ਫਟਣ ਦੀ ਕਗਾਰ ''ਤੇ ''ਆਬਾਦੀ ਬੰਬ''! ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ''ਹੋਂਦ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ''

ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ : ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ 'ਡੈਮੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਆਫ਼ਤ' ਦਾ ਸੰਕਟ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। 'ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਬਾਦੀ ਸੰਮੇਲਨ' ਦੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਣ 'ਤੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਬੇਕਾਬੂ ਆਬਾਦੀ ਵਾਧਾ ਉਪਲਬਧ ਸਰੋਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਇਸ ਸਮਾਗਮ 'ਚ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ 'ਹੋਂਦ ਦਾ ਸੰਕਟ' (existential crisis) ਦੱਸਿਆ, ਜਿਸ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਕੌਮੀ ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਸੰਕਟ ਦਾ ਅਸਰ
ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਇਹ ਸੰਕਟ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਭੋਜਨ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਕਿਰਤ ਬਾਜ਼ਾਰ, ਸਿੱਖਿਆ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਸ਼ਹਿਰੀ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਕਾਸ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਅਰਥਹੀਣ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ।

ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਕਬਾਲ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਹਿਮਤੀ
ਸੂਚਨਾ ਮੰਤਰੀ ਅਤਾਉੱਲਾ ਤਾਰੜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ 'ਚ ਮੰਨਿਆ ਕਿ "ਜੀਵਨ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਟਿਕਾਊ ਆਬਾਦੀ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਖਤਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ"। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਮਾਂ, ਨਵਜੰਮੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਬੋਝ ਦੱਸਿਆ। ਤਾਰੜ ਨੇ ਵਿਆਪਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਸਦੀ ਕਮੇਟੀ, ਆਬਾਦੀ ਕੰਟਰੋਲ 'ਤੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਾਰਟਰ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁ-ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਕਾਰਜ ਸਮੂਹ (multi-stakeholder working group) ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਕਿ "ਧਰਮ ਪਰਿਵਾਰ ਨਿਯੋਜਨ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ"।

ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ
ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਇਸਲਾਮਿਕ ਆਈਡੀਓਲੋਜੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਰਾਘੀਬ ਨਈਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਵੰਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਸ਼ਰੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ" ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਨਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅੰਤਰ (birth spacing) ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਮੁਫਤੀ ਜ਼ੁਬੈਰ ਅਸ਼ਰਫ ਉਸਮਾਨੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸਲਾਮ ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਡਰੋਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਿਹਤ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਜਨਮ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਹਿਰ ਹੁਮੈਰਾ ਮਸੀਹੁਦੀਨ ਨੇ ਆਬਾਦੀ ਸੰਕਟ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ "ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ" ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।