ਕੀ ICC ਕਦੇ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਪਾਏਗੀ?
Sunday, Apr 02, 2023 - 05:35 AM (IST)
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕ੍ਰਿਮੀਨਲ ਕੋਰਟ ਨੇ ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਲਈ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਦੇਣ ਦੇ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ, ਦੇ ਹੇਗ ਵਿਚ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ? ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਪੁਤਿਨ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਰੂਸ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਮਾਰੀਆ ਲਵੋਵਾ-ਬੇਲੋਵਾ 'ਤੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਬੰਦ ਹਨ, ਜੇਕਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
"ਇਹ ਸਹੀ ਹੈ," ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਦੇ ਵਕੀਲ ਕਰੀਮ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਏ.ਐੱਫ.ਪੀ. ਨੂੰ ਇਹ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀ ਪੁਤਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ 123 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵਿਚ ਵੀ ਪੈਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਪੁਤਿਨ ਦੀਆਂ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਵਾਰੰਟਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਰਾਜਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੇਂਦ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ - ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਦੋਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੁਤਿਨ ਵਰਗਾ ਰਾਜ ਦਾ ਮੁਖੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸੂਡਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਨੇਤਾ ਉਮਰ ਅਲ-ਬਸ਼ੀਰ ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਵਾਰੰਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਜਾਰਡਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਆਈਸੀਸੀ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ। 2019 ਵਿਚ ਬੇਦਖਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸੁਡਾਨ ਨੇ ਅਜੇ ਤਕ ਉਸ ਨੂੰ ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੌਂਪਿਆਂ। ਕੋਲੰਬੀਆ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਮੈਥਿਊ ਵੈਕਸਮੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ ਪਰ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਪਾਵਾਂਗੇ।
ਮੁੱਖ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਕੀ ਹਨ?
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ: ਰੂਸ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਾਂਗ, ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਪੁਤਿਨ ਵਿਰੁੱਧ ਦੋਸ਼ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੀਵ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪਰ ਮਾਸਕੋ ਨੇ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਵਾਰੰਟ ਨੂੰ ਹੱਥੋਂ ਖ਼ਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਰੂਸ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਹਵਾਲਗੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
ਕ੍ਰੇਮਲਿਨ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਦਮਿਤਰੀ ਪੇਸਕੋਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸ "ਇਸ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ, ਇਸ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਬੇਕਾਰ ਹਨ।
ਰੂਸ ਨੇ ਅਸਲ ਵਿਚ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਰੋਮ ਕਾਨੂੰਨ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਪਰ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ 2016 ਵਿਚ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ, ਜਦੋਂ ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਦੁਆਰਾ ਜਾਰਜੀਆ ਵਿਚ 2008 ਦੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਲੀਡੇਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪਬਲਿਕ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਅ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਸੇਸੀਲੀ ਰੋਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਜਦੋਂ ਤਕ ਰੂਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਸਨ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ" ਤਾਂ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਜੰਗੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਲਈ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿਚ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸਵਾਲ ਇਹ ਵੀ ਉਠਦਾ ਹੈ ਕੀ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਸ਼ੱਕੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ?
ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਦੇ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫਿਰ ਵੀ ਇਤਿਹਾਸ ਨੇ ਕਈ ਸੀਨੀਅਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਜੋ ਜੰਗੀ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿਚ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਇਆਂ ਹਨ।
"ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ ... ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿਚ ਪਾਇਆ," ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ।
"ਮਿਲੋਸੇਵਿਕ ਜਾਂ ਚਾਰਲਸ ਟੇਲਰ ਜਾਂ ਕਰਾਡਜ਼ਿਕ ਜਾਂ ਮਲਾਡਿਕ ਨੂੰ ਦੇਖੋ।"
ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਨੇ 2012 ਵਿਚ ਲਾਈਬੇਰੀਆ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਜੰਗੀ ਆਗੂ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ ਟੇਲਰ ਨੂੰ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਸੀ।
ਸਾਬਕਾ ਸਰਬੀਆਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਲੋਬੋਡਨ ਮਿਲੋਸੇਵਿਕ ਦੀ 2006 ਵਿਚ ਹੇਗ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਸੈੱਲ ਵਿਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਯੂਗੋਸਲਾਵ ਯੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਵਿਚ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਲਈ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਬੋਸਨੀਆ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸਰਬ ਨੇਤਾ ਰਾਡੋਵਨ ਕਰਾਡਜ਼ਿਕ ਨੂੰ ਅੰਤ ਵਿਚ 2008 ਵਿਚ ਫੜ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਦੁਆਰਾ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਫੌਜੀ ਨੇਤਾ ਰਤਕੋ ਮਲਾਦਿਕ ਨੂੰ 2011 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿਚ ਸ਼ੱਕੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਪਰ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਕੋਲ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ "ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੇ ਹੋਰ ਸੈਸ਼ਨ " ਹਨ।
ਪਰ ਵਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਰੂਸੀ ਨੇਤਾ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਰੂਸ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚ ਮਾਰੀਉਪੋਲ ਅਤੇ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚ ਜੰਗ ਦੀ ਜਟਿਲਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਾਰੀਉਪੋਲ ਅਤੇ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਨੂੰ ਦਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਮਰਜ਼ੀ ਕਰ ਲਉ, ਮੈਂ ਪਿਛੇਂ ਹਟਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹਾਂ।
ਰੂਸੀ ਨੇਤਾ ਸਾਬਕਾ ਸੋਵੀਅਤ ਗਣਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਰੂਸੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਧੀ ਸੰਗਠਨ (ਨਾਟੋ) ਦੇ ਹੋਂਦਵਾਦੀ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਕਰੇਨ ਉੱਤੇ ਰੂਸੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਕੇਸ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਰੂਸ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਪੋਲ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰੂਸੀ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ, ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਟੋ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਲਈ, ਪੁਤਿਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਰੂਸੀ ਡਰ ਨੂੰ ਖੇਡਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਨ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਰੂਸ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਸਲ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕ੍ਰਿਮੀਨਲ ਕੋਰਟ (ਆਈਸੀਸੀ) ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ਉੱਤੇ ਰੂਸੀ ਹਮਲੇ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਠਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਦਾ ਹੱਲ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੂਟਨੀਤਕ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਾਹਜ ਕਰਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਰੂਸ ਵਿਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਪੱਖੀ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਲਿਜਾਏਗਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਤਿਨ ਰੂਸੀ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਕਠਪੁਤਲੀ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੂਸ ਨੂੰ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਮੁਖੀ ਲਈ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨ 'ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਏ ਨੂੰ ਧਰੁਵ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਵਾਰੰਟ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੀਆਂ ਉਭਰਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਈਸੀਸੀ ਵਰਗੀਆਂ ਨਿਆਂ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੁਤਿਨ ਹੁਣ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦਾ ਜਾਂ ਇਹ ਕਹਿ ਲਊ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਯੂਕਰੇਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜੇ ਵਿਚ ਜਾਂ ਖਤ਼ਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਉਹ ਪਿਛੇਂ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ।
ਪਿਛਲੇਂ ਦਿਨੀਂ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਅਤੇ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਕ੍ਰੇਮਲਿਨ ਵਿਖੇ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ, ਬੀਜਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਕੀਵ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਸੰਦੇਹਵਾਦ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਜੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਾਜ ਯਾਤਰਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮਾਸਕੋ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਭੜਕਾਹਟ ਦੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨੀ ਨੇਤਾ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਰੂਸ ਯਾਤਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਲਈ ਸੀ ਜਾਂ ਬਲਦੀ ਤੇ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਸੀ, ਇਹ ਤਾਂ ਸਮਾਂ ਹੀ ਦੱਸੇਗਾ।
ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਸਿਰਫ ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥ ਮਜਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਰੂਸ ਲਈ, ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਹ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਰੂਸ ਰੋਮ ਕਨੂੰਨ ਦਾ ਹਸਤਾਖ਼ਰਕਰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਆਈਸੀਸੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਇਸ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਨੂੰ ਰਾਜ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੋਮ ਕਾਨੂੰਨ 'ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਦੁਬਿਧਾ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਇਕ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਕਸੀਕੋ, ਭਾਰਤ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਤੁਰਕੀ ਜਾਂ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਨਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਮ ਵਿਧਾਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਾਟੋ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਈਸੀਸੀ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਫੱਸ ਜਾਣਗੇ।
ਅੰਤ ਵਿਚ, ਰੂਸ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨਰਮ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ। ਨਰਮ ਸੰਤੁਲਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੰਚ 'ਤੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਅਤੇ ਅਪਾਹਜ ਕਰਨ ਲਈ ਗੈਰ-ਫੌਜੀ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ ਰੂਸ ਕੋਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਵੀਟੋ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ, ਇਹ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵਾਰੰਟ ਸਿਰਫ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਵਧਾਏਗਾ। ਮਾਸਕੋ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਾ ਕੇ ਅਮਰੀਕੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਬਦਬੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।
- ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਫਲੋਰਾ