''ਗਲੋਬਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਹੱਬ'' ਬਣ ਰਿਹਾ ਭਾਰਤ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ''ਚ ਰਿਕਾਰਡ ਵਾਧਾ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਭਾਰਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪਹਿਲ, ਸਟੱਡੀ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਪੋਰਟਲ ਨੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ 2024-25 ਲਈ 200 ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਰਿਕਾਰਡ 72,218 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ 2014-15 ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਉਛਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਾਫੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਬਹੁ-ਆਯਾਮੀ ਯਤਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ।

ਕੋਵਿਡ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟੀ 

ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ 2011-12 ਵਿਚ ਭਾਰਤ 'ਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 16,410 ਸੀ, ਜੋ 2014-15 ਵਿਚ ਵੱਧ ਕੇ 34,774 ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 2016-17 ਵਿਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 47,575 ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 2019-20 'ਚ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 49,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਮਹਾਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਕੇ 2014-15 ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਰਹਿ ਗਈ।

ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ 'ਸਟਡੀ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਪੋਰਟਲ'

ਸਟਡੀ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 2018 'ਚ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਲੋਂ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿੱਖਿਆ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੇ ਸੀਮਤ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਆਪਣੇ ਟੀਚਿਆਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਗਿਆ। ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ। ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੱਖਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਅਗਸਤ 2023 ਵਿਚ ਸਟਡੀ ਇਨ ਇੰਡੀਆ (SII) ਪੋਰਟਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਦਾਖਲੇ ਅਤੇ ਵੀਜ਼ਾ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਲਈ ਇਕ ਕੇਂਦਰੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰ ਸਿਲੇਬਸ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਰਹੀ 

ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਧਰਮਿੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਗਰਮ ਰੂਪ ਨਾਲ ਇਕ ਗਲੋਬਲ ਸਿੱਖਿਆ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਤਕਸ਼ਸ਼ੀਲਾ ਅਤੇ ਨਾਲੰਦਾ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਦੇ ਮੂਲ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਨੂੰ  ਇਕ ਗਲੋਬਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਹੱਬ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ 2020 ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ ਸਿਲੇਬਸ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕਸਾਰ ਕਰਕੇ, ਖੋਜ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇਕ ਗਲੋਬਲ ਗਿਆਨ ਲੀਡਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਕਾਦਮਿਕ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀਕਰਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।