ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ! ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਅਹਿਮ ਬਦਲਾਅ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ: ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਉਂਸਿਲ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਟਰੇਨਿੰਗ (NCERT) ਨੇ ਆਪਣੀ 6ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕ “Curiosity” ਦਾ ਇਕ ਸੋਧਿਆ ਹੋਇਆ ਐਡੀਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਤਬਦਲੀਲੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਪਡੇਟ ਕੀਤੀ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਪਾਠਾਂ ਦੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਕੇ ਕਈ ਪੱਛਮੀ ਸੰਦਰਭਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ (NEP) 2020 ਵੱਲ ਇਕ ਕਦਮ ਹੈ। 

ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ ਰਹੇਗਾ ਜਾਮ! ਘਰੋਂ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੜ੍ਹ ਲਓ ਇਹ ਖ਼ਬਰ

NCERT ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਦਿਨੇਸ਼ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸਕਲਾਨੀ ਨੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ, “ਸਮੱਗਰੀ ਉਤਸੁਕਤਾ, ਖੋਜ, ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੋਚ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਮੱਗਰੀ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ, ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਿੱਖਿਆ, ਸੰਮਲਿਤ ਸਿੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ (IKS) ਵਰਗੇ ਥੀਮਜ਼ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਇਕ ਗੈਰ-ਮੁਲਾਂਕਣਸ਼ੀਲ ਦਿਲਚਸਪ ਤੱਤ ਜੋ ਕਿ ਕੁਝ ਅਧਿਆਵਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਰਤੀ ਪਾਠਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਆਇਤਾਂ ਦੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ NEP 2020 ਵਿਚ ਵਿਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।"

ਸੋਧੇ ਹੋਏ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿਚ ਅਧਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਚਿੱਤਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਚੈਪਟਰ 2, “ਜੀਵਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ”, ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਧਿਆਏ 11, “ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ”, ਕੰਨੜ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਭੂਮੀ, ਸੂਰਿਆ ਅਤੇ ਅਜੀ (ਦਾਦੀ) ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। "ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਪਰੇ" ਅਧਿਆਇ 12 ਵਿਚ ਲੱਦਾਖ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਯਾਂਗਡੋਲ ਅਤੇ ਦੋਰਜੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਖ਼ਤਰੇ 'ਚ ਸੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ! ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਈਆਂ ਭਾਜੜਾਂ

ਕਈ ਅਧਿਆਏ ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਧਿਆਇ 2 ਇਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਆਇਤ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਹੈ: “ਰੁੱਖ ਸੂਰਜ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਛਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫਲ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਵੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਚੰਗੇ ਲੋਕ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਆਪ ਝੱਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ।"

ਖੁਰਾਕ ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਅਧਿਆਏ, ਜਿਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਰਲੇਖ "ਭੋਜਨ ਦੇ ਭਾਗ" ਸੀ, ਨੂੰ ਹੁਣ "ਮਾਈਂਡਫੁੱਲ ਈਟਿੰਗ: ਏ ਪਾਥ ਟੂ ਹੈਲਥ ਬਾਡੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਸਰੋਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੀਟ, ਅੰਡੇ, ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਲੱਡੂ ਸਮੇਤ ਚਰਬੀ ਦੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਪਡੇਟ ਕੀਤੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਆਇਓਡੀਨ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਵਜੋਂ ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਝੀਂਗਾ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅੰਡੇ ਦੀ ਸਫ਼ੈਦ ਨੂੰ ਸਕੂਲੀ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਲੈਬਾਂ ਵਿਚ ਸਟਾਰਚ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਆਇਓਡੀਨ ਟੈਸਟਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪੱਛਮੀ ਚਿੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸੰਦਰਭਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਅਧਿਆਵਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਕ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਏ, “ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਪਰੇ”, ਭਾਰਤੀ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਮਕਰਨ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਚ "ਨਕਸ਼ਤਰ" ਸ਼ਬਦ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਤਾਰੇ ਜਾਂ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨੰਗੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਨਾਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਇ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਨੋਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਟੌਰਸ ਵਿਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਤਾਰਾ ਐਲਡੇਬਰਨ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਚ ਰੋਹਿਣੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਪੰਜਾਬ ਵਾਸੀ ਧਿਆਨ ਦਿਓ! ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਖ਼ਬਰ

ਪਾਠ ਪੁਸਤਕ ਜਾਨਕੀ ਅੰਮਾਲ ਸਮੇਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਜਾਨਕੀ ਅੰਮਾਲ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਮੀਰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। 

ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਦਿਓ ਆਪਣੀ ਰਾਏ।

ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ 

For Android:-  https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en 

For IOS:-  https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8