ਪਤਨੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ''ਤੇ ਪਤੀ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਅਧਿਕਾਰ? ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਨਿਯਮ

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ : ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਹਿੰਦੂ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰ ਐਕਟ 1956 ਦੇ ਕੁਝ ਨਿਯਮਾਂ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ 'ਤੇ ਪਤੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਕੇਸ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਜਸਟਿਸ ਬੀ.ਵੀ. ਨਾਗਰਥਨਾ ਤੇ ਆਰ. ਮਹਾਦੇਵਨ ਦੇ ਬੈਂਚ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਟੀਸ਼ਨਕਰਤਾ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਾ ਕਰੋ। ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚਾ ਹੈ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਢਾਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਸਾਡਾ ਫੈਸਲਾ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਦਾ ਹੈ।

ਪਟੀਸ਼ਨਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਪਿਲ ਸਿੱਬਲ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਹ ਉਪਬੰਧ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਤਕਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ, ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚੇ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਤੁਲਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਬਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਰਾਬਰ ਵਿਰਾਸਤ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰ ਰਹੇ ਵਧੀਕ ਸਾਲਿਸਿਟਰ ਜਨਰਲ ਕੇ.ਐੱਮ. ਨਟਰਾਜ ਨੇ ਐਕਟ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਵਿਆਪਕ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਪਟੀਸ਼ਨਕਰਤਾ ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।

ਕਿਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ?
ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਹਿੰਦੂ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰ ਐਕਟ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ 15 ਅਤੇ 16 'ਤੇ ਬਹਿਸ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਧਾਰਾਵਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਵਸੀਅਤ ਦੇ ਮਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 15 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਔਰਤ ਬਿਨਾਂ ਵਸੀਅਤ ਦੇ ਮਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਉਸਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਧਾਰਾ 16 ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਇਦਾਦ ਵੰਡਣ ਦੇ ਢੰਗ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਵਾਰਸ ਕੌਣ ਹੋਵੇਗਾ?
ਹਿੰਦੂ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 15 ਉਸ ਕ੍ਰਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ 'ਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਬਿਨਾਂ ਇੱਛਾ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੰਡੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਧਾਰਾ 15 ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਦੇ ਪਤੀ, ਪੁੱਤਰਾਂ ਤੇ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਧੀ ਜਾਂ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਪਹਿਲੇ ਵਾਰਸਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਪਤੀ, ਪੁੱਤਰ ਜਾਂ ਧੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਜਾਇਦਾਦ ਪਤੀ ਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਤੀ ਦਾ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਇਹ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਔਰਤ ਦੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਅਗਲੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣਗੇ।
ਜੇਕਰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਾਰਸ ਵਾਰਸ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਾਇਦਾਦ ਪਹਿਲਾਂ ਔਰਤ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਨੂੰ, ਫਿਰ ਮਾਂ ਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਕਿੰਨੀ ਜਾਇਦਾਦ ਕਿਸ ਨੂੰ ਜਾਵੇਗੀ?
ਹਿੰਦੂ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 16 ਇਸ ਅਨੁਪਾਤ ਲਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਬਿਨਾਂ ਵਸੀਅਤ ਦੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਜੇਕਰ ਵਾਰਸ ਇੱਕੋ ਵਰਗ ਦੇ ਹਨ, ਭਾਵ, ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਧੀਆਂ, ਤਾਂ ਜਾਇਦਾਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਵੰਡੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਜਾਂ ਧੀ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਣਗੇ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਮਿਲਦਾ।
ਜੇਕਰ ਵਾਰਸ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਰਗਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਉੱਪਰਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਮਾਲਕ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਜਾਇਦਾਦ ਉਸਦੇ ਸਹੁਰੇ ਤੋਂ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਸਹੁਰੇ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en

For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8

For Whatsapp:- https://whatsapp.com/channel/0029Va94hsaHAdNVur4L170e