ਅਸੀਮ ਮੁਨੀਰ ਵੱਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਗੰਦਾ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਨਹੀਂ

ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਸੀਮ ਮੁਨੀਰ ਆਪਣੇ ਮੈਡਲ ਆਪਣੀ ਛਾਤੀ ’ਤੇ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣ, ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਅਤੇ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਜ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸਿਵਲੀਅਨ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖਣ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ, ਇਕ ਬਰਾਬਰ ਰੰਗੀਨ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਮੁਨੀਰ ਨੂੰ ਰਣਨੀਤਿਕ ਸੌਦੇਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਸਤਹੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਆਖ਼ਿਰਕਾਰ, ਅਮਰੀਕੀ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਭਾਰਤ (ਜੋ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹੈ) ਵਿਰੁੱਧ ਉਸਦੀਆਂ ਬਕਵਾਸ ਅਤੇ ਅਸਵੀਕਾਰਨਯੋਗ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੋਕ ਦੇ ਜਾਰੀ ਰਹੀਆਂ।

ਇਹ ਸਿਵਲੀਅਨ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਫੌਜੀ ਜਰਨੈਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਤਾ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹੈ। ਚੋਣਵੀਂ ਅਮਨੇਸੀਆ (ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ) ਆਮ ਹੈ। 2018 ਵਿਚ, ਪੀ. ਐੱਮ. ਐੱਲ-ਐੱਨ. ਸੁਪਰੀਮੋ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਨੇ ਜਰਨੈਲਾਂ ’ਤੇ ‘ਸਿਲੈਕਸ਼ਨ’ (ਚੋਣ) ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੀ. ਐੱਮ. ਐੱਲ.-ਐੱਨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ‘ਖਲਾਈ ਮਖਲੂਕ’ (ਪੁਲਾੜ ਜੀਵ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਪੀ. ਐੱਮ. ਐੱਲ.-ਐੱਨ. ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬੇਦਖਲ ਕਰ ਸਕਣ। ਨਵਾਜ਼ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਚੁਣੇ ਹੋਏ’ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਲੈ ਲਈ।

ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ‘ਚੋਣ’ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਰਨੈਲਾਂ ਨੂੰ ‘ਚੋਣ’ ਵਿਚ ਦਖਲ ਨਾ ਦੇਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਸੀਮ ਮੁਨੀਰ ਦੁਆਰਾ ਸੱਤਾ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ‘ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ’ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਲਗਾਇਆ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ, ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ, ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਨਾਗਰਿਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਸੱਤਾ-ਭੁੱਖਾ ਗੱਠਜੋੜ (ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ) ਹੈ।

ਇਕ ਜਨਰਲ ਵਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਅਪਵਿੱਤਰ ਜਾਂ ਗੰਦਾ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਪਾਕਿਸਤਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ’ਚ ਹਰ ਜਨਰਲ ਨੇ ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਜਨਰਲ ਅਯੂਬ ਖਾਨ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਇਕ ਪੰਨਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1950 ਦੇ ਅੱਧ ’ਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਜਨਮਿਆ ‘ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਇਰ ਹੈ’। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਨਰਲ ਆਪਣੀ ਸਖਤ ਅਤੇ ਅਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇਕ ਆਮ ਜਨਤਾ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਆਪਣੀ ਸੰਸਥਾਗਤ ਸੱਤਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਸਕਣ।

ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਫੌਜ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਨਾਗਰਿਕ ਸਿਆਸਤ ਨੂੰ ਨੀਵਾਂ ਦਿਖਾਏ। ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਯੂਬ ਖਾਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ‘ਹਿੰਦੂ’ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕੀਤਾ, ਨੂੰ 1971 ’ਚ ‘ਬੰਗਬੰਧੂ’ (ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਿਤਾ) ਸ਼ੇਖ ਮੁਜੀਬਉਰ ਰਹਿਮਾਨ ਨੇ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਦੋਂ ਆਪਣੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸੰਸਦ ’ਚ ਬਹੁਮਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ‘‘ਮੈਂ ਢਾਕੇ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦੇਵਾਂਗਾ।’’ ਬਾਅਦ ’ਚ ਕਥਿਤ ‘ਟਾਈਗਰ’ ਨਾਜ਼ੀ ਜਨਰਲ ਨਿਆਜ਼ੀ ਨੇ 93,000 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨਾਲ ਆਤਮਸਮਰਪਣ ਦੇ ਕਾਗਜ਼ ’ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ।

ਇਹ ਨਫਰਤ ਭੜਕਾਉਣ ਵਾਲਾ ਜਨਰਲਾਂ ਦਾ ਪੈਟਰਨ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ (ਰਿਟਾਇਰ) ਜਨਰਲ ਜੀ. ਆਈ. ਮਿਰਜ਼ਾ ਅਸਲਮ ਬੇਗ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ’ਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ; ਜਨਰਲ ਪ੍ਰਵੇਜ਼ ਮੁਸ਼ੱਰਫ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਇਆ ਅਤੇ ਇਕ ਤਸਵੀਰ ਹੱਥ ’ਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਸਮ ਖਾਧੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ‘ਮੈਂ ਹਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਚਲਾ ਜਾਵਾਂਗਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।’

ਇਹ ਸਿਰਫ ਜਰਨਲ ਵਲੋਂ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪਠਾਨ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਤ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਲਪਨਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਹ ਨਾਲੋਂ-ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਵਾਲੇ ‘ਕਾਰਗਿਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ’ ’ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ’ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਹਰੇਕ ਫੌਜੀ ਭੁੱਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਦਾਰਾ ਇਕ ਵੱਖਰੇ ਨਤੀਜੇ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਕਹਾਣੀ ਘੜਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਹਾਣੀ ’ਚ ਕਈ ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ 1965-1971, ਕਾਰਗਿਲ ਅਤੇ ਹੁਣ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਧੂਰ’ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਅਸਲੀਅਤ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਅੱਜ ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਸੀਮ ਮੁਨੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਤਲਵਾਰਬਾਜ਼ੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਨਰਲਾਂ ਦੀਆਂ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਰਵਾਇਤ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਦੀ ਆਦਤ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਿੰਨੇ ਵੀ ਲਾਪਰਵਾਹ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਅਣਉਚਿਤ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਣ। ਮੁਨੀਰ ਦੇ ਉਕਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੱਤਾ ਅਦਾਰੇ ਮੁਖੀ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ‘ਹਾਫਿਜ਼’ (ਪਵਿੱਤਰ ਕੁਰਾਨ ਨੂੰ ਰਟ ਕੇ ਜਾਣਨ ਵਾਲਾ) ਹੁਣ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹੀ ਨਰਸਰੀ ’ਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਧਾਰਮਿਕ ਅੱਤਵਾਦ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਨਾਗਰਿਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਨੀਵਾਂ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ‘ਖੁਦਮੁਖਤਾਰੀ’ ਦੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਤਦ ਸ਼ਹਿਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਖੁਸ਼ੀ-ਖੁਸ਼ੀ ਸੱਤਾ ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਿ ਆਸੀ

ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਨਾਗਰਿਕ ਸਿਆਸਤ ਨੂੰ ਅਪਮਾਨਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫੌਜ ਜਨਰਲ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਸਿਤ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

-ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ