ਮਰੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ''ਕਿਰਾਇਆ'', ਕਿਰਾਇਆ ’ਚ ਦੇਰੀ ਹੋਣ ’ਤੇ ਕਬਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਲਾਸ਼

ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕਬਰ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਖਦਾਇਕ ਸਥਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲਾਈਨ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸੁਣੀ ਹੋਏਗੀ ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੁਣੋ ਕਿ ਕਬਰ ’ਚ ਦਫ਼ਨ ਮਰੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁੱਖ ਨਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ’ਚ ਦਫ਼ਨ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਰਾਇਆ ਭਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਪਰ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ। ਅਸਲ ’ਚ, ਮੱਧ- ਅਮਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ ਗੁਆਟੇਮਾਲਾ ’ਚ ਇਹ ਸਹੀ ਹੈ।  ਇੱਥੇ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਕਬਰਿਸਤਾਨਾਂ ’ਚ ਕਬਰ ਲਈ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮਦਦਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਰਾਇਆ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਜੇ ਕਿਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਦੀ ਕਬਰ ਦਾ ਮਾਲਕ ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ਨਾ ਭਰੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਕਬਰ ਤੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਸਾਂਝੀ ਕਬਰ ’ਚ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਉਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ  ਕਬਰਾਂ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ਵੀ ਕਾਫੀ ਮਹਿੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਇਥੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਬਰਿਸਤਾਨ ’ਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਮਿਲਣਗੇ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਰਾਇਆ ਨਾ ਭਰਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਲਾਸ਼ਾਂ  ਨੂੰ ਕਬਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਲਾਸ਼ਾਂ  ਤਾਂ ਖੜੇ ਜਿਵੇਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਦੋ ਗਜ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ।

ਗਰੀਬਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ

ਗੁਆਟੇਮਾਲਾ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਦਾ ਰਿਵਾਜ਼ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਕ ਕਬਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਦੂਜੀ ਕਬਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਲੋਕ ਜੀਵਿਤ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਆਪਣੀ ਕਬਰ ਦੇ ਕਿਰਾਏ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਬਰਿਸਤਾਨ ’ਚ ਕੁਝ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਮਰੇ ਹੋਏ ਦੇਹ ਬੈਠੇ ਅਤੇ ਖੜੇ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵੱਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਘੱਟ ਜਗ੍ਹਾ  ਕਾਰਨ ਅਜਿਹੇ ਨਿਯਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਹਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇਕ ਸਾਂਝਾ ਮੈਦਾਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਸਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਵਕਤ 'ਤੇ ਕਿਰਾਇਆ ਨਹੀਂ ਭਰ ਪਾਉਂਦੇ।