ਰਾਜ ਸਭਾ ''ਚ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ''ਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਵਰਤੋਂ ਤੇ Copyright Strikes ''ਤੇ ਬੋਲੇ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ

Thursday, Dec 18, 2025 - 02:52 PM (IST)

ਰਾਜ ਸਭਾ ''ਚ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ''ਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਵਰਤੋਂ ਤੇ Copyright Strikes ''ਤੇ ਬੋਲੇ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ (ਆਪ) ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਸਿਰਜਣਹਾਰਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਐਕਟ, 1957 ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੋਧਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ "ਮਨਮਰਜ਼ੀ ਐਲਗੋਰਿਦਮ" ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸਿਫ਼ਰ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ 'ਆਪ' ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਭਾਰਤੀ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਬਣ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਅਧਿਆਪਕ, ਆਲੋਚਕ, ਵਿਅੰਗਕਾਰ, ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਵੀ - 4 ਗਰਲਫ੍ਰੈਂਡ, 3 ਪ੍ਰੇਗਨੇਂਟ ਤੇ SDM ਨੂੰ ਜੜ੍ਹਿਆ ਥੱਪੜ..., AI ਨਾਲ ਬਣੇ ਫਰਜ਼ੀ IAS ਦਾ ਕਾਰਾ ਉੱਡਾ ਦੇਵੇਗਾ ਤੁਹਾਡੇ

ਚੱਢਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਚਾਹੇ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਪੇਜ, ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਫਲ ਹੈ।" ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਕਥਿਤ ਮਨਮਾਨੇ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਉਲੰਘਣਾ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਰਾਘਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚੈਨਲ ਗੁਆਉਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਟਿੱਪਣੀ, ਆਲੋਚਨਾ, ਪੈਰੋਡੀ, ਵਿਦਿਅਕ ਜਾਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। 

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਵੀ - ਸਿਰਫ਼ 1 ਰੁਪਏ 'ਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਰਹੀ ਸਰਕਾਰ, ਜਾਣੋ ਕਿਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਫਾਇਦਾ, ਕੀ ਹਨ ਸ਼ਰਤਾਂ

'ਆਪ' ਨੇਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਮਨਮਾਨੇ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ।" ਚੱਢਾ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਧਾਰਕਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ਰੂਰ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਿਰਪੱਖ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਪਾਇਰੇਸੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਨਿਰਪੱਖ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਇਤਫਾਕੀਆ ਜਾਂ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਨੂੰ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।” ਡਰ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਅਤੇ ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਹੇਠ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੀ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਵੀ - 20 ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਸਕੂਲ ਬੰਦ, ਇਸ ਸੂਬੇ 'ਚ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ

'ਆਪ' ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਐਕਟ 1957 ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਨਾ ਤਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੀ, ਨਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸੀ, ਨਾ ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਸੀ, ਨਾ ਯੂਟਿਊਬ ਸੀ, ਨਾ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ। ਬਦਲਦੇ ਮਾਹੌਲ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਸੋਧਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, "ਇਸ ਐਕਟ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਸਿਰਜਣਹਾਰਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਨਿਰਪੱਖ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਰਸਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।" ਚੱਢਾ ਨੇ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਐਕਟ, 1957 ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰਕੇ ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਰਪੱਖ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਟਿੱਪਣੀ, ਵਿਅੰਗ, ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਵਰਗੇ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਵਰਤੋਂ, ਇਤਫਾਕਿਕ ਵਰਤੋਂ, ਅਨੁਪਾਤਕ ਵਰਤੋਂ, ਵਿਦਿਅਕ ਵਰਤੋਂ, ਜਨਤਕ ਹਿੱਤ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਵੀ - ਜਿਸ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਚਾਵਾਂ ਨਾਲ ਪਾਲਿਆਂ, ਉਸੇ ਨੇ ਪਤਨੀ ਖਾਤਰ ਆਰੀ ਨਾਲ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਕੀਤੇ 6 ਟੁਕੜੇ, ਫਿਰ...

 


author

rajwinder kaur

Content Editor

Related News