ਜ਼ੁਕਾਮ ਹੈ ਜਾਂ ''ਹੇ ਫੀਵਰ'', ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ Ignore ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦੈ ਸਿਹਤ ''ਤੇ ਭਾਰੀ
Tuesday, Nov 11, 2025 - 04:56 PM (IST)
ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ- ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋਣਾ, ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਜਲਣ, ਛਿੱਕਾਂ ਤੇ ਗਲੇ ਵਿਚ ਜਕੜਨ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ — ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇਹ ਹਰ ਵਾਰ ਜ਼ੁਕਾਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ? ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਲੱਛਣ “ਹੇ ਫੀਵਰ” ਨਾਮ ਦੀ ਐਲਰਜੀ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਦੋਵਾਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਸਮਝ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਗਲਤ ਦਵਾਈ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਭਾਰਤ ਦਾ ਉਹ ਸ਼ਹਿਰ, ਜਿੱਥੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੈਨ ਹੈ ਪਿਆਜ਼ ਤੇ ਲਸਣ!
ਕੀ ਹੈ ‘ਹੇ ਫੀਵਰ’?
‘ਹੇ ਫੀਵਰ’ ਅਸਲ 'ਚ ਇਕ ਐਲਰਜੀ ਹੈ, ਜੋ ਧੂੜ, ਪਰਾਗਕਣ (pollen), ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਖੁਰਦਰੀ ਚਮੜੀ ਜਾਂ ਹਵਾ 'ਚ ਤੈਰ ਰਹੇ ਸੂਖਮ ਕਣਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਇਹ ਕਣ ਸਾਡੀ ਨੱਕ ਜਾਂ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ 'ਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਦੋਂ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਮੰਨ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ “ਹਿਸਟਾਮਿਨ” ਨਾਮੀ ਰਸਾਇਣ ਛੱਡਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਛਿੱਕਾਂ, ਨੱਕ ਵਗਣ, ਅੱਖਾਂ ’ਚ ਖਾਰਸ਼ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ੁਕਾਮ ਤੇ ਹੇ ਫੀਵਰ 'ਚ ਫਰਕ ਕਿਵੇਂ ਪਛਾਣੀਏ
| ਲੱਛਣ | ਹੇ ਫੀਵਰ | ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ |
| ਬੁਖ਼ਾਰ | ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ | ਅਕਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ |
| ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਖੁਜਲੀ | ਹੁੰਦੀ ਹੈ | ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ |
| ਗਲੇ 'ਚ ਦਰਦ | ਕਦੇ-ਕਦੇ | ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ |
| ਲੱਛਣ ਦੀ ਮਿਆਦ | ਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ | 5–10 ਦਿਨ |
| ਮੌਸਮ | ਵਸੰਤ ਅਤੇ ਗਰਮੀ 'ਚ | ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ |
ਜੇ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਜੇ ‘ਹੇ ਫੀਵਰ’ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਸਥਮਾ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਇਹ ਹੋਰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ — ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ 'ਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰਨ ਤੱਕ ਦੀ ਨੌਬਤ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰਾਗਕਣ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ “ਥੰਡਰਸਟਾਰਮ ਅਸਥਮਾ” ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਲਾਜ ਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ
- ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ‘ਹੇ ਫੀਵਰ’ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਇਲਾਜ ਹੈ —
- ਸਟੇਰਾਇਡ ਨੇਜ਼ਲ ਸਪਰੇਅ ਜਾਂ ਐਂਟੀਹਿਸਟਾਮਿਨ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਸਤੇਮਾਲ।
- ਹਵਾ 'ਚ ਧੂੜ ਜਾਂ ਪਰਾਗਕਣ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ 'ਚ ਘੱਟ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੋ।
- ਘਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਸਮੇਂ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨੋ।
- ਬਾਹਰੋਂ ਆਉਣ ਉਪਰੰਤ ਹੱਥ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਧੋਣਾ ਨਾ ਭੁੱਲੋ।
- ਘਰ 'ਚ ਏਅਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਜਾਂ ਨਮੀ ਵਾਲਾ ਵਾਤਾਵਰਣ (ਹਿਊਮਿਡੀਫਾਇਰ) ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ
ਜੇ ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਜਲਣ, ਨੱਕ 'ਚ ਖਾਰਸ਼ ਤੇ ਛਿੱਕਾਂ ਦੀ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣ — ਤਾਂ ਇਹ ਐਲਰਜੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਜ਼ੁਕਾਮ। ਸਵੈ-ਦਵਾਈ ਤੋਂ ਬਚੋ ਤੇ ਐਲਰਜੀ ਮਾਹਿਰਾਂ (Allergist) ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।
ਨੋਟ– ਇਹ ਆਰਟੀਕਲ ਸਿਰਫ਼ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੋਈ ਵੀ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖਾ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
