ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਦਾਅਵਾ, ਸਾਲ 2022 ''ਚ ਦਿੱਲੀ ਰਿਹਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਭਾਸ਼ਾ)- ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿੱਲੀ 2022 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਪੀਐਮ 2.5 ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹੀ ਅਤੇ ਪੀਐੱਮ 10 ਦੀ ਇਕਾਗਰਤਾ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। NCAP ਟ੍ਰੈਕਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ PM 2.5 ਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਲਗਭਗ 7 ਫੀਸਦੀ ਘਟਿਆ ਹੈ ਅਤੇ 2019 ਦੇ 108 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੇ ਇਹ 2022 'ਚ 99.71 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। NCAP ਟ੍ਰੈਕਰ ਨਿਊਜ਼ ਪੋਰਟਲ 'ਕਾਰਬਨ ਕਾਪੀ' ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ-ਅਧਾਰਤ ਸਟਾਰਟ-ਅੱਪ 'ਰੇਸਪਾਇਰ ਲਿਵਿੰਗ ਸਾਇੰਸਿਜ਼' ਦਾ ਇਕ ਸਾਂਝਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰੱਕੀ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 10 ਜਨਵਰੀ 2019 ਨੂੰ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੱਛ ਹਵਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ' ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਟੀਚਾ 2017 ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਸਾਲ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ 2024 ਤੱਕ 102 ਸ਼ਹਿਰਾਂ 'ਚ ਪੀਐੱਮ 2.5 ਅਤੇ ਪੀਐੱਮ 10 ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ 20 ਤੋਂ 30 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਸੂਚੀ 'ਚ ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਜੋੜੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਦੇ ਨਾਮ ਹਟਾਏ ਵੀ ਗਏ ਹਨ। ਫਿਲਹਾਲ ਦੇਸ਼ 'ਚ 131 ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਹਿਰ ਹਨ, ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਅਧੀਨ ਖਰੇ ਨਹੀਂ ਉਤਰਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਤੰਬਰ 2022 'ਚ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਵਾਂ ਟੀਚਾ ਤੈਅ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ 2026 ਤੱਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ 40 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਸੀਪੀਸੀਬੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਨੁਸਾਰ ਪੀਐੱਮ 2.5 ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ 'ਚ ਦਿੱਲੀ (97.71 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ), ਹਰਿਆਣਾ ਦਾ ਫਰੀਦਾਬਾਦ (95.64 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ) ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ (91.25 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ) ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਪੀਐੱਮ 2.5 ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਘਾਤਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ (ਵਿਆਸ) 2.5 ਮਾਈਕਰੋਨ ਤੋਂ ਵੀ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਫੇਫੜਿਆਂ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ 'ਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।