Fact Check : ਕੀ ਇਸ ਆਦਮੀ ਨੇ ਲਗਾਈ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ''ਚ ਅੱਗ? ਜਾਣੋ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਪੂਰਾ ਸੱਚ

Fact Check By: Aaj Tak
ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ- ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਕਿਵੇਂ ਲੱਗੀ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੁਝ ਵੀ ਠੋਸ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅੱਗ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਚਲਾਏ ਗਏ ਪਟਾਕਿਆਂ ਕਾਰਨ ਲੱਗੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅੱਗ ਕਿਸਨੇ ਲਗਾਈ। ਵੀਡੀਓ ਕਿਸੇ ਜੰਗਲ ਦੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਘੋਰ ਹਨ੍ਹੇਰੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਕਤਾਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇਕ ਗੱਡੀ ਜਾਂਦੇ ਹੋਈ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੁਝ ਜਲਣਸ਼ੀਲ ਪਦਾਰਥ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੁਝ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਯੂਜ਼ਰਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਰਹੇ ਇਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਅੱਗ ਲਗਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਐਕਸ 'ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਦਾ ਆਰਕਾਈਵਡ ਵਰਜ਼ਨ ਇੱਥੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਜਤੱਕ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮਾਰਚ 2024 ਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਜੰਗਲ ਦੇ ਸੁੱਕੇ ਘਾਹ ਅਤੇ ਝਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕਿੰਝ ਪਤਾ ਕੀਤੀ ਸੱਚਾਈ?
ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਰਿਵਰਸ ਸਰਚ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਦੀਆਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਅੱਗ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੋਰ ਖੋਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ "CFM ਫਾਇਰ ਮੈਨੇਜਰ" ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ 'ਤੇ ਮਿਲਿਆ ਜਿੱਥੇ ਇਸਨੂੰ 3 ਮਾਰਚ 2024 ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਨਾਲ ਵੇਰਵਾ ਇਹ ਹੈ, "ਅਸੀਂ 112 ਏਕੜ ਦੇ ਚੀੜ ਦੇ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਈ ਅਤੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪਏ ਸੁੱਕੇ ਘਾਹ ਅਤੇ ਝਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।"
ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਮਿਲੀ ਵੀਡੀਓ ਇੱਥੇ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਪੰਨੇ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋਰ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਬਾਇਓ ਤੋਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੋਈ ਫਾਇਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਹੈ ਜੋ ਜੰਗਲਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੇ ਘਾਹ ਅਤੇ ਝਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਸਾੜਦੇ ਹਨ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲਡ ਫਾਇਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੇਜ 'ਤੇ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਵੀਡੀਓ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕੇ ਖੇਤ ਕੋਠੇ ਜਾਂ ਜੰਗਲ ਅੱਗ ਨਾਲ ਸੜਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸਦਾ ਪਤਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਅਲਾਬਾਮਾ ਰਾਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਵੀਡੀਓ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਣਨ ਲਈ ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ: “ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਜੋ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਇੱਕ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਧੀਨ ਅੱਗ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੁੱਕੀਆਂ ਝਾੜੀਆਂ, ਘਾਹ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਹਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਨੁਕੂਲ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਾਂਗ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ"
ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਚਾਰਟ ਵੀ ਭੇਜਿਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਅੱਗ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ Aaj Tak ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ)