ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੇ ਸੜੇ ਜਾਂ ਅੱਖ 'ਚ ਧੂੰਆ ਜਾਣ 'ਤੇ ਕੀ ਕਰੀਏ? ਜਾਣੋਂ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਟਿੱਪਸ
Monday, Oct 20, 2025 - 02:44 PM (IST)

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ: ਦੀਵਾਲੀ ਦੌਰਾਨ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਸਮੇਂ, ਕੁਝ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਟਾਕਿਆਂ ਨਾਲ ਜਲਣ ਜਾਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਸਹੀ ਮੁੱਢਲੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਡਾ. ਏ.ਕੇ. ਗਰੋਵਰ ਅਤੇ ਮੈਕਸ ਹਸਪਤਾਲ, ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਦੇ ਚਮੜੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਡਾ. ਸੌਮਿਆ ਸਚਦੇਵਾ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ।
ਅੱਖ 'ਚ ਸੱਟ ਜਾਂ ਧੂੰਆ ਲੱਗਣ 'ਤੇ ਕੀ ਕਰੀਏ?
ਡਾ. ਗਰੋਵਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਪਟਾਕੇ ਜਾਂ ਧੂੰਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲੋਕ ਪਹਿਲੀ ਗਲਤੀ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਰਗੜਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਕੌਰਨੀਆ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
➤ ਜੇਕਰ ਧੂੰਆਂ ਜਾਂ ਕੋਈ ਰਸਾਇਣ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੱਟੇ ਮਾਰੋ।
➤ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੰਟੈਕਟ ਲੈਂਸ ਪਹਿਨਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਹਟਾ ਦਿਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨੂੰ ਸੋਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।
➤ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਰਾਪ ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਹੀ ਕਰੋ।
➤ ਧੂੰਏਂ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ ਅਤੇ ਪਟਾਕੇ ਨਾ ਚਲਾਓ ਜੋ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਚਮੜੀ ਦੀ ਜਲਣ ਲਈ ਮੁੱਢਲੀ ਸਹਾਇਤਾ
ਡਾ. ਸੌਮਿਆ ਸਚਦੇਵਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਪਟਾਕੇ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਸੜ ਜਾਵੇ ਤਾਂ:
➤ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋਵੋ।
➤ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਟੁੱਥਪੇਸਟ, ਹਲਦੀ ਜਾਂ ਕੌਫੀ ਪਾਊਡਰ ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਲਾਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
➤ ਜੇਕਰ ਛਾਲੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਫੇਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਲਾਗ ਫੈਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
➤ ਗੰਭੀਰ ਜਲਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਰੰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਓ। ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰਾਂ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ
ਡਾ. ਗਰੋਵਰ ਅਤੇ ਡਾ. ਸਚਦੇਵਾ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ।
➤ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
➤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਾਣੀ ਦੀ ਇੱਕ ਬਾਲਟੀ ਤੇ ਇੱਕ ਮੁੱਢਲੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਿੱਟ ਨੇੜੇ ਰੱਖੋ।
➤ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਪਟਾਕੇ ਹੀ ਦਿਓ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੁਝਾਅ:
➤ ਜੇਕਰ ਧੂੰਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਰਗੜੋ; ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋਵੋ।
➤ ਕੰਟੈਕਟ ਲੈਂਸ ਤੁਰੰਤ ਉਤਾਰ ਦਿਓ।
➤ ਜੇਕਰ ਚਮੜੀ ਸੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਲਗਾਓ; ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ।
➤ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਣ ਦਿਓ।
ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8
For Whatsapp:- https://whatsapp.com/channel/0029Va94hsaHAdNVur4L170e