ਏਸ਼ੀਆ ''ਚ ਤਾਈਵਾਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ''ਚ ਵਧੇਗਾ ਟਕਰਾਅ

ਬੈਂਕਾਕ (ਬਿਊਰੋ) : ਚੀਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਤਾਈਵਾਨ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਰਿਕਾਰਡ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਫੌਜੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜਿੰਗ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਡਰਾਉਣੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸੌਖਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਪਰ ਤਣਾਅ ਅਜੇ ਵੀ ਸ਼ਾਂਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੌਜੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਮਾਹਰ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਿੱਧੇ ਟਕਰਾਅ ਦੀ ਕੋਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਸਵੈ-ਸ਼ਾਸਨ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਸਥਿਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਦੁਰਘਟਨਾ ਜਾਂ ਗਲਤ ਗਣਨਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਟਕਰਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂਕਿ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਇੱਛਾਵਾਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਚੀਨ ਰਣਨੀਤਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਚੀਨ ਤੋਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ 'ਚ ਵੇਖਦਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਰਣਨੀਤਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰੱਖਿਆ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਹੈਨਰੀ ਬੌਇਡ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, ''ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਚੀਨ ਨਾਲ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਇਸ ਖਦਸ਼ੇ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਇਸ ਸੰਦਰਭ 'ਚ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾ ਹੋਣਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸਘਾਤ ਵਜੋਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਚੀਨ ਇਸ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਬੀਜਿੰਗ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸੋਚ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।''

ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ, ''ਤਾਈਵਾਨ ਮੁੱਦਾ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਏਕੀਕਰਨ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ 'ਚ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਾਈਵਾਨ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ 'ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ' ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਚੀਨ ਦੀ ਵਧਦੀ ਹਮਲਾਵਰਤਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਤਾਈਵਾਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ 'ਚ ਚੀਨ ਦੀ ਟਿੱਪਣੀ ਆਈ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਟਕਰਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ 1996 'ਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਤਾਈਵਾਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਧਦੇ ਸਮਰਥਨ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਚੀਨ ਨੇ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਤੱਟ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪਾਣੀ 'ਚ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਸਮੇਤ ਫੌਜੀ ਤਾਕਤ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।''

ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ 'ਚ ਯੂ. ਐੱਸ. ਨੇ ਦੋ ਏਅਰਕਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰਸ ਨੂੰ ਖੇਤਰ 'ਚ ਭੇਜਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੀਨ ਕੋਲ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਧਮਕਾਉਣ ਦੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ​ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਕੈਰੀਅਰ ਵੀ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਯੂ. ਐੱਸ. ਨੇਵੀ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਕਾਰਲੋਸ ਡੇਲ ਟੋਰੋ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਨਵੀਂ ਰਣਨੀਤਕ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਨ ਨੀਤੀ 'ਚ ਚੀਨ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੰਮੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦੱਸਿਆ ਸੀ।

ਆਪਣੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਤਾਇਵਾਨ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਰਿਕਾਰਡ 149 ਫੌਜੀ ਜਹਾਜ਼ ਭੇਜੇ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਡੂੰਘੀ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ। ਇਕ ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਤਾਇਵਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਫੌਜੀ ਅਭਿਆਸ ਅਤੇ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਚਿੰਤਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਾਈ ਇੰਗ-ਵੇਨ ਨੇ ਬੀਜਿੰਗ ਨਾਲ ਅਚਾਨਕ ਹੋਈ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਟਾਪੂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਦਬਾਅ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ।

ਨੋਟ - ਤਾਈਵਾਨ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਸਬੰਧੀ ਤੁਹਾਡੀ ਕੀ ਹੈ ਰਾਏ, ਕੁਮੈਂਟ ਕਰਕੇ ਜ਼ਰੂਰ ਦੱਸੋ।