DoT ਪੋਰਟਲ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ 2.5 ਲੱਖ ਗੁੰਮ ਹੋਏ ਫ਼ੋਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ
06/09/2023 12:52:55 PM
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਸੰਚਾਰਸਾਥੀ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੇ ਸੈਂਟਰਲ ਇਕੁਇਪਮੈਂਟ ਆਈਡੈਂਟਿਟੀ ਰਜਿਸਟਰ (CEIR) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿਚ 541,428 ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਅਤੇ 255,882 ਗੁਆਚੀਆਂ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਨੂੰ ਟਰੇਸ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
CEIR ਇਕ ਏ.ਆਈ. ਅਧਾਰਤ ਪੋਰਟਲ ਹੈ ਜੋ 16 ਮਈ ਨੂੰ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ (DoT) ਦੁਆਰਾ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਅਤੇ ਗੁੰਮ ਜਾਂ ਚੋਰੀ ਹੋਏ ਫ਼ੋਨਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਗੁੰਮ ਜਾਂ ਚੋਰੀ ਹੋਏ ਫੋਨ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਲਗਭਗ 1,200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 50,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਗੁੰਮ ਜਾਂ ਚੋਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਪੋਰਟਲ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਕ ਉਪਭੋਗਤਾ ਕਿਸੇ ਡਿਵਾਈਸ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਪਛਾਣ ਨੰਬਰ (IMEI) ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਫੋਨ ਨੂੰ ਵਰਤੋਂਯੋਗ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦਾ, ਭਾਵੇਂ ਨਵਾਂ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਫੋਨ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਹ ਵਰਤੋਂਯੋਗ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਮੁੜ ਵਿਕਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਉਂਦੀ।
ਇੱਕ ਉਦਯੋਗ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁੰਮ ਹੋਏ ਜਾਂ ਚੋਰੀ ਹੋਏ ਉੱਚ-ਅੰਤ ਵਾਲੇ ਫੋਨਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰੇ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਕੀਮਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਡਿਵਾਈਸ ਵਰਤੋਂਯੋਗ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ ਤਾਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਖਰੀਦੋ-ਫਰੋਖਤ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਗੇ ਜਾ ਕੇ, ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਗੁੰਮ ਹੋਏ ਮੋਬਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਟਰੇਸ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸਲ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੁਆਰਾ IMEI ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਡਿਵਾਈਸ ਦਾ ਕੋਈ ਰੀਸੇਲ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਸਲੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਵਿਕਰੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਗਾਹਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਰਤੇ ਗਏ ਫੋਨ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਡਿਵਾਈਸ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਕ DoT ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਲੈਕਲਿਸਟ, ਡੁਪਲੀਕੇਟ ਆਦਿ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਪਭੋਗਤਾ ਨੂੰ ਡਿਵਾਈਸ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਅਸ਼ਵਨੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਨੇ ਸੰਚਾਰਸਾਥੀ ਪੋਰਟਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੋ ਗੁੰਮ ਜਾਂ ਚੋਰੀ ਹੋਏ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਨ, ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੇ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨਾਂ ਆਦਿ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੋਰਟਲ ਰਾਹੀਂ, ਇਕ ਮੋਬਾਈਲ ਉਪਭੋਗਤਾ ਜਾਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨਾਲ ਹੋਰ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਲਏ ਗਏ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿਸਟਮ ਇਹ ਜਾਂਚ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਪਭੋਗਤਾ ਨੇ ਕਿੰਨੇ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਲਏ ਹਨ।
