ਲੋਕ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਤ

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ 9 ਜੂਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤੀਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਭਾਜਪਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ 2014 ਵਿਚ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਇਕ ਸਖ਼ਤ ਹਕੀਕਤ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਤ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗੱਠਜੋੜ (ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ.) ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਰੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੋਟੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਮਾਰਚ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ।

ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੋਵੇਗੀ - ਪਹਿਲਗਾਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ’ਤੇ ਫੌਜ ਦਾ ਜਵਾਬ, ਵਕਫ਼ ਸੋਧ ਕਾਨੂੰਨ, ਬੀ.ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਇਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਇਕ ਚੋਣ (ਓ. ਐੱਨ. ਓ. ਈ.) ਪ੍ਰਸਤਾਵ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ’ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਮੋਦੀ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ 2 ਕਾਰਜਕਾਲਾਂ ਦੇ ਉਲਟ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਦੋਸਤਾਨਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੋਦੀ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ. ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਵਿਰੋਧੀ ‘ਇੰਡੀਆ’ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਅੰਦਰ ਫੁੱਟ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਊਟਰੀਚ ਯਤਨਾਂ ਵਿਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਤੌਰ ’ਤੇ 59 ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ 10 ਮੁਸਲਿਮ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਤਣਾਅ 24 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਸੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਹੀ ਅਟੱਲ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਮੁੱਖ ਚੁਣੌਤੀ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਚੋਣ ਸਫਲਤਾ ਵਿਚ ਬਦਲਣਾ ਹੈ।

ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 2 ਕਾਰਜਕਾਲਾਂ ਵਿਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਕਿਰਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 18ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਪੁਨਰ ਉਭਾਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ. ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਪਾਰਟੀਆਂ ’ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੇ ਵਕਫ਼ ਐਕਟ ਵਰਗੇ ਬਿੱਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਕਸਰ ਸਦਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਪੈਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ‘ਇੰਡੀਆ’ ਗੱਠਜੋੜ ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ. ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਬਾਰੇ ਸ਼ੱਕੀ ਸੀ।

ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਵਿਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਢਹਿ ਜਾਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਮੁਖੀ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਵਰਗੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ‘ਇੰਡੀਆ’ ਗੱਠਜੋੜ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਆਪਣਾ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਜਤਾਇਆ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ, ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਈ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਕਾਨੂੰਨ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਦਲੇਰਾਨਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਇਕ ਚੋਣ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਵਕਫ਼ (ਮੁਸਲਿਮ ਧਾਰਮਿਕ ਬੰਦੋਬਸਤੀ) ਬਿੱਲ ਵਿਚ ਸੋਧਾਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੁੱਖ ਧਿਆਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੌਰਿਆਂ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ, ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਗਾਂਧੀ, ਕਨੀਮੋਝੀ, ਸੁਪ੍ਰਿਆ ਸੁਲੇ, ਗੌਰਵ ਗੋਗੋਈ ਅਤੇ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਵਰਗੇ ਵਿਰੋਧੀ ਨੇਤਾ ਬੜਬੋਲੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਾਹੁਲ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਨਾਲੋਂ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਵਧੇਰੇ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਜਾਪਦੇ ਹਨ।

ਇਕ ਪਾਰਟੀ ਜੋ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਗਾਇਬ ਰਹੀ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ। ਇਸ ਦੇ ਨੇਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਅਤੇ ਆਤਿਸ਼ੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਅਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਹਨ। ਜੇਲ ਤੋਂ ਰਿਹਾਅ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਵਿਚ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਕ ਦਹਾਕਾ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸੰਘੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (ਭਾਜਪਾ) ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ 25 ਵਿਰੋਧੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ 23 ਦੇ ਕੇਸ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ ਗਏ ਜਾਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤੇ ਗਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਦੀ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ’ਤੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ।

‘ਇੰਡੀਆ’ ਗੱਠਜੋੜ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਦਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ’ਚ ਇਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨੇਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ 29 ਪਾਰਟੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਇਹ ਸਮੂਹ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਖੇਤਰੀ ਆਗੂ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਵਰਗੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੋ ਇਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉਹ ਖੇਤਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਹਰ ਇਕ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤਾਂ ’ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਸਾਕਾਰਾਤਮਕ ਹੁੰਗਾਰਾ ਭਰਿਆ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਨਤਾ ਦਲ (ਰਾਜਦ) ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪਾਰਟੀਆਂ ਲਾਲੂ ਯਾਦਵ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਯਾਦਵ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਚੋਣਾਂ ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਚ, ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਆਪਣੇ ਮੁਖੀ ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਅਜੀਤ ਪਵਾਰ ਵਿਚਕਾਰ ਝਗੜੇ ਕਾਰਨ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੋਦੀ ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ. ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਉਹ ਵਿਰੋਧੀ ਕੈਂਪ ਵਿਚ ਵੰਡ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡਾ. ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ, ਮਨੀਸ਼ ਤਿਵਾੜੀ, ਸਲਮਾਨ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਸ਼ਰਮਾ ਵਰਗੇ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਂਗਰਸੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਆਊਟਰੀਚ ਵਫ਼ਦਾਂ ’ਚ ਭੇਜਿਆ ਹੈ।

ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਅਤੇ ਐੱਨ. ਡੀ. ਏ. ਦੀ ਏਕਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਾਰੇ ਉਪਲਬਧ ਬਦਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ‘ਇੰਡੀਆ’ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਯਤਨ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਸਨ। ਹੌਸਲੇ ਭਰੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੂੰ ਉਸੇ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਨੇ 2024 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ।

ਕਲਿਆਣੀ ਸ਼ੰਕਰ