ਠੰਢ, ਡਰ, ਜਜ਼ਬਾਤ? ਰੋਂਗਟੇ ਕਿਉਂ ਖੜੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ? ਜਾਣੋ ਅਸਲੀ ਰਾਜ਼

ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ- ਰੋਂਗਟੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ 'ਚ 'Goosebumps' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਕ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਉਦੋਂ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਡਰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਗਾਣਾ ਸੁਣ ਕੇ ਦਿਲ ਅਚਾਨਕ ਭਾਵੁਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਦਾਣੇ ਉੱਭਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੌਜੂਦ ਆਰੈਕਟਰ ਪਿਲੀ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ (Arrector Pili Muscles) ਦੇ ਹਲਕੇ ਜਿਹੇ ਸੁੰਗੜਨ (contraction) ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਦਾਣੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ, ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਣਜਾਣ ਰਿਫਲੈਕਸ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕੀ ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ ਫਰਿੱਜ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਠੀਕ? ਜਾਣੋ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ

ਰੋਂਗਟੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ

ਰੋਂਗਟੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਉਤੇਜਨਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ:

1. ਠੰਢ ਲੱਗਣਾ: ਜਦੋਂ ਅਚਾਨਕ ਤਾਪਮਾਨ ਘਟਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗਰਮ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ 'ਚ, ਹੇਅਰ ਫਾਲੀਕਲਜ਼ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਸੁੰਗੜਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੋਂਗਟੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
2. ਡਰ ਜਾਂ ਖਤਰਾ: ਖ਼ਤਰਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ 'ਤੇ, ਦਿਮਾਗ 'fight-or-flight' ਮੋਡ 'ਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਐਡਰੀਨਾਲੀਨ (Adrenaline) ਨਾਮੀ ਹਾਰਮੋਨ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਰੋਂਗਟੇ (goosebumps) ਨੂੰ ਟ੍ਰਿਗਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
3. ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ: ਕਈ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਪਲ, ਯਾਦ, ਗੀਤ ਜਾਂ ਫਿਲਮ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੀਬਰਤਾ ਵੀ 'goosebumps' ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
4. ਉਤਸ਼ਾਹ ਜਾਂ ਪ੍ਰੇਰਣਾ: ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਜਾਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਦੋਂ ਵੀ ਸਰੀਰ 'ਚ ਹਲਕਾ ਜਿਹਾ ਝਟਕਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਂਗਟੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
5. ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਕਮੀ: ਕਦੇ-ਕਦੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਕਮੀ, ਚਿੰਤਾ, ਹਾਈਪੋਥਾਈਰੋਇਡਿਜ਼ਮ (hypothyroidism) ਜਾਂ ਨਸਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਰੋਂਗਟੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Tata ਦੀ ਇਸ ਕਾਰ 'ਤੇ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ Discount ! ਲੱਖਾਂ 'ਚ ਡਿੱਗੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ

ਰੋਂਗਟੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਕੀ ਕਰੀਏ?

• ਜੇਕਰ ਠੰਢ ਕਾਰਨ ਰੋਂਗਟੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਗਰਮ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ ਅਤੇ ਗਰਮ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਲਓ, ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਜਲਦੀ ਆਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਡਰ ਜਾਂ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਆਏ 'Goosebumps' ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਡੂੰਘੇ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।
• ਬਲੱਡ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਹਲਕਾ ਵਾਕ ਕਰੋ ਜਾਂ ਸਟ੍ਰੈਚਿੰਗ ਕਰੋ।
• ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੋਣ 'ਤੇ, ਖੁਦ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦਿਓ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੇਰ ਲਈ ਰਿਲੈਕਸ ਕਰੋ।
• ਡਿਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਰੀਰ ਠੰਢਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਂਗਟੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
• ਜੇਕਰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਾਰਨ ਦੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਰੋਂਗਟੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਕੇ ਥਾਇਰਾਇਡ, ਆਇਰਨ ਜਾਂ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : 2026 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਸ਼ੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਆਏਗਾ Golden Time! ਨਹੀਂ ਆਵੇਗੀ ਪੈਸੇ ਦੀ ਕਮੀ