ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹੈ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ, ਆਪਣੇ ਘਰ ''ਚ ਵੀ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨੇ ਔਰਤਾਂ : NCRB ਰਿਪੋਰਟ

Tuesday, Dec 05, 2023 - 04:11 PM (IST)

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਹਰ ਸਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕ੍ਰਾਈਮ ਰਿਕਾਰਡ ਬਿਊਰੋ ਨੇ ਅੰਕੜੇ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2021 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2022 'ਚ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ 'ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਆਈ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਪੁਲਸ ਲਈ ਨਵੀਂ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਐੱਨਸੀਆਰਬੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 2022 'ਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਦੇ 65893 ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ 52974 ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ 24.4 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਰੀਬ 65 ਫ਼ੀਸਦੀ ਮਾਮਲੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਹਨ। ਭਾਵ 65893 ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 42710 ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਕੇਸ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ 3648 ਕੇਸ ਜਬਰੀ ਵਸੂਲੀ ਦੇ ਹਨ। ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਯੂਨਿਟ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 2021 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2022 ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੁੱਗਣੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਐੱਨਸੀਆਰਬੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2021 ਵਿੱਚ 345 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 2022 ਵਿੱਚ 685 ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2020 'ਚ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ 166 ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੁਲਸ ਸਾਈਬਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧੇ
ਐੱਨਸੀਆਰਬੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ, ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਵਧੇ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜੇਕਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ 'ਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਐੱਨ.ਸੀ.ਆਰ.ਬੀ. ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਨ 'ਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਹੋਈਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵੀ ਵਧੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਕਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਕੋਈ ਡਾਂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਡਿੱਗ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਅਚਾਨਕ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਚਾਨਕ ਹੋਈਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ
ਸਾਲ 2021 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਾਲ 2022 'ਚ ਅਚਾਨਕ ਹੋਈਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ 11.6 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਐੱਨਸੀਆਰਬੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ 56653 ਅਚਾਨਕ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 32410 ਮੌਤਾਂ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਹੋਈਆਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ 24243 ਮੌਤਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋਈਆਂ। ਅਚਾਨਕ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ, 19456, 45 ਤੋਂ 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਸਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੋਰੋਨਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 7.1 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵਧੇ
ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਆਈ ਹੈ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 428278 ਸੀ, ਉਹ 2022 ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 445256 ਹੋ ਗਈ। ਇਹ 2021 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 4 ਫ਼ੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ 31 ਫ਼ੀਸਦੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ 19.2 ਫ਼ੀਸਦੀ ਮਾਮਲੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਗਵਾ ਅਤੇ 7.1 ਫ਼ੀਸਦੀ ਮਾਮਲੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 2.5 ਲੱਖ ਘੱਟ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ
ਸਾਲ 2021 'ਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ 164033 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ, ਜਦੋਂ ਕਿ 2022 'ਚ 170924 ਯਾਨੀ ਕਰੀਬ 6 ਹਜ਼ਾਰ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੌਤ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾਇਆ। ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 58,24,946 ਅਪਰਾਧਿਕ ਅਪਰਾਧ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 2021 ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 60,96,310 ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਕਰੀਬ 2.5 ਲੱਖ ਘੱਟ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਸਨ। ਪਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਵਧੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ 1,49,404 ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਇਹ ਅੰਕੜਾ 2022 ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 162449 ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। 8.7 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਆਰਥਿਕ ਅਪਰਾਧ 11.1 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵਧੇ
ਸਾਲ 2021 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2022 ਵਿੱਚ 60 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ 9.3 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ 26110 ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਸਨ, ਉਹ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 28545 ਹੋ ਗਏ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਾਲ 2021 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਆਰਥਿਕ ਅਪਰਾਧ ਵੀ ਵਧੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ 174013 ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਸਨ, ਉਹ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 193385 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ 11.1 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।