Fact Check: ਦਿੱਲੀ ''ਚ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਗ਼ਲਤ
Wednesday, Feb 19, 2025 - 04:34 AM (IST)
Fact Check By BOOM
ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੈ। ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਨਾਲ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਮੁਨਾ ਘਾਟ 'ਤੇ ਆਰਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਬੂਮ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ 'ਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਸੂਦੇਵ ਘਾਟ ਦਾ ਹੈ। ਘਾਟ ਦੇ ਸੁੰਦਰੀਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 12 ਮਾਰਚ 2024 ਤੋਂ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 2 ਦਿਨ ਨਿਯਮਤ ਆਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 2013 ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਬਹੁਮਤ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। 70 'ਚੋਂ 48 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 27 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ''ਦਿੱਲੀ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇੰਦਰਪ੍ਰਸਥ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਘਾਟ 'ਤੇ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਐਕਸ 'ਤੇ ਵੀ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਕਾਫੀ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਐਕਸ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ''ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲੋਕੋ, ਤੁਹਾਡੀ ਇੱਕ ਵੋਟ ਦਾ ਚਮਤਕਾਰ ਦੇਖੋ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਗੇਟ ਸਥਿਤ ਯਮੁਨਾ ਘਾਟ ਵਿਖੇ ਮਾਂ ਯਮੁਨਾ ਜੀ ਦੀ ਆਰਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਯਮੁਨਾ ਰਿਵਰਫ੍ਰੰਟ, ਜੈ ਮਾਂ ਯਮੁਨਾ ਜੀ' ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰਨਗੇ।
ਐੱਨਡੀਟੀਵੀ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਵੀ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਕੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਯਮੁਨਾ ਘਾਟ 'ਤੇ ਆਰਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ
ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਗੂਗਲ 'ਤੇ ਸਬੰਧਿਤ ਕੀਵਰਡਸ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਾਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ।
ਦੈਨਿਕ ਜਾਗਰਣ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਗੇਟ ਨੇੜੇ ਡੀਡੀਏ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਵਾਸੂਦੇਵ ਘਾਟ ਵਿਖੇ 12 ਮਾਰਚ 2024 ਤੋਂ ਨਿਯਮਤ ਆਰਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ''ਵਾਸੁਦੇਵ ਘਾਟ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਗੇਟ ISBT ਦੇ ਕੋਲ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿਕਾਸ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਘਾਟ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਉਪ ਰਾਜਪਾਲ ਵਿਨੈ ਕੁਮਾਰ ਸਕਸੈਨਾ ਨੇ 12 ਮਾਰਚ 2024 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਨਿਊਜ਼ 24 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਹਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਅਤੇ ਐਤਵਾਰ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਵਾਸੁਦੇਵ ਘਾਟ 'ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਰਿਦੁਆਰ ਅਤੇ ਵਾਰਾਣਸੀ ਵਿੱਚ ਗੰਗਾ ਆਰਤੀ ਦੀ ਤਰਜ਼ 'ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਸੂਦੇਵ ਘਾਟ 'ਤੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 2 ਦਿਨ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ''ਵਾਸੁਦੇਵ ਘਾਟ ਦਿੱਲੀ ਵਿਕਾਸ ਅਥਾਰਟੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਘਾਟ ਹੈ। ਇੱਥੇ 2,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੁੱਖ ਹਨ। ਇਸ 145 ਮੀਟਰ ਲੰਬੇ ਘਾਟ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹਨ। ਘਾਟ 'ਤੇ ਯਮੁਨਾ ਮਾਤਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਵਾਸੂਦੇਵ ਘਾਟ ਵਿਖੇ ਆਰਤੀ ਕਰਵਾਉਣ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਰਜਿਸਟਰਡ ਸੁਸਾਇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਸਾਨੂੰ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਉਪ ਰਾਜਪਾਲ ਵਿਨੈ ਕੁਮਾਰ ਸਕਸੈਨਾ ਦਾ ਇਕ ਟਵੀਟ ਵੀ ਮਿਲਿਆ।
यमुना के तट पर, ISBT कश्मीरी गेट के पास, DDA द्वारा विकसित "वासुदेव घाट" को आज दिल्लीवासियों को समर्पित किया और सभी धर्म के पंथगुरुओं के साथ यमुना आरती में भाग लिया। जीवनदायिनी यमुना को पुनर्जीवित करने और लोगों को यमुना से जोड़ने का यह एक सार्थक प्रयास है, जो आगे भी जारी रहेगा। pic.twitter.com/8WWJCkcbd8
— LG Delhi (@LtGovDelhi) March 12, 2024
ਗੂਗਲ ਮੈਪ 'ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਦੁਆਰਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ ਵਾਸੂਦੇਵ ਘਾਟ ਦੀ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਕਲਿੱਪ ਵਿੱਚ ਵਾਸੂਦੇਵ ਘਾਟ ਦੀ ਆਰਤੀ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਮੈਪ 'ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੀ ਗਈ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਵਾਸੂਦੇਵ ਘਾਟ ਦਾ ਹੀ ਹੈ।
2015 'ਚ ਵੀ ਹੋਈ ਸੀ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 13 ਨਵੰਬਰ 2015 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਗੀਤਾ ਘਾਟ ਵਿਖੇ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਆਰਤੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੰਤਰੀਆਂ, ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ। ਬਨਾਰਸ ਤੋਂ ਪੰਡਿਤਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਇਸ ਯਮੁਨਾ ਆਰਤੀ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ 13 ਨਵੰਬਰ 2015 ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਇੰਡੀਆ ਟੀਵੀ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ BOOM ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ)
