ਦੁਨੀਆ ਦੇ ‘ਇਕੱਲੇ’ ਬੂਟੇ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਰ ਰਹੇ ਮਹਿਲਾ ਸਾਥੀ ਦੀ ਭਾਲ

ਸਾਊਥੈਂਪਟਨ (ਭਾਸ਼ਾ)- ਜੀਵਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਿਚਰਡ ਫੋਰਟੀ ਨੇ ਇਕ ਬੂਟੇ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ‘ਇਕੱਲਾ ਜੀਵ’ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਇਕ ਬੂਟੇ ਐਨਸੇਫਲਾਰਟੋਸ ਵੁੱਡੀ (ਈ-ਵੁੱਡੀ) ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਈ-ਵੁੱਡੀ ਸਾਈਕੈਡ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੂਟਿਆਂ ਦੇ ਮੋਟੇ ਤਣੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਸਖ਼ਤ ਪੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੱਤੇ ਇਕ ਸ਼ਾਹੀ ਤਾਜ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਕ ਵਾਰ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ ਪਰ ਅੱਜ ਉਹ ਗ੍ਰਹਿ ’ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਲੋਪ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹਨ।

ਇਕੋ-ਇਕ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਜੰਗਲੀ ਈ-ਵੁੱਡੀ ਦੀ ਖੋਜ 1895 ਵਿਚ ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੌਹਨ ਮੇਡਲੇ ਵੁੱਡ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿਚ ਨਗੋਏ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਬਨਸਪਤੀ ਸਬੰਧੀ ਮੁਹਿੰਮ ’ਤੇ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਬੂਟਿਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕੀਤੀ ਪਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਡੰਡੀਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ। ਆਖਰੀ ਡੰਡੀ ਦੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਸਨੂੰ 1916 ਵਿਚ ਪ੍ਰਿਟੋਰੀਆ, ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿਚ ਇਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੰਧ ਵਿਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜੰਗਲ ਵਿਚੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਜੰਗਲ ਵਿਚੋਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਬੂਟਾ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਉਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਬੂਟੇ ਨਾਗਾਯੋ ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਕਲੋਨ ਹਨ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਨਰ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਜਨਣ ਅਸੰਭਵ ਹੈ।

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en

For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8