2000 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ''ਤੇ RBI ਦੀ ਨਜ਼ਰ! ਬਾਜ਼ਾਰ ''ਚੋਂ ਅਚਾਨਕ ਹਟਾਏ 137 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚੋਂ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚਲਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਇਹ ਵੀ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਪਿਛਲੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚੋਂ 137 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਕਢਵਾ ਲਏ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਨ 'ਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਉੱਠਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ ਕਿ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਨਾ ਤਾਂ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।

ਕਾਰਨ : ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਖ਼ਰਾਬ ਹਾਲਤ
ਦਰਅਸਲ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਮੰਗਵਾਉਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਹਾਲਤ ਹੈ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਛਿਮਾਹੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਰਾਬ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਕੁਝ ਨੋਟ ਸੜੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਲਿਖੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਚਲਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਟ੍ਰੇਨ ਦੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਖਿੜਕੀ ਕੋਲ ਬੈਠੀ ਸੀ ਬੱਚੀ, ਅਚਾਨਕ ਉਛਲ ਕੇ ਬਾਹਰ ਜਾ ਡਿੱਗੀ, ਜਾਣੋ ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਇਆ

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਾ ਤਜਰਬਾ
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ 135 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਵੀ ਕਾਰਨ ਇੱਕੋ ਸੀ, ਇਹ ਨੋਟ ਗੰਦੇ, ਫਟੇ ਅਤੇ ਸੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜੇਕਰ ਮੁੱਲ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਨੋਟ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਸਨ।

500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 'ਚ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ 633 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਮੰਗਵਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਨੋਟ ਖਰਾਬ ਜਾਂ ਕੱਟੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਵਾਪਸ ਲਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਛਿਮਾਹੀ 'ਚ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 50 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਹੈ, ਜਦਕਿ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ 110 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਛੋਟੇ ਨੋਟਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕਾਰਵਾਈ
ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵੱਡੀ ਕਰੰਸੀ ਬਲਕਿ ਛੋਟੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ :

5 ਰੁਪਏ ਦੇ 3.7 ਕਰੋੜ ਨੋਟ
10 ਰੁਪਏ ਦੇ 234 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੋਟ
20 ਰੁਪਏ ਦੇ 139 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੋਟ
50 ਰੁਪਏ ਦੇ 190 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੋਟ
100 ਰੁਪਏ ਦੇ 602 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੋਟ

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਇਸ ਕਦਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਖ਼ਰਾਬ ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਅਤੇ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ 

For Android:-  https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en 

For IOS:-  https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8