'ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਗਾਂਧੀ' ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕੇਮਲ, ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਏਰਦੋਗਨ ਨੂੰ ਦੇ ਰਹੇ ਸਖ਼ਤ ਚੁਣੌਤੀ
Tuesday, May 09, 2023 - 02:44 PM (IST)
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ 14 ਮਈ ਨੂੰ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰੇਸੇਪ ਤੈਯਪ ਏਰਦੋਗਨ ਦੀ ਗੱਦੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿਆਸੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ 74 ਸਾਲਾ ਸਾਬਕਾ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹ ਕੇਮਲ ਕਿਲਿਕਡਾਰੋਗਲੂ ਹੈ। ਕੇਮਲ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੁਣ ‘ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਗਾਂਧੀ’ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਮੀਡੀਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਗਾਂਧੀ ਕੇਮਲ' ਆਖਦਾ ਹੈ।ਉਹ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਵਾਂਗ ਐਨਕ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵੀ ਨਰਮ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਪੀਪਲਜ਼ ਪਾਰਟੀ (ਸੀ.ਐਚ.ਪੀ.) ਦੀ ਅਦਭੁਤ ਲੋਕਪ੍ਰਿਯਤਾ ਇੰਨੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ ਕਿ 6 ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਏਰਦੋਗਨ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਪਣਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਚੁਣ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਗਠਜੋੜ ਨੂੰ ‘ਟੇਬਲ ਆਫ ਸਿਕਸ’ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਲੋਕ ਸੇਵਕ ਏਰਦੋਗਨ ਲਈ ਮੁਸੀਬਤ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਮਾਹਿਰ, ਉੱਚ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਰਹੇ
1948 ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਕੇਮਲ ਨੇ ਅੰਕਾਰਾ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਐਂਡ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਰਹੇ। 2002 ਵਿੱਚ ਉਹ ਸੀਐਚਪੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਆਧੁਨਿਕ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੁਸਤਫਾ ਕਮਾਲ ਅਤਾਤੁਰਕ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
2010 ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ
ਸੀਐਚਪੀ ਮੁਖੀ ਬੈਕਲ ਨੇ 2010 ਵਿੱਚ ਵੀਡੀਓ ਲੀਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਕੇਮਲ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੌਂਪੀ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਇੱਛੁਕ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਹ ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ, 2011 ਵਿੱਚ ਏਰਦੋਗਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੇਮਲ ਨੇ ਮੁਹਿੰਮ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਕੇਮਲ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। 2014 'ਚ ਸੰਸਦ 'ਚ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਮੁੱਕਾ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਗੱਲ ਅਤੇ ਅੱਖ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗ ਗਈ। ਪਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਵਰਤਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। 2016 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਫਲੇ 'ਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 2017 'ਚ ਆਈਐੱਸ ਨੇ ਬੰਬ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। 2019 ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
'ਮਾਰਚ ਫਾਰ ਜਸਟਿਸ' 'ਚ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੇ ਡਾਂਡੀ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ, ਕੇਮਲ ਨੇ 2017 ਵਿੱਚ ਏਰਦੋਗਨ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਅੰਕਾਰਾ ਤੋਂ ਇਸਤਾਂਬੁਲ (450 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਤੱਕ 'ਜਸਟਿਸ ਲਈ ਮਾਰਚ' ਰੈਲੀ ਕੱਢੀ। ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਵਿੱਚ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਵਿਰੋਧ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਏਰਦੋਗਨ ਨੇ 2 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ 372 ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ-ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਈਸ਼ਨਿੰਦਾ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ 2 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਫਾਂਸੀ
ਏਰਦੋਗਨ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਆਲੋਚਕ
ਕੇਮਲ ਨੂੰ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ, ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਏਰਦੋਗਨ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਏਰਦੋਗਨ ਨੂੰ ਘੇਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਫਰਵਰੀ ਵਿਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬੇਘਰ ਹੋਣ ਲਈ ਵੀ ਏਰਦੋਗਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ। ਕੇਮਲ ਨੇ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਿਆਏਗਾ। ਉਸਨੇ ਏਰਦੋਗਨ ਦੀਆਂ ਗਲਤ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਣ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਵੀ ਲਿਆ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ 6 ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੇਅਰ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।
ਨੋਟ- ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਰਾਏ।