ਭਾਰਤ ਨੇ SpaDex ਲਾਂਚ ਕਰਕੇ ਰਚਿਆ ਇਤਿਹਾਸ, ਗੋਲੀ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਦੋ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜੇਗਾ ISRO

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਇਸਰੋ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰੋ ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਾਸਾ ਵਰਗੀਆਂ ਪੁਲਾੜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਮੁਕਾਬਲਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਸਰੋ ਨੇ ਅੱਜ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਤੋਂ PSLV-C60 ਰਾਕੇਟ ਤੋਂ 2 ਛੋਟੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਇਸਰੋ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 470 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ਦੋ ਰਾਕੇਟਾਂ ਦੀ ਡੌਕਿੰਗ ਅਤੇ ਅਨਡੌਕਿੰਗ ਕਰੇਗਾ। ਯਾਨੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਉੱਡਣ ਵਾਲੇ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਸ ਵਿਚ ਜੁੜੇ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਕੁਲੀਨ ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਨਾਂ ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਐਕਸਪੀਰੀਮੈਂਟ ਯਾਨੀ ਸਪਾਡੈਕਸ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਲਈ ਇਹ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰੋ ਨੇ ਹੁਣ ਇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਪੇਟੈਂਟ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਡੌਕਿੰਗ ਅਤੇ ਅਨਡੌਕਿੰਗ ਦੇ ਔਖੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸਰੋ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਡੌਕਿੰਗ ਮਕੈਨਿਜ਼ਮ ਬਣਾਉਣਾ ਪਿਆ।

PSLV-C60 ਰਾਕੇਟ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਅਤੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ 'ਤੇ ਟਿਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ 2 ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇੱਕ ਦਾ ਨਾਮ ਟਾਰਗੇਟ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਦਾ ਨਾਂ ਚੇਜ਼ਰ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਵਜ਼ਨ 220 ਕਿਲੋ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ PSLV-C60 ਰਾਕੇਟ ਤੋਂ 470 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ 'ਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।

ਡੌਕਿੰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝੋ
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਰਗੇਟ ਅਤੇ ਚੇਜ਼ਰ ਦੀ ਰਫਤਾਰ 28 ਹਜ਼ਾਰ 800 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ। ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਾਂਚ ਹੋਣ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 10 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਭਾਵ ਟਾਰਗੇਟ ਅਤੇ ਚੇਜ਼ਰ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਚੇਜ਼ਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲਗਭਗ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਟਾਰਗੇਟ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵੱਲ ਵਧੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦੂਰੀ ਘਟ ਕੇ 5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਫਿਰ ਡੇਢ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ 500 ਮੀਟਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

ਜਦੋਂ ਚੇਜ਼ਰ ਅਤੇ ਟਾਰਗੇਟ ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ 3 ਮੀਟਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਫਿਰ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨਾਂ ਨੂੰ ਡੌਕ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਚੇਜ਼ਰ ਅਤੇ ਟਾਰਗੇਟ ਦੇ ਕਨੈਕਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਪਾਵਰ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਹੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਇਸਰੋ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।