PM ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਲੀ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਯਾਤਰਾ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਦੁਵੱਲੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਉਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
Saturday, Apr 19, 2025 - 01:22 PM (IST)

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ- ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਬਹੁ-ਉਡੀਕੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਯਾਤਰਾ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ਝਟਕਿਆਂ, ਬੀਜਿੰਗ ਦੇ ਬੈਲਟ ਐਂਡ ਰੋਡ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ (BRI) ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਜਾਲ ਅਤੇ ਰੂਸ-ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਰੁਕਾਵਟ ਦੁਆਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਸਾਊਦੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕਰਨਗੇ ਵਿਚਾਰ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ (ਐਮਬੀਐਸ) ਵਿਚਕਾਰ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਵਪਾਰ, ਸੰਪਰਕ, ਊਰਜਾ, ਸੁਰੱਖਿਆ, ਰੱਖਿਆ, ਨਿਵੇਸ਼, ਪ੍ਰਵਾਸੀ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਭਾਰਤ-ਮੱਧ ਪੂਰਬ-ਯੂਰਪ ਆਰਥਿਕ ਗਲਿਆਰਾ (IMEC) ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚੇਗਾ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ, ਅਬ੍ਰਾਹਮ ਸਮਝੌਤੇ, ਨੇ IMEC ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ।
ਟਰੰਪ ਦੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤ IMEC ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰੇਗੀ
2020 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਚੋਣ ਹਾਰ ਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਪਰਕ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਜੋਅ ਬਾਇਡੇਨ ਦੇ ਕੁਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੇ ਇਸਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਾਸੂਮ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀਆਂ 'ਤੇ ਹਮਾਸ ਦਾ ਹਮਲਾ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਯੁੱਧ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲੇ, ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਅਤੇ ਹੂਤੀ ਵਿਘਨ, ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਸੰਕਟ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਿੰਸਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਘੁੰਮਣਘੇਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, IMEC ਨੂੰ ਚੁੱਪਚਾਪ ਟਾਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 2025 ਵਿੱਚ ਟਰੰਪ ਦੀ ਚੋਣ ਜਿੱਤ IMEC ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰੇਗੀ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ IMEC ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ।
ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ
2.7 ਮਿਲੀਅਨ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰਾ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਰਿਆਧ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਜੀਵੰਤ ਕੜੀ ਹੈ। ਮੋਦੀ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਨਰਮ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ। 2016 ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੌਰਿਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਿਆਂਦਾ। 2016 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਵਪਾਰ, ਵਣਜ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਇੰਨੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀਆਂ ਸਨ। ਦੋ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਾਜਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ-ਐਮਬੀਐਸ ਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਨਿੱਜੀ ਸਮੀਕਰਨ ਭਾਰਤ-ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੁਵੱਲੇਵਾਦ ਦੀ ਮੁੱਖ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਐਮਬੀਐਸ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ 2030 ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਾਕਾਂਖੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਹੈ।
ਦੁਵੱਲੀ ਫੇਰੀ
ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਵੇਖੀਏ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨਾਲ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧ 1947 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸਨ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਉਪਨਿਵੇਸ਼ਸ਼ਵਾਦ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ। 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਊਰਜਾ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤੇਲ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਦੀ ਵਧਦੀ ਮੰਗ ਨੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਕੁਸ਼ਲ ਦੋਵਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਾਰਜਬਲ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਮਾਰੂਥਲ ਜਲਦੀ ਹੀ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ। 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਪ੍ਰਵਾਹ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਨੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਦਿੱਲੀ ਐਲਾਨਨਾਮੇ 'ਤੇ 2006 ਵਿੱਚ ਕਿੰਗ ਅਬਦੁੱਲਾ ਦੀ ਭਾਰਤ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। 2010 ਵਿੱਚ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਰਿਆਧ ਐਲਾਨਨਾਮੇ ਨਾਲ ਦੋਵਾਂ ਦੋਸਤਾਨਾ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਈ।