ਭਾਰਤ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ : ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਅਗਲੀ ਲਹਿਰ 'ਤੇ ਸਵਾਰ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ’ਚ ਪਿਛਲੇ ਇਕ ਸਾਲ ’ਚ ਇਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਤਬਦੀਲੀ ਆਈ ਹੈ। ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਆਰਡਰ ਪ੍ਰਵਾਹ ਅਤੇ ਵਧਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਉਤਪਾਦਨ ਟੀਚਿਆਂ ਤੱਕ ਇਹ ਖੇਤਰ ਵਿਆਪਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ’ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਦਿਲਚਸਪ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚੋਂ ਇਕ ਵਜੋਂ ਉਭਰਿਆ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਸਟਾਕਾਂ ਨੇ COVID-19 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰੈਲੀ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਲਾਭ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਸਨ ਪਰ ਫਿਰ ਕੀਮਤ ਇਕਜੁੱਟਤਾ ਦੇ ਪੜਾਅ ’ਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਭੂ-ਸਿਆਸੀ ਵਿਕਾਸ ਨੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸੁਰਖੀਆਂ ’ਚ ਲਿਆ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਕੇਤ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਕ ਨਵਾਂ ਵਾਧਾ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ’ਚ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ’ਚ ਰੱਖਿਆ ਸਟਾਕਾਂ ’ਚ ਵਾਧਾ ਕੋਈ ਇਤਫ਼ਾਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚੱਲ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤਣਾਅ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਧੀਆਂ ਫੌਜੀ ਤਿਆਰੀ ਦੀ ਮੰਗ ਨੇ ਨਵੀਂ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਵੀ ਜਿੱਥੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਸਮਝੌਤੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਅੰਤਰਨਿਹਿਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਅਣਸੁਲਝੀਆਂ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ’ਚ ਰੱਖਿਆ ਬਜਟ ਨੂੰ ਮੁੜ ਵਿਵਸਥਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਲਈ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵੀ ਕੋਈ ਅਪਵਾਦ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ’ਚ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਧਿਆਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਿਆ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੱਖਿਆ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2013-14 ’ਚ ₹686 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ₹2024-25 ’ਚ ₹23,622 ਕਰੋੜ ਤੱਕ 34 ਗੁਣਾ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਨ ₹1.60 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, 2029 ਤੱਕ ₹3 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਦੇ ਮਹੱਤਵਾਕਾਂਖੀ ਟੀਚੇ ਦੇ ਨਾਲ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਸਿਰਫ਼ ਟੀਚੇ ਨਹੀਂ ਹਨ; ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ’ਚ ਇਕ ਆਯਾਤਕ ਤੋਂ ਰੱਖਿਆ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਇਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਪਲਾਇਰ ਬਣਨ ਵੱਲ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ’ਚ ਹੋਏ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟਕਰਾਅ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਤਾਕਤ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।

ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਫੌਜੀ ਖਰਚ ਇਕ ਨਵੇਂ ਮੀਲ ਪੱਥਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਟਾਕਹੋਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਸ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (SIPRI) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2024 ’ਚ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਰੱਖਿਆ ਖਰਚ $2,718 ਬਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ 9.4% ਵੱਧ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਦੇ ਯੁੱਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਵਾਧਾ ਹੈ।