ਕੁੱਕਰ ’ਚ ਦਾਲ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਰੱਖੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ
Tuesday, Mar 18, 2025 - 05:44 PM (IST)

ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ - ਕੁੱਕਰ ’ਚ ਦਾਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦਾਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸਵਾਦ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦੀ ਠੀਕ ਮਾਤਰਾ, ਭਿਓਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ, ਸਿਟੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਨਮਕ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ, ਇਹ ਸਭ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾਲ ਦੇ ਪਚਣਯੋਗ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਬਣਨ ’ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲੇਖ ’ਚ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਾਲ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ, ਤੜਕੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਕੁੱਕਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧੀ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵਾਂਗੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਨਰਮ, ਸੁਆਦਲੀ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਦਾਲ ਤਿਆਰ ਕਰ ਸਕੋ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ :-
- ਕੁੱਕਰ ’ਚ ਦਾਲ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਇੰਧਨ ਦੀ ਬਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਰੱਖੋ, ਤਾਂ ਦਾਲ ਠੀਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗੀ ਜਾਂ ਸਿਹਤ ’ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਮੁੱਖ ਬਿੰਦੂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਰੂਰ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ :-
ਦਾਲ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਵੋ :-
- ਦਾਲ ਨੂੰ 2-3 ਵਾਰ ਤਾਜ਼ਾ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋਵੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ’ਚੋਂ ਧੂੜ-ਮਿੱਟੀ, ਕੈਮਿਕਲ ਜਾਂ ਪੈਸਟਿਸਾਈਡ ਨਿਕਲ ਜਾਣ।
- ਜੇਕਰ ਦਾਲ ਭੀਗੋਣੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਲਦੀ ਪਕਦੀ ਹੈ ਪਚਣ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੈਸ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ।
- ਮੂੰਗ, ਮਸਰ ਅਤੇ ਛੋਲਿਆਂ ਦੀ ਦਾਲ ਨੂੰ 30 ਮਿੰਟ ਤਕ ਭਿਓਂ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚੰਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪਾਣੀ ਦੀ ਠੀਕ ਮਾਤਰਾ ਰੱਖੋ :-
- ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਦਾਲ ਨਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਗਾੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਨਾ ਹੀ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀ
- ਹਰੇਕ 1 ਕੱਪ (250ml) ਦਾਲ ਲਈ, 2-3 ਕੱਪ ਪਾਣੀ ਪਾਓ।
ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾਲ ਦੀ ਕਿਸਮ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ
- ਮਸੂਰ/ਮੂੰਗ ਦਾਲ – 2.5 ਕੱਪ ਪਾਣੀ
- ਛੋਲਿਆਂ ਦੀ ਦਾਲ – 3-3.5 ਕੱਪ ਪਾਣੀ
- ਰਾਜਮਾ/ਚੋਲੇ – 4-5 ਕੱਪ ਪਾਣੀ (ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤਕ ਭਿਓਂ ਕੇ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ)
ਸਿਟੀਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ :-
- ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ’ਚ ਸਿਟੀਆਂ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਦਾਲ ਨਰਮ ਤੇ ਗੱਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਅਵਧੀ (Time) ਅਤੇ ਸਿਟੀਆਂ
- ਮਸਰ/ਮੂੰਗ – 1-2 ਸਿਟੀ (5-6 ਮਿੰਟ)
- ਤੂਰ/ਚਣੇ ਦੀ ਦਾਲ – 3-4 ਸਿਟੀ (10-12 ਮਿੰਟ)
- ਉੜਦ/ਰਾਜਮਾ – 5-6 ਸਿਟੀ (15-20 ਮਿੰਟ)
- ਜਦੋਂ ਸਿਟੀਆਂ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਢੱਕਣ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹੋ। ਕੁੱਕਰ ਦੀ ਭਾਫ਼ ਕੁਦਰਤੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਿਕਲਣ ਦਿਉ, ਤਾਂ ਕਿ ਦਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੱਲ ਜਾਵੇ।
ਭਾਫ ਅਤੇ ਓਵਰਫਲੋ ਨੂੰ ਰੋਕੋ :-
- ਕਈ ਵਾਰ ਦਾਲ ਪਕਾਉਣ ਦੌਰਾਨ ਭਾਫ (foam) ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਉਪਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੁੱਕਰ ਗੰਦਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੁਝ ਤਰੀਕੇ :-
- 1 ਚਮਚ ਤੇਲ ਜਾਂ ਘਿਓ ਪਾਣੀ ’ਚ ਪਾਓ।
- ਚਮਚ ਹਲਦੀ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਓਵਰਫਲੋ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
- ਜੇਕਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੇਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੁੱਕਰ ਨੂੰ ਹਲਕੀ ਹੀਟ ’ਤੇ ਰੱਖੋ।
ਨਮਕ ਅਤੇ ਹਲਦੀ ਕਦੋਂ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ :-
– ਦਾਲ ਪਕਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਓ, ਤਾਂ ਕਿ ਇਸਦੇ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲਾਮੇਟਰੀ ਗੁਣ ਦਾਲ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਣ।
- ਨਮਕ (Salt) – ਹਮੇਸ਼ਾ ਦਾਲ ਪਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਓ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਦਾਲ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਨਹੀਂ ਪਕਦੀ।
ਦਾਲ ’ਚ ਤੜਕਾ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ :-
- ਤੜਕਾ ਦਾਲ ਦੇ ਸੁਵਾਦ ਅਤੇ ਪਚਣ-ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
- ਘਿਓ ਜਾਂ ਤਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤੇਲ ਲਵੋ ਅਤੇ ਜੀਰਾ, ਰਾਈ, ਲਸਣ, ਪਿਆਜ਼, ਟਮਾਟਰ, ਹਰੀ ਮਿਰਚ ਪਾਓ।
- ਤੜਕੇ ਨੂੰ ਦਾਲ ’ਚ ਪਾ ਕੇ 5 ਮਿੰਟ ਤਕ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖੋ ਤਾਂ ਕਿ ਸੁਵਾਦ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲ ਜਾਵੇ।
ਕੁੱਕਰ ਨੂੰ ਠੀਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤੋ :-
- ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੱਕਾ ਕਰੋ ਕਿ ਕੁੱਕਰ ਦਾ ਵੋਲਵ ਠੀਕ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
- ਕਦੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਕੁੱਕਰ ਨਾ ਚਲਾਓ। (ਕੁੱਕਰ ਦਾ ⅔ ਹਿੱਸਾ ਭਰਨਾ ਚੰਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ)।
- ਸੀਟੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ , ਤਾਂ ਕੁੱਕਰ ਦੀ ਗੈਸਕਿਟ ਜਾਂ ਸਿਫ਼ਟੀ ਵਾਲਵ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ।