੇ ਉਸੇ ਗੱਲ 'ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਕਰਨ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਉਲਝਣ 'ਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਰਹਿਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
• ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ: ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਉਦਾਸ ਜਾਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਪੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਿਰਫ ਉਸ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਗੱਲ ਸੁਣਨੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
• ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ: ਟੀਵੀ, ਮੋਬਾਈਲ ਜਾਂ ਟੈਬਲੇਟ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਨਾਲ ਬੱਚਾ ਕਾਲਪਨਿਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਖੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬੋਰਿੰਗ ਲੱਗਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ 'ਚ ਜ਼ਿੱਦੀਪਨ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ਿੱਦੀ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਿਆ ਜਾਵੇ?
ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ। ਬੱਚੇ 'ਤੇ ਚੀਕਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਹੁਕਮ ਦੇਣ ਦੀ ਥਾਂ ਵਿਕਲਪ (Options) ਦੇਣਾ ਵਧੇਰੇ ਕਾਰਗਰ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਾਂਝ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
For Whatsapp:- https://whatsapp.com/channel/0029Va94hsaHAdNVur4L170e
