ਭਾਰਤ ''ਚ ਕਦੇ ਚੱਲਦੇ ਸਨ 10 ਤੇ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਨੋਟ, ਜਾਣੋ ਦੇਸ਼ ''ਚ ਕਦੋਂ-ਕਦੋਂ ਹੋਈ ਨੋਟਬੰਦੀ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਚਲਣ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ 30 ਸਤੰਬਰ 2023 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੈਂਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ। 2,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ 2016 ਵਿੱਚ 1,000 ਅਤੇ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਜਾਂ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਲੀਗਲ ਟੈਂਡਰ ਜਾਂ ਨੋਟਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਲਨ ਸਬੰਧੀ ਫੈਸਲੇ ਲਏ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਵੀ ਪਏ ਹਨ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਖ਼ਬਰ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ

5000 ਅਤੇ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਨੋਟ 

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਾਲੇ ਧਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੋਰਾਰਜੀ ਦੇਸਾਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 1978 ਵਿੱਚ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ। ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਮੋਰਾਰਜੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੱਡੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 1000 ਰੁਪਏ, 5000 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਅਤੇ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਨੋਟਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਈ ਸੀ ਨੋਟਬੰਦੀ 

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਨੋਟਬੰਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਾਇਸਰਾਏ ਅਤੇ ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ ਸਰ ਆਰਚੀਬਾਲਡ ਨੇ 12 ਜਨਵਰੀ 1946 ਨੂੰ ਉੱਚ ਮੁਦਰਾ ਵਾਲੇ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। 13 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਦੁਪਹਿਰ 12 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ 500, 1000 ਅਤੇ 10000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵਪਾਰੀ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਚੋਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 100 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਨੋਟਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਲੱਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਤੜਕਾ, ਜਾਣੋ ਕਿੰਨੀਆਂ ਵਧੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ

1938 ਵਿੱਚ ਛਾਪੇ ਗਏ ਸਨ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਨੋਟ 

10,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਛਾਪੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 10 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਅਤੇ 5 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਛਾਪੇ ਗਏ। 5 ਰੁਪਏ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਗਜ਼ੀ ਨੋਟ ਇਸੇ ਸਾਲ ਛਾਪੇ ਗਏ ਸਨ। 1946 ਵਿੱਚ 1000 ਅਤੇ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਫਿਰ 1954 ਵਿੱਚ 1000 ਅਤੇ 5000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਛਾਪੇ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 5000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਵੀ ਛਾਪੇ ਗਏ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1978 ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।

2016 ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ 500 ਅਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ 

8 ਨਵੰਬਰ 2016 ਨੂੰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 500 ਅਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੋਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਨਾਲ ਹੀ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਵੇਂ ਨੋਟ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਾਲੇ ਧਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟ ਬਦਲਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਦਿੱਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਹੁਣ 2000 ਰੁਪਏ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਆਟੋ ਸੈਕਟਰ ਦਾ ‘ਕਿੰਗ’ ਬਣੇਗਾ ਭਾਰਤ

ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ ਸਾਂਝੇ।