ਲੋਹੇ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ’ਚ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋ ਸਕਦੈ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ
Sunday, Oct 20, 2024 - 01:36 PM (IST)
ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ - ਲੋਹੇ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਹਾੜੀ ’ਚ ਪਕਾਉਣਾ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਰਸੋਈ ’ਚ ਇਕ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਖਾਣੇ ਦਾ ਸਵਾਦ ਨਹੀਂ ਵਧਾਉਂਦਾ, ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ’ਚ ਲੋਹੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਢੰਗ ਵੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਪੋਸ਼ਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੋਹੇ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ’ਚ ਪਕਾਉਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕੁਝ ਖਾਸ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਮਲੀਆਂ ਜਾਂ ਫਰਮੈਂਟਿਡ (ਖਮੀਰ ਕੀਤੀਆਂ) ਚੀਜ਼ਾਂ ਲੋਹੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਤੱਤ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਖਾਸ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਹੇ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ’ਚ ਪਕਾਉਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਚੱਲੋ, ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ :
1. ਅਮਲੀ ਚੀਜ਼ਾਂ (ਖੱਟਾ ਖਾਣਾ)
ਟਮਾਟਰ, ਇਮਲੀ, ਲੈਮਨ ਜਾਂ ਵਿਨੇਗਰ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ’ਚ ਸਿਰਕਾ ਜਾਂ ਸਿਟਰਸ ਅਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਮਲ ਲੋਹੇ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਮਲੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੋਹੇ ਦੀ ਕਹਾੜੀ ’ਚ ਪਕਾਉਣ ਨਾਲ ਅਕਸਰ ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕ ਧਾਤਾਂ ਖਾਣੇ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਖਾਣੇ ਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਪੇਟ ’ਚ ਜਾ ਕੇ ਹਾਜ਼ਮੇ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੇਟ ’ਚ ਗੈਸ, ਦਸਤ ਜਾਂ ਪੇਟ ਦਰਦ ਜਿਹੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਕਰੋ ਵਰਤੋਂ, ਮਿਲੇਗਾ ਫਾਇਦਾ
2. ਦਹੀ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦ
ਦਹੀਂ, ਪਨੀਰ, ਕ੍ਰੀਮ ਜਾਂ ਦੁੱਧ ਦੇ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦ ਅਮਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲੋਹੇ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ’ਚ ਪਕਾਈਆਂ ਜਾਂ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਮੌਜੂਦ ਐਸਿਡ ਲੋਹੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਖਰਾਬ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣ ਨਾਲ ਅਸਿਡਿਟੀ, ਹਾਜ਼ਮੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਜਾਂ ਥਕਾਵਟ ਜਿਹੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
3. ਤੇਜ਼ ਮਸਾਲੇ ਵਾਲੇ ਖਾਣੇ
ਜਦੋਂ ਤੇਲ ਮਸਾਲਿਆਂ ਵਾਲਾ ਖਾਣਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਤੜਕਾ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਭਰਵੀਂ ਖਾਣੇ, ਲੋਹੇ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ’ਚ ਪਕਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਲੋਹੇ ਦੀ ਧਾਤ ਨੂੰ ਨਰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਲੋਹੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸਰੀਰ ’ਚ ਪਚਾਉਣ ’ਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੇਟ ਦੀ ਤਕਲੀਫ਼, ਅਸਿਡਿਟੀ ਜਾਂ ਪੇਟ ਦੇ ਰੋਗ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਾਣਿਆਂ ’ਚ ਲੋਹੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ’ਚ ਲੋਹੇ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਰੀਰ ’ਚ ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਕੀ ਚਾਹ ਪੀਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹੈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ, ਕਦੋਂ ਕੀ ਹੈ ਪੀਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ
4. ਫਲਾਂ ਦਾ ਰਸ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਰਸ
ਫਲਾਂ ਦੇ ਰਸ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਤਰਾ, ਅਨਾਰ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਰਸ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਾਜਰ, ਚੁਕੰਦਰ ਆਦਿ ਨੂੰ ਲੋਹੇ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ’ਚ ਨਹੀਂ ਪਕਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਸ ’ਚ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਅਮਲ ਲੋਹੇ ਨੂੰ ਘੁਲਣ ਵਾਲਾ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ’ਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਪਹੁੰਚਣ ਦੇ ਖਤਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚੇ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਹੇ ਦੀ ਦਵਾਈਆਂ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
5. ਫਰਮੈਂਟਿਡ ਚੀਜ਼ਾਂ
ਫਰਮੈਂਟਿਡ ਫੂਡਸ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿੰਬੁਚਾ, ਸੌਰਕਰੋਟ ਨੂੰ ਵੀ ਲੋਹੇ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ’ਚ ਪਕਾਉਣ ਜਾਂ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਫਰਮੈਂਟਿਡ ਚੀਜ਼ਾਂ ’ਚ ਅਮਲ ਅਤੇ ਖਮੀਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਲੋਹੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰ ਕੇ ਖਾਣੇ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੂਨ ’ਚ ਲੋਹੇ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਲਰਜੀ ਜਿਹੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਕੀ ਚਾਹ ਪੀਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹੈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ, ਕਦੋਂ ਕੀ ਹੈ ਪੀਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ
ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8