ਪਲਾਸਟਿਕ ਕਚਰੇ ’ਤੇ ਲਗਾਮ ਦੇ ਲਈ ਸਪਲਾਈ ’ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਜ਼ਰੂਰੀ

ਇਸ ਸਮੇਂ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਣਾ ਔਖਾ ਹੈ ਪਰ 4-5 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਕਾਗਜ਼ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਤੇ ਲੱਕੜੀ ਦਾ ਅਪਰਾਧਬੋਧ ਸੀ। ਜਦਕਿ ਪਾਲੀਥੀਨ ਕੈਰੀ ਬੈਗ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹੋਰ ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਮਾਰਕਰ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਨੇ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।

ਵਿਗਿਆਨੀ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਪਲਾਸਟਿਕਸ ਵੱਲੋਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਤਬਾਹੀ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸੁੱਟਣ ’ਚ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ’ਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (ਯੂ. ਐੱਨ. ਈ. ਪੀ.) ਸਾਲਾਨਾ ਪਲਾਸਟਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਲਗਭਗ 400 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਇਸ ’ਚੋਂ ਲਗਭਗ 12 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ 9 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਮੁੜ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਕ ਹੋਰ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ 300 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਕਚਰਾ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਕਚਰੇ ਦੇ ਕਈ ਉੱਚ 3 ਟਰਬਾਈਨਾਂ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਡਿਸਪੋਜ਼ੇਬਲ ਪਲਾਸਟਿਕ ’ਤੇ ਸਾਡੀ ਪਾਬੰਦੀ 1 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਬੋਰਡ ਨੇ ਸਿੰਗਲ ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ, ਦਰਾਮਦ, ਸਟਾਕਿੰਗ ਵੰਡ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ’ਤੇ ਰੋਕ ਲਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ’ਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ’ਚ ਇਕ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਚੁਫੇਰੇ ਖਿਲਰੇ ਹੋਏ ਕਚਰੇ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ’ਚ ਹੁਣ ਬਦਲਾਅ ਹੋਣਾ ਤੈਅ ਹੈ। ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੇ ਟੈਟ੍ਰਾਪੈਕ ਦੇ ਕੁਝ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਲੀਲ ’ਤੇ ਰਾਹਤ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਪੇਪਰ ਸਟ੍ਰਾਅ ਬੜਾ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਫ਼ਲਤਾ ਇਸ ਦੇ ਸਸਤਾ ਹੋਣ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਇਕ ਬਦਲ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੜਾਅਬੱਧ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੀਸਾਈਕਲਿੰਗ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ’ਤੇ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧਦੀ ਰਹੇਗੀ। ਇਸ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ’ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਤਾਂ ਜਾਣੂ ਹਨ। ਸਾਡੀਆਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ’ਚ ਪਿਛਲੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ’ਚ ਆਯੋਜਿਤ ‘ਹੈਕਾਨਾਥ’ ਵਰਗੇ ਆਯੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਪਲਾਈ ਧਿਰ ਵੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸੀ ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਕੱਲੇ ਇਸ ’ਤੇ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।