ਚੀਨ ਦੀ ਇਸ ਹਰਕਤ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ''ਚ ਲਗਾਤਰ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਸੋਨਾ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ
Monday, May 06, 2024 - 02:11 PM (IST)
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਚੀਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੱਲ੍ਹ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਸੋਨਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਕਸਰ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਛੂਹ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਵੇਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੂਸ ਦੇ ਯੂਕਰੇਨ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ (ਯੂਕਰੇਨ ਰੂਸ ਯੁੱਧ) ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੋਨਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ 2,400 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ ਦੇ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਚੀਨੀ ਸੋਨੇ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਜਾਂ ਸਟਾਕ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਡਗਮਗਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਚੀਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਾਇਆ ਹੈ।
ਸੋਨੇ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ ਚੀਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਫੀ ਦਬਦਬਾ ਹੈ। 2022 ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਸੋਨੇ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ 50% ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਉੱਚ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਵਰਗੇ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸੋਨਾ ਲਗਾਤਾਰ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਛੂਹ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਆਕਰਸ਼ਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਯੂਐਸ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉੱਚ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਪਿਆ। ਸੋਨਾ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਲਗਭਗ ਹਰ ਵੱਡੀ ਮੁਦਰਾ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਧੀ ਹੈ।
ਚੀਨੀ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਦਾ ਕ੍ਰੇਜ਼
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੀਮਤਾਂ ਹੁਣ ਲਗਭਗ 2,300 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸੋਨੇ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਹੁਣ ਆਰਥਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਚੀਨੀ ਖਰੀਦਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਹੈ। ਲੰਡਨ ਸਥਿਤ ਮੈਟਲਸ ਡੇਲੀ ਦੇ ਸੀਈਓ ਰੌਸ ਨੌਰਮਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਚੀਨ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਸੈਕਟਰ 'ਤੇ ਸੰਕਟ
ਚਾਈਨਾ ਗੋਲਡ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਪਤ 6% ਵਧੀ ਹੈ। ਇਹ ਛਾਲ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 9% ਦੇ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਈ ਹੈ। ਰਵਾਇਤੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸੋਨਾ ਵਧੇਰੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਚੀਨ ਦਾ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਸੈਕਟਰ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸੋਨੇ ਦੇ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਚੀਨੀ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪੈਸਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਕਿਫ਼ਾਇਤੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬੀਨਜ਼ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਪੀਪਲਜ਼ ਬੈਂਕ ਆਫ ਚਾਈਨਾ ਦੀ ਭਾਰੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ
ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਰੀਦਦਾਰ ਇਸਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਹੈ। ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ, ਪੀਪਲਜ਼ ਬੈਂਕ ਆਫ ਚਾਈਨਾ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ 17ਵੇਂ ਮਹੀਨੇ ਆਪਣੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਬੈਂਕ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਿਆ, ਲਗਭਗ 50 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ। ਚੀਨ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਘਟਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਰਚ ਤੱਕ, ਚੀਨ ਦਾ ਲਗਭਗ 775 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਅਮਰੀਕੀ ਕਰਜ਼ਾ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ 2021 ਤੱਕ ਲਗਭਗ 1.1 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।
ਚੀਨ ਇੰਨਾ ਸੋਨਾ ਕਿਉਂ ਖਰੀਦ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬੀਓਸੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੇ ਗਲੋਬਲ ਮੁੱਖ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਗੁਆਨ ਤਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਯੂਆਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਘਰੇਲੂ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਬੈਂਕ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣਾ ਐਕਸਪੋਜਰ ਘਟਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਰੂਸ 'ਤੇ ਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਰੂਸ ਦੀ ਡਾਲਰ ਹੋਲਡਿੰਗ ਨੂੰ ਫ੍ਰੀਜ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਹੋਰ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬੀਜਿੰਗ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਿਰਫ 4.6% ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਸੋਨੇ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣਾ ਹੈ।