ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਚੀਨੀ ਫ਼ੌਜਾਂ LAC 'ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟਦੀਆਂ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਵਪਾਰ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ: ਭਾਰਤ

ਮਾਸਕੋ — ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਚੀਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਫੌਜਾਂ ਦੁਵੱਲੇ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਬੇਦਖ਼ਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਬੀ ਵੇਂਕਾਟੇਸ਼ ਨੇ ਰਸ਼ੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ। 

ਰਸ਼ੀਅਨ ਅਖਬਾਰ ਇਜ਼ਵੇਸਤੀਆ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਵਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਚੈਨਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਵਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ 'ਤੇ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਚੈਨਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਅਤੇ ਐਨਐਸਏ ਅਜੀਤ ਡੋਵਾਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚੀਨੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।

'ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਰਾਹੀਂ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਦੁਵੱਲੇ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਐਲਏਸੀ ਅਤੇ ਡੀ-ਏਸਕੇਲਗੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਟਰੀ ਫੋਰਸਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਦਖਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਚੀਨ ਨਾਲ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ।'

ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਫੌਜੀ ਮਈ ਤੋਂ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਇਕ ਗਤੀਰੋਧ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। 15 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਰਹੱਦ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਦੋਵਾਂ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਤਣਾਅ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਗੈਲਵਾਨ ਵੈਲੀ ਵਿਚ ਦੋਹਾਂ ਪਾਸਿਓਂ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਮਸਲੇ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਇਹ ਖਬਰ ਮਿਲੀ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨੀ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਵਿਚਲੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਬਿੰਦੂਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸੈਨਾ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਕਈ ਦੌਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸਹਿਮਤ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਪਰਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਅਗਲੇਰੇ ਕਦਮ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਬਣਦਾ ਸੀ।

ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਚੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਨਾਕੇਬੰਦੀ 'ਤੇ ਬੇਦਖਲੀ ਦੇ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਵਿਖਾਏ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਭਾਰੀ ਫੌਜ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 40,000 ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਬਖਤਰਬੰਦ ਕਰਮੀ ਕੈਰੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਲੰਮੇ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾਈ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਤੋਪਖਾਨੇ ਨਾਲ  ਡੇਰਾ ਜਮ੍ਹਾ ਕੇ ਬੈਠੇ ਹਨ।