Migraine ਹੋਣ ਦੇ ਕੀ ਹਨ ਕਾਰਨ, ਲੱਛਣ ਤੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
Saturday, Jun 14, 2025 - 06:20 PM (IST)

ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ - ਮਾਈਗਰੇਨ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸਿਰਦਰਦ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰ ਦੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ, ਮਤਲੀਆ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਾਈਗਰੇਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਣਾਅ, ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ, ਖੁਰਾਕ, ਮਾਹੌਲੀਕ ਤੱਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਬਦਲਾਅ। ਮਾਈਗਰੇਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸਧਾਰਣ ਤਰੀਕੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿਯਮਤ ਨੀਂਦ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ, ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੂਟੀਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਕਰਨਾ। ਇਹ ਸਧਾਰਣ ਤਰੀਕੇ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਹਨ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ :-
ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨ
- ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ 'ਚ ਮਾਈਗਰੇਨ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਸਪੋਨਸਿਬਲ ਜਿਨਸ (ਜੀਨ) ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹਾਰਮੋਨਲ ਤਬਦੀਲੀਆਂ
- ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਵਿਚ ਮਾਸਿਕ ਧਰਮ, ਗਰਭਧਾਰਣ ਜਾਂ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮਾਈਗਰੇਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧਦਾ ਹੈ। ਐਸਟਰੋਜਨ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੜਬੜੀ ਇਸ ਨੂੰ ਸਬਬ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮੌਸਮੀ ਗੜਬੜ
- ਬਦਲੀ ਹੋਈ ਹਵਾ, ਹਵਾਈ ਦਬਾਅ, ਰੁੱਤਾਂ ਦਾ ਬਦਲਣਾ ਅਤੇ ਵਧੀਕ ਗਰਮੀ ਜਾਂ ਠੰਡ ਮਾਈਗਰੇਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ
- ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਤਣਾਅ, ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਡਿੱਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਮਾਈਗਰੇਨ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ
- ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਐਲਰਜੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਮਾਈਗਰੇਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕੈਫੀਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਪਤ
- ਕਈ ਵਾਰੀ ਚਾਹ, ਕੌਫੀ, ਸ਼ੱਕਰ, ਐਲਕੋਹਲ ਅਤੇ ਖੰਡ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮਾਈਗਰੇਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ
- ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਨਾਲ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਈਗਰੇਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਗਲਤ ਭੋਜਨ ਆਦਤਾਂ
- ਖਾਣੇ ਦੀ ਘੱਟੀ ਜਾਂ ਬੇਕਾਰ ਭੋਜਨ ਨਾਲ ਮਾਈਗਰੇਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਖਾਣਾ ਛੱਡਣਾ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣਾ।
ਸਮੇਂ ਦਾ ਬਦਲਣਾ ਅਤੇ ਵਕਤ ਦੇ ਫਰਕ
- ਟਾਈਮ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਬਦਲਣ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਤਣਾਅ ਨਾਲ ਜੇਕਰ ਦਿਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦਾ ਚੱਕਰ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਈਗਰੇਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਵਾਈਆਂ
- ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਜਿਵੇਂ ਐਂਟੀ-ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਜਾਂ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਮੈਡੀਕੇਸ਼ਨ ਮਾਈਗਰੇਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮਾਈਗਰੇਨ ਦੇ ਲੱਛਣ:-
- ਸਿਰ ਦੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਹੋਣਾ।
- ਮਤਲੀ ਜਾਂ ਉਲਟੀ ਆਉਣਾ।
- ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਸਿਰ 'ਚ ਸੋਜ ਦਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ।
- ਪੈਟ ਖਾਲੀ ਰਹਿਣਾ ਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ।
- ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਸਮੱਸਿਆ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਕਲਪਨਾ ਦਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਣਾ।
ਮਾਈਗਰੇਨ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦੇ ਤਰੀਕੇ :-
ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਕਰੋ ਸੁਧਾਰ
ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ ਲਓ
ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ
ਤਣਾਅ ਘਟਾਓ
ਤੇਜ਼ ਰੌਸ਼ਨੀ ਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਤੋਂ ਬਚੋ
ਦਵਾਈਆਂ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਲਵੋ