ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਪਨੀਰ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਨਹੀਂ? ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਇਸ ਦਲੀਲ ''ਤੇ ਛਿੜ ਗਈ ਬਹਿਸ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਜਿਵੇਂ ਪਨੀਰ, ਦਹੀਂ, ਮੱਖਣ ਆਦਿ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਪੋਸਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ 'ਤੇ ਬਹਿਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਐਥਿਕਸ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸੰਪਾਦਕ ਡਾ: ਸਿਲਵੀਆ ਕਰਪਗਮ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਪਨੀਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਿਕਨ ਜਾਂ ਬੀਫ ਵਾਂਗ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਦਰਅਸਲ, ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਸੁਨੀਤਾ ਸਯਾਮਗਰੂ ਨੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਥਾਲੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਐਕਸ (ਪਹਿਲਾਂ ਟਵਿੱਟਰ) 'ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਥਾਲੀ ਵਿੱਚ ਪਨੀਰ, ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਦਾਲ, ਗਾਜਰ, ਖੀਰੇ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼, ਕੱਚਾ ਨਾਰੀਅਲ, ਅਖਰੋਟ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਟੋਰੀ ਖੀਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸਲਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇਸਦਾ ਕੈਪਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ, "ਪਤੀ ਦੀ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਡਿਨਰ ਪਲੇਟ। ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਚੰਗੀ ਚਰਬੀ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰੀ।"

ਡਾਕਟਰ ਸੁਨੀਤਾ ਦੀ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਮੁੜ-ਪੋਸਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਡਾਕਟਰ ਕਰਪਗਮ ਨੇ X 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ, "ਪਨੀਰ ਅਤੇ ਦੁੱਧ 'ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ' ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਹ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸਰੋਤ ਭੋਜਨ ਹਨ... ਜਿਵੇਂ ਚਿਕਨ, ਮੱਛੀ, ਬੀਫ ਅਤੇ ਹੋਰ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਬਹਿਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਕਈ ਯੂਜ਼ਰਸ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨਾਲ ਅਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯੂਜ਼ਰਸ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਪਨੀਰ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਜਾਨਵਰ ਨਹੀਂ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਪਨੀਰ ਜਾਂ ਦੁੱਧ ਖਾਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ।" ਇੱਕ ਹੋਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਹਨ ਨਾ ਕਿ ਮਾਸਾਹਾਰੀ। ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਦੁੱਧ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।" ਇਕ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, 'ਤਾਂ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪੀਂਦਾ ਹੈ... ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹੋ ਤਰਕ ਵਰਤੋਗੇ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਦੇ ਹੋ?

Also paneer and milk are not 'veg'. They are animal source foods.....same like chicken, fish, beef and all. https://t.co/M7SXAYqNLc

— Dr. Sylvia Karpagam (@sakie339) February 6, 2025

ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਪਨੀਰ ਦੇ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਜਾਂ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਬਹਿਸ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਡਾ. ਕਰਪਗਮ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਅੰਡੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦਿਆਂ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮੁਰਗੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਆਂਡੇ ਨੂੰ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਕਿਉਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਬਹਿਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਗਰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ 'ਤੇ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਫੈਲਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜਿਆਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਕਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।

ਦਰਅਸਲ, ਦੁੱਧ ਗਾਂ, ਮੱਝ, ਬੱਕਰੀ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਸਤਨ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦਾ। ਪਨੀਰ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸੈੱਲ ਜਾਂ ਟਿਸ਼ੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਜੀਵਤ ਜੀਵ ਦਾ ਮਾਸ, ਲਹੂ, ਜਾਂ ਟਿਸ਼ੂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਭਾਰਤੀ ਪਨੀਰ ਨਿੰਬੂ, ਸਿਰਕੇ ਜਾਂ ਟਾਰਟਰਿਕ ਐਸਿਡ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਹੈ।

ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਸਾਤਵਿਕ ਭੋਜਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮੱਖਣ, ਦਹੀਂ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਵੀ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।