ਇਕ ਸਾਲ 'ਚ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਦਰਜ ਹੋਈਆਂ 4321 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ
Wednesday, Nov 12, 2025 - 12:25 PM (IST)
ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਡੈਸਕ - ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮਨਮਾਨੀਆਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਲੇਮ ਦੇਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਫਿਰ ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਮਿਸ-ਸੈਲਿੰਗ (Mis-selling) ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਤਲਬ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੀਮੇ ਸੰਬੰਧੀ ਲਾਭ ਕੁਝ ਹੋਰ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਪਾਲਿਸੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਵਾਦ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ (Health Insurance) ਕਲੇਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Gold-Silver ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਤੂਫ਼ਾਨੀ ਵਾਧਾ, ਜਾਣੋ ਅਚਾਨਕ ਇੰਨਾ ਮਹਿੰਗਾ ਕਿਉਂ ਹੋ ਗਿਆ 10 ਗ੍ਰਾਮ ਸੋਨਾ
ਇੱਕ ਸਾਲ ਅੰਦਰ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੁੱਲ 4321 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਨਿੱਜੀ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਬੀਮਾ ਲੋਕਪਾਲ (Bima Lokpal) ਦਫ਼ਤਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਲੱਦਾਖ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦਾ ਖੇਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਪਤ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ—ਜੀਵਨ (Life), ਆਮ (General) ਅਤੇ ਸਿਹਤ (Health)—ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਾਲਾਨਾ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ:
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Cash Deposit 'ਤੇ IT ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ, ਜਾਣੋ ਕਦੋਂ ਮਿਲ ਸਕਦੈ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦਾ Notice
• ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ: 2784
• ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ: 1106
• ਆਮ ਬੀਮਾ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ: 431
ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ 4321 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਹੁਣ ਤੱਕ 3008 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਲੋਕਪਾਲ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਅਜਿਹੇ ਵਿਵਾਦ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਕਲੇਮ ਲੈਣ ਲਈ ਭਟਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਵਾਦ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਹਨ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 1682 (ਸਿਹਤ: 1148, ਜੀਵਨ: 423, ਆਮ: 111) ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 1370 (ਸਿਹਤ: 820, ਜੀਵਨ: 389, ਆਮ: 161) ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਰਜ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਘੱਟ ਬਜਟ 'ਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਪਲਾਨ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਚ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕੀਮਤ ਜ਼ਿਆਦਾ, ਘੁੰਮਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਸਸਤਾ
ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਬਿਚੌਲੀਆਂ ਦੀ ਠੱਗੀ
ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਵੀ ਵਿਵਾਦ ਵਧਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੀਮਾ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਸ਼ਰਤਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣ ਲੈਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
ਬੀਮਾ ਧਾਰਕ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਿਚੌਲੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਹਰਾਂ ਵਲੋਂ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਚੌਲੀਆਂ ਦਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਹੁਤ ਵਧ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਚੌਲੀਏ ਵਿਵਾਦ ਨਿਪਟਾਉਣ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਏਜੰਟ ਬੀਮਾ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਭਰਮਾ ਕੇ ਗਲਤ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਫੜਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਲੇਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਅਦ ਕਿਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ Bank 'ਚ ਜਮ੍ਹਾ ਰਾਸ਼ੀ, ਜਾਣੋ Nominees ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ RBI ਦੇ ਨਿਯਮ
ਲੋਕਪਾਲ ਕੋਲ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ
ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਆਨਲਾਈਨ ਜਾਂ ਡਾਕ ਰਾਹੀਂ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
1. ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦੇ 45 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
2. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬੰਧਤ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਸੁਣਵਾਈ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
3. ਬੀਮਾ ਲੋਕਪਾਲ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਜੋ ਵੀ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
4. ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਬੰਧਤ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀ (IRDA) ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਬੀਮਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਬੀਮਾ ਲੋਕਪਾਲ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੰਬਿਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਲਦੀ ਨਿਪਟਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
