ਮੀਥੈਨ ਗੈਸ ਦੇ ਵਿਸਫੋਟ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ''ਚ ਗਰਮ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ
Thursday, Jan 26, 2017 - 01:03 PM (IST)
ਜਲੰਧਰ- ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ''ਚ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ''ਚ ਮੀਥੈਨ, ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਅਤੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਚਲਦੇ ਹੀ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਲਾਲ ਗ੍ਰਹਿ ''ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ''ਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ''ਚ ਮਦਦ ਮਿਲੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਕ ਨਵੇਂ ਖੋਜ ''ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਖੋਜ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਦੇ ਪਾਰ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਾਡੀ ਤਲਾਸ਼ ''ਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ''ਤੇ ਕਾਫੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਬੂਤ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ''ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਦੀਆਂ ਵੱਗਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਪਾਣੀ ਸ਼ਾਇਦ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਅਰਬ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮੰਗਲ ''ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੰਗਲ ਕਾਫੀ ਠੰਡਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਉੱਥੇ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਕਿ ਤਰਲ ਸਵਰੂਪ ''ਚ ਵਗਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ''ਚ ਹੀ ਨਹੀ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਮਰੀਕਾ ''ਚ ਹਾਰਵਰਡ ਜਾਨ ਏ ਪਾਲਸਨ ਸਕੂਲ ਆਫ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਐਂਡ ਅਪਲਾਈਡ ਸਾਇੰਸ , ਐੱਸ. ਈ. ਏ. ਐੱਸ. ਦੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ''ਚ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਗੀ੍ਰਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਹੀ ਵਿਚਕਾਰ ''ਚ ਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਐੱਸ. ਈ. ਏ. ਐੱਸ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਾਬਿਨ ਵਰਡਜ਼ਵਰਥ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਮਝ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ''ਚ ਮੰਗਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵਰੂਪ ''ਚ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸ ''ਚ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੌਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਹੋਰ ਗ੍ਰਿਹਾਂ ''ਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਕਿੰਨੀ ਹੈ। ਚਾਰ ਅਰਬ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਰਜ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਵਰੂਪ ਤੋਂ 30 ਫੀਸਦੀ ਮੁਰਜਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਸੌਰ ਵਿਕਿਰਣ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ''ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸੌਰ ਵਿਕਿਰਣ ਮੰਗਲ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ''ਚ ਜੋ ਕੰਮ ਵਿਕਿਰਣ ਮੰਗਲ ''ਤੇ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਇਹ ਵਾਤਾਵਰਣ ''ਚ ਸੀਮਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਗਰਮ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰੂਪ ''ਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੱਕ ਤਾਂ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਗਰਮ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ।
