ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਤੇ ਚੀਨ ''ਚ ਖਿੱਚੋਤਾਣ
Tuesday, Jul 04, 2023 - 07:21 PM (IST)

ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਖੇਤਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਗਰਮਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸ਼ਕਤੀ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਤਣਾਅ ਹੈ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਰਣਨੀਤੀ ਦੀ ਹਾਲੀਆ ਸਮੀਖਿਆ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਧਾਏਗਾ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ ਚਲਾਏਗਾ, ਇਹ ਕਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਜਿਹਾ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਦਬਦਬੇ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਕੋਲ ਇੰਨੀ ਫ਼ੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਫ਼ੌਜੀ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾ ਸਕੇ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਖਤਰੇ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠ ਸਕੇ। ਇਸ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਇਸ ਖਿੱਤੇ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਫ਼ੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ।
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਖਿੱਤੇ ਵਿਚ ਚੀਨ ਦੀ ਵਧਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਚਿੰਤਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਚੀਨੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਫੌਜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਿਲਟਰੀ ਸਟ੍ਰੈਟਜੀ ਰਿਵਿਊ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੌਜੂਦਾ ਖੇਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਕਿੱਥੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਨੁਕਤਿਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਗਠਜੋੜ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਖਰੀਦ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਚੀਨ ਵੱਡੀ ਖੇਡ ਵਿਚ ਉਲਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਵੱਡੇ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਚੀਨ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਹੂਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਰੱਖਿਆ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਖੁਦ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਤਰੱਕੀ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਇਕ ਪੇਚ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਚੀਨ 'ਤੇ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਨਿਰਯਾਤ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਾਲੋ-ਨਾਲ ਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਰਣਨੀਤਕ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਾਰਨ, ਚੀਨ ਨੂੰ ਰਾਜ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕੇਗਾ- ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਉਪਕਰਣ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਬਿਹਤਰ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੇ। ਹਥਿਆਰ ਬਣਾ ਸਕੇ ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਚੀਨ ਵਿਚ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਕਾਰਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਨਾ ਮਿਲਣ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਘਟਣ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਾਲਤ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਪਰ ਪਾਵਰ ਚੀਨ 'ਚ ਆਰਥਿਕ ਮੰਦੀ ਕਾਰਨ ਘਰੇਲੂ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਾਫੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।