ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣਾਂ : ਦਾਅ ''ਤੇ ਵੱਕਾਰ

ਸਭ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਝਾਰਖੰਡ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ’ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਕੱਦ ਦਾ ਗ੍ਰਾਫ ਮਾਪਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ 9, ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀਆਂ 7, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਦੀਆਂ 4-4 ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣਾਂ ਵੀ ਘੱਟ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜਿੱਥੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਆਦਿੱਤਿਆਨਾਥ ਦੀ ਸਟਾਰ ਵੈਲਿਊ ਮੁੜ ਨਿਰਧਾਰਤ ਹੋਵੇਗੀ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਇਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਜਨ ਲਾਲ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦੇ ਸਿਆਸਤ ਵਿਚ ਪੁਖਤਾ ​​ਹੋਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਵੀ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਵੋਟਾਂ ਪਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਹਰ ਥਾਂ ਨਤੀਜੇ ਐਲਾਨੇ ਜਾਣਗੇ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਕਾਰੀ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਯੋਗੀ ਆਦਿੱਤਿਆਨਾਥ ਦਾ ਵੱਕਾਰ ਦਾਅ ’ਤੇ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਪਾ ਮੁਖੀ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਦੇ ਉੱਚ ਅਹੁਦੇ ’ਤੇ ਵੀ ਮੋਹਰ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗੀ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਲਈ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਬੇਮਾਇਨੇ ਸੀ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 9 ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਵੋਟਾਂ ਪੈਣਗੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਫੂਲਪੁਰ, ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ, ਮਝਵਾਂ, ਖੈਰ, ਮੀਰਾਪੁਰ, ਸੀਸਾਮਾਊ, ਕਟੇਹਰੀ, ਕਰਹਲ ਅਤੇ ਕੁੰਦਰਕੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਕਾਨਪੁਰ ਦੀ ਸੀਸਾਮਾਊ ਸੀਟ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਥੇ ਉਪ ਚੋਣਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸੀਸਾਮਊ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਇਰਫਾਨ ਸੋਲੰਕੀ ਨੂੰ ਵਿਧਾਇਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸਾੜ-ਫੂਕ ਦੇ ਇਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ 7 ​​ਸਾਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਸੀ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ’ਚ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸੋਲੰਕੀ ਨੂੰ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਸਜ਼ਾ ’ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੱਦ ਕੀਤੀ ਵਿਧਾਇਕੀ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵੀ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੀਸਾਮਊ ਸੀਟ ’ਤੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।

ਅਤੁਲ ਗਰਗ, ਜੋ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਸਨ, ਹੁਣ ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੂਲਪੁਰ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਪ੍ਰਵੀਨ ਪਟੇਲ ਨੇ ਵੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲ ਪਾਰਟੀ ਨਿਸ਼ਾਦ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਵਿਨੋਦ ਕੁਮਾਰ ਮਝਵਾਂ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਦੋਹੀ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਧਾਇਕ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਖੈਰ, ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਅਨੂਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਾਲਮੀਕੀ ਵੀ ਰਾਖਵੀਂ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਸਨ। ਅਨੂਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਾਥਰਸ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਣੇ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਾਲੋਦ ਦੇ ਚੰਦਨ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਬਿਜਨੌਰ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੀਰਾਪੁਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।

ਸਾਲ 2022 ਵਿਚ ਕਟਹੇਰੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਸਪਾ ਦੇ ਲਾਲਜੀ ਵਰਮਾ ਨੇ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਵਰਮਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨਗਰ ਸੀਟ ਤੋਂ ਜਿੱਤੇ ਸਨ। ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਖੁਦ ਕਰਹਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਸਨ, ਕਨੌਜ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸੀਟ ਖਾਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸਪਾ ਦੇ ਜ਼ਿਆਉਰ ਰਹਿਮਾਨ ਕੁੰਦਰਕੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਸਨ, ਹੁਣ ਉਹ ਸੰਭਲ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ।

ਹੁਣ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਨਾ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੀਟਾਂ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦਲਾਂ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਸਪਾ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਪਾ ਤੋਂ ਜਿੰਨੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਖੋਹਣਗੇ, ਓਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੱਦ ਵਧੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਖੁਦ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਭਾਜਪਾ ’ਚ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਯੋਗੀ ਦਾ ਕੱਦ ਹੋਰ ਵਧੇ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਬਦਲ ਕੇ ਬਦਲਣ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਰਵਾਇਤ ਵਿਚ ਯੋਗੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅੜਿੱਕਾ ਹਨ। ਯੋਗੀ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ‘ਬਟੇਂਗੇ ਤੋ ਕਟੇਂਗੇ’ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਕ ਨਾਅਰਾ ਵੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਸਰੂਪ ਉਹੀ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਵੀ ਇਹ ਨਵੀਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਾਂਗੇ। ਆਰ.ਐੱਸ.ਐੱਸ. ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਹਿਯੋਗੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਪੰਜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀਟਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਸਰਕਾਰ ’ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ ਪਰ ਪਾਰਟੀ ’ਚ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਯੋਗੀ ਵਿਰੁੱਧ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇਗਾ। ਯੋਗੀ ਸਟਾਰ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਵਜੋਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਝਾਰਖੰਡ ਵੀ ਗਏ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ‘ ਬਟੇਂਗੇ ਤੋਂ ਕਟੋਗੇ’ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਦੁਹਰਾਇਆ। ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਹਿਯੋਗੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਹੋਇਆ ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਗੂੰਜ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਈ।

ਇਹ ਤੈਅ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗੀ ਭਾਜਪਾ ਵਿਚ ਹਿੰਦੂਤਵ ਦੇ ਪੋਸਟਰ ਬੁਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਰਹਿਣਗੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਵੱਕਾਰ ਦਾ ਸਵਾਲ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਨਤੀਜੇ ਭਾਵੇਂ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਣ ਪਰ ਯੋਗੀ ਜਿਸ ਮੁਕਾਮ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਭਜਨ ਲਾਲ ਸ਼ਰਮਾ ਕੋਲ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਚ ਗੁਆਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੀਟਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਸੀਟ ਜਿੱਤੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਜਿੰਨੀਆਂ ਜਿੱਤੇਗੀ, ਓਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੱਦ ਵਧੇਗਾ। ਜਿੰਨੀ ਮਿਹਨਤ ਇਸ ਚੋਣ ਲਈ ਭਜਨ ਲਾਲ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਓਨੀਂ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲਿਆ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣਾਂ ਕਾਰਨ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦਾ ਕੱਦ ਵਧੇਗਾ ਜਾਂ ਘਟੇਗਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫੌਰੀ ਖਤਰਾ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਇਹ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਕਿਸ਼ੋਰ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਹਿਮ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਚੋਣ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਹਨ।

ਅਕੂ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ