ਸਾਹਿਬਗੰਜ Bird Sanctuary ''ਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ, 2015 ''ਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਆਖਰੀ ਵਾਰ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਸਾਹਿਬਗੰਜ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਉਧਵਾ ਪੰਛੀ ਸੈਕਚੂਰੀ (Udhwa Bird Sanctuary) ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ 'ਪਲਾਸ ਗਲ' (Pallas’s Gull) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਪੰਛੀ ਨੂੰ 'ਗ੍ਰੇਟ ਬਲੈਕ-ਹੈੱਡਡ ਗਲ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਹਿਬਗੰਜ ਦੇ ਵਣ ਅਧਿਕਾਰੀ ਪ੍ਰਬਲ ਗਰਗ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸੈਕਚੂਰੀ ਵਿੱਚ ਪੰਛੀ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਆਖਰੀ ਵਾਰ 2015 ਵਿੱਚ ਪੰਛੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੌਰਾਨ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਣ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਆਰਦਰਭੂਮੀ (Wetland) ਲਈ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ ਇਸਦੀ ਵਾਪਸੀ ਅਭਿਆਰਣ ਦੀ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ (Biodiversity) ਲਈ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸੰਕੇਤ ਹੈ।
ਝਾਰਖੰਡ ਦਾ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਰਾਮਸਰ ਸਥਾਨ:
ਉਧਵਾ ਪੰਛੀ ਸੈਕਚੂਰੀ ਝਾਰਖੰਡ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ 'ਰਾਮਸਰ ਸਥਾਨ' ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਪੰਛੀ ਸੈਕਚੂਰੀ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਨੂੰ ਬਰਹਾਲੇ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਪੰਛੀ ਸੈਕਚੂਰੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2015 ਵਿੱਚ, ਇਸ ਨੂੰ ਪਟੌਰਾ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪੰਛੀ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵ:
ਇਹ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੱਖਣੀ ਰੂਸ ਤੋਂ ਮੰਗੋਲੀਆ ਤੱਕ ਦਲਦਲੀ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਦੀਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਰਦੀਆਂ ਬਿਤਾਉਣ ਲਈ ਪੂਰਬੀ ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ, ਅਰਬ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਏਸ਼ੀਅਨ ਵਾਟਰਫਾਊਲ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਰਾਜ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ, ਸੱਤਿਆ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਲਾਸ ਗਲ ਦਾ ਦਿਖਣਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਝੀਲ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਅਨੁਕੂਲ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ:
ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਵਣਜੀਵ ਸੰਰਖਣ ਅਧਿਨਿਯਮ (Wildlife Conservation Act) ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਛੀਆਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਇੱਕ ਸੰਗਯੇ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਜ਼ਮਾਨਤੀ ਅਪਰਾਧ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਸੱਤ ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।