ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ''ਚ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ, ਬਾਕੀ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ''ਚ ਹੋਇਆ ਸੁਧਾਰ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਭਾਸ਼ਾ) - ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੂੰਗਫਲੀ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਸਤੇ ਆਯਾਤ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਖਰੀਦ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਸਮੀਖਿਆ ਅਧੀਨ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਇਆਬੀਨ ਡੇਗਮ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਬਾਕੀ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਉੱਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੈ। 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਮੀਖਿਆ ਅਧੀਨ ਹਫ਼ਤੇ 'ਚ ਸੋਇਆਬੀਨ ਡੇਗਮ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ 995-1,000 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 1,085-1,090 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋਰ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਮਿਲੀ। ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੀ ਆਮਦ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਲਾਤੂਰ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਮਦ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਲੱਖ ਬੋਰੀਆਂ (ਬੈਗ) ਦੀ ਆਮਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 40-50-60 ਹਜ਼ਾਰ ਬੋਰੀਆਂ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ (ਐੱਮ.ਐੱਸ.ਪੀ.) ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਭਾਅ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਅ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਮਾਮੂਲੀ ਵੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਚੰਗਾ ਭਾਅ ਚੱਖਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਮਦ ਘਟਾਈ ਹੈ। 

ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਹੀ ਆਪਣੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਉਪਜ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਸੋਇਆਬੀਨ ਡੀ-ਆਇਲਡ ਕੇਕ (ਡੀਓਸੀ) ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਤੇਲ ਬੀਜ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 82 ਫ਼ੀਸਦੀ ਡੀਓਸੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 18 ਫ਼ੀਸਦੀ ਖਾਣ ਵਾਲਾ ਤੇਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਡੀਓਸੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਇੱਥੇ ਵੀ ਉਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪਿਆ। ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦਰਾਮਦਕਾਰ ਆਯਾਤ ਦੀ ਲਾਗਤ ਤੋਂ 2.5-3 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇਗਮ ਤੇਲ ਨੂੰ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਆਯਾਤ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਲਿਆ ਕਰਜ਼ਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ। 

ਇਸ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਤ ਦਾ ਵੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਤੇਲ ਦਾ ਸਟਾਕ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਭਗ 55 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਮੂੰਗਫਲੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਵਿਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਖ਼ਬਰ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਸੰਸਥਾ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕਰੇਗੀ ਪਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਉਪਜ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ 'ਤੇ ਵਿਕ ਚੁੱਕੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਖਰੀਦ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੀ ਪਿੜਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਮਿੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਸਤੇ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਤੇਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪਿੜਾਈ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਮੂੰਗਫਲੀ ਦਾ ਤੇਲ ਵੇਚਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। 

ਹਾਲਾਂਕਿ ਪ੍ਰਚੂਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੇਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਮੂੰਗਫਲੀ ਅਤੇ ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀ ਕੀਮਤ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਕੀਮਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ, ਸੋਚਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤੇਲ ਮਿੱਲਾਂ ਪੈਕੇਜਾਂ 'ਤੇ ਤੇਲ ਕੇਕ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚੂਨ ਕੀਮਤ (ਐਮਆਰਪੀ) ਨਹੀਂ ਲਿਖਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਰੋਂ ਦੀ ਥੋਕ ਕੀਮਤ 25 ਰੁਪਏ ਵਧ ਕੇ 5,725-5,775 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਈ। ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾਦਰੀ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 200 ਰੁਪਏ ਵਧ ਕੇ 10,700 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਈ। ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਪੱਕੀ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਘਣੀ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 25-25 ਰੁਪਏ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ 1,810-1,905 ਰੁਪਏ ਅਤੇ 1,810-1,920 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਟੀਨ (15 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ) 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਈਆਂ। ਸਮੀਖਿਆ ਅਧੀਨ ਹਫ਼ਤੇ 'ਚ ਸੋਇਆਬੀਨ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਢਿੱਲੇ ਭਾਅ 185-185 ਰੁਪਏ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਨਾਲ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 5,270-5,370 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਅਤੇ 5,070-5,170 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਏ। 

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦਿੱਲੀ, ਸੋਇਆਬੀਨ ਇੰਦੌਰ ਅਤੇ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇਗਮ ਤੇਲ ਦੇ ਭਾਅ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 350 ਰੁਪਏ, 405 ਰੁਪਏ ਅਤੇ 355 ਰੁਪਏ ਸੁਧਰ ਕੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 10,400 ਰੁਪਏ, 10,300 ਰੁਪਏ ਅਤੇ 8,750 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਏ। ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਾਰਨ ਸਮੀਖਿਆ ਅਧੀਨ ਹਫ਼ਤੇ 'ਚ ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਮੂੰਗਫਲੀ ਦਾ ਤੇਲ-ਤੀਲ ਬੀਜ, ਮੂੰਗਫਲੀ ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਮੂੰਗਫਲੀ ਘੋਲਨ ਵਾਲਾ ਰਿਫਾਇੰਡ ਤੇਲ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 150 ਰੁਪਏ, 200 ਰੁਪਏ ਅਤੇ 50 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾਲ 6,550-6,625 ਰੁਪਏ ਕੁਇੰਟਲ, 15,000 ਰੁਪਏ ਕੁਇੰਟਲ ਅਤੇ 2,225-2,510 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਟੀਨ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਏ। ਸਮੀਖਿਆ ਅਧੀਨ ਹਫ਼ਤੇ ਦੌਰਾਨ ਕੱਚੇ ਪਾਮ ਆਇਲ (ਸੀਪੀਓ) ਦੀ ਕੀਮਤ 200 ਰੁਪਏ ਸੁਧਰ ਕੇ 7,925 ਰੁਪਏ, ਦਿੱਲੀ ਪਾਮੋਲਿਨ ਦੀ ਕੀਮਤ 200 ਰੁਪਏ ਸੁਧਰ ਕੇ 9,200 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਅਤੇ ਪਾਮੋਲਿਨ ਐਕਸ ਕੰਡਲਾ ਆਇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 275 ਰੁਪਏ ਸੁਧਰ ਕੇ 7,925 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ। 8,450 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਬੰਦ। ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਆਮ ਰੁਝਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਪਾਹ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਸਮੀਖਿਆ ਅਧੀਨ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 125 ਰੁਪਏ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਨਾਲ 8,850 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਈ।