ਦਿਮਾਗ ਖੋਖਲਾ ਕਰ ਰਿਹੈ ਮੋਬਾਈਲ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ, ਬੱਚੇ ਬਣ ਰਹੇ ਨੇ ਭੁਲੱਕੜ

ਜਲੰਧਰ- ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਜਿੱਥੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ ਲਈ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਪਰੋਕਤ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਭੈੜੀ ਲਤ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

10 ਵਿੱਚੋਂ 4 ਯੁਵਾ ਬਣ ਰਹੇ ਨੇ ਭੁਲੱਕੜ
ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ 10 ਵਿੱਚੋਂ 4 ਨੌਜਵਾਨ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਲਤ ਕਾਰਨ ਭੁਲੱਕੜ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਐਸਐਨ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ, ਜੋਧਪੁਰ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਲਤ 51 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਬੱਚੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਯਾਦਾਸ਼ਤ ਦੇ ਬਣ ਰਹੇ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਰ
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮਾਂ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ, ਮਾਨਸਿਕ ਥਕਾਵਟ, ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਜੋ ਬੋਧਾਤਮਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪਹਿਲਾਂ 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਪਰ ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਗੈਜੇਟਸ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਯਾਨੀ ਡਿਜੀਟਲ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ : ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਅਸਰ : ਮੋਬਾਈਲ ਸਕਰੀਨ ਦੀ ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਾ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਥਕਾਵਟ, ਖੁਸ਼ਕੀ ਅਤੇ ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮੋਟਾਪਾ : ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੋਟਾਪਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਮਾਜਿਕ ਕੌਸ਼ਲ ਵਿੱਚ ਕਮੀ : ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕੌਸ਼ਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ।

ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਭੈੜੀ ਲਤ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
 - ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀਮਤ ਕਰੋ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਹੀ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਿਓ।
 - ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਮੋਬਾਈਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਗੇ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਵੀ ਰਹਿਣਗੇ।
- ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਦੀ ਆਦਤ ਬਣਾਓ। ਇਕੱਠੇ ਖੇਡੋ, ਗੱਲਾਂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੋ।
 - ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਾਲੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰੋ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਐਪਾਂ ਅਤੇ ਗੇਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੋ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਮਨੋਰੰਜਨ ਲਈ ਹਨ।
- ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੁਦ ਘਟਾਓ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੰਗੀ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕਰੋ।
- ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦਿਓ। ਸੌਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਬੱਚੇ ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ।
 - ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ, ਡਰਾਇੰਗ ਕਰਨ, ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਨ ਆਦਿ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਦਿਓ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹੋਰ ਰਚਨਾਤਮਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਣ।