ਭਾਰਤੀ ਖਾਣੇ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ''ਤੇ ਬਣੀ ਪਛਾਣ, ਬੇਕਾਰ ਹੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਖਾਣਾ
Thursday, Oct 24, 2024 - 03:37 PM (IST)
ਜਲੰਧਰ (ਬਿਊਰੋ) - ਨਵੀਨਤਮ ਲਿਵਿੰਗ ਪਲੈਨੇਟ ਰਿਪੋਰਟ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ ਨੇ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਭੋਜਨ ਖਪਤ ਪੈਟਰਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜੀ-20 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪੱਖੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ 2050 ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਾਂਗ ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਖਪਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੀ-20 ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ 'ਚ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖੁਰਾਕ ਪੈਟਰਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਹੈ।
ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਹੋਈ ਭਾਰਤੀ ਭੋਜਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ
ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਅਮਰੀਕਾ, ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਖੁਰਾਕ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਰੈਂਕਿੰਗ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਚਰਬੀ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਾਰਨ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਲਗਭਗ ਢਾਈ ਅਰਬ ਲੋਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 890 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕ ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ।
ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਾਜਰੇ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਾਜਰੇ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਾਜਰੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵੀ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਫ਼ਾਇਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਾਜਰੇ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੌਸਮ ਲਈ ਵੀ ਵਧੀਆ ਹੈ।
ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਾਜਰਾ ਉਤਪਾਦਕ ਭਾਰਤ
ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਾਜਰਾ ਉਤਪਾਦਕ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਲਗਭਗ 41% ਬਣਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਬਾਜਰੇ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜਰੇ ਮੁਹਿੰਮ, ਬਾਜਰੇ ਮਿਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਸੋਕਾ ਮਿਟੀਗੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਭਾਰਤੀ ਭੋਜਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਉੱਤਰੀ ਪਾਸੇ ਦਾਲ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੀ ਰੋਟੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੀਟ ਆਧਾਰਿਤ ਵਸਤੂਆਂ ਖਾਧੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਦੱਖਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਚੌਲ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਇਡਲੀ, ਡੋਸਾ ਅਤੇ ਸਾਂਬਰ ਆਦਿ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਮੀਟ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੱਛਮੀ, ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ, ਮੌਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਮੱਛੀ ਨੂੰ ਚੌਲਾਂ ਨਾਲ ਮੁੱਖ ਭੋਜਨ ਵਜੋਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋ ਦੇ ਲੋਕ ਜੌਂ, ਬਾਜਰਾ, ਰਾਗੀ, ਜੂਆ, ਮੋਤੀ ਬਾਜਰਾ, ਬਕਵੀਟ, ਅਮਰੂਦ ਅਤੇ ਦਲੀਆ ਜਾਂ ਟੁੱਟੀ ਹੋਈ ਕਣਕ ਵੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ 2050 ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਾਂਗ ਹੀ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਪੈਟਰਨ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ 'ਚ ਕੋਈ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ 'ਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗੀ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਚ ਨਾ ਹੋਵੋ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਮੌਸਮੀ ਭੋਜਨ ਖਾਣ, ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਖੁਰਾਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।