ਨਵੇਂ ਪੋਪ ਨੂੰ ਰੱਬ ਦਾ ਸੇਵਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਦੇਖਦਾ ਹੋਵੇ

ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਆਰਕਬਿਸ਼ਪ ਜੋਸਫ਼ ਕਾਰਡੀਨਲ ਕਾਰਡੇਰੋ, ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2 ਜਾਂ 3 ਕਨਕਲੇਵ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਹ 70 ਜਾਂ 80 ਕਾਰਡੀਨਲਾਂ ਦੀ ਇਕ ਮੀਟਿੰਗ ਸੀ ਜੋ ਅਹੁਦੇ ’ਤੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਪਿੱਛੋਂ ਅਗਲੇ ਪੋਪ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਕ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਨਕਲੇਵ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦ ਕੋਈ ਵੋਟ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਉਹ ਬਸ ਮੁਸਕਰਾਏ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ।

ਗੋਆ ਦੇ ਕਾਰਡੀਨਲ ਆਰਕਬਿਸ਼ਪ ਫਿਲਿਪ ਨੇਰੀ ਫੇਰਾਓ, ਮੇਰੀ ਸਵਰਗਵਾਸੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਰੋਮ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਪੋਪ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਜੈਸੁਇਟ ਸਨ। ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੇ ਮੁਖੀ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 3 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਮੈਨੂੰ ਫਿਲਿਪ ਨੇਰੀ ਦੇ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ’ਤੇ ਉਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਵੇਗੀ।

ਇਹ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਆਖਰੀ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੇ. ਡੀ. ਵੇਂਸ ਸਨ। ਵੇਂਸ, ਜੋ ਕਿ ਖੁਦ ਇਕ ਕੈਥੋਲਿਕ ਹਨ, ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਟਰੰਪ ਦੇ ਵਤੀਰੇ ਬਾਰੇ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਸੀ।

ਪੋਪ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਵ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ, ਗੈਰ-ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਫੌਜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਕੈਥੋਲਿਕਾਂ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਹੈ ਅਤੇ ਧਰਮਾਂ ਵਲੋਂ ਹਮਾਇਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦਾ ਨੈਤਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।

ਫਰਾਂਸਿਸ ਇਕ ਚੰਗਾ ਪੋਪ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਆਹੁਤਾ ਕੈਥੋਲਿਕ ਜੋੜਿਆਂ ਵਲੋਂ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਰੁੱਧ ਚਰਚ ਦੇ ਹੁਕਮ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਜਵਾਬ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੈਥੋਲਿਕਾਂ ਤੋਂ ‘ਖਰਗੋਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਪ੍ਰਜਨਣ’ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚਰਚ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਿਯਮਾਂ ’ਚ ਢਿੱਲ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜੋ ਬਾਈਬਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਜੀਵਨ ’ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ। ਫਰਾਂਸਿਸ ਗਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਦੱਬੇ-ਕੁਚਲੇ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਤ ਸਨ ਅਤੇ ਚਰਚ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ’ਤੇ ਘੱਟ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।

ਯੂਰਪ ਭਰ ਦੇ ਗਿਰਜਾਘਰਾਂ ਵਿਚ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਈਚਾਰਕ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਦਿਨ ਹੈ। ਸੈਮੀਨਰੀ, ਜਿੱਥੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਵਿਚ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਪੋਪ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਾਲੇ ਵੈਟੀਕਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਘਾਟ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰੇ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਕਰੇ।

ਯੂਰਪ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਧਰਮ ਦੀ ਪੁਕਾਰ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ, ਲੰਡਨ ਵਿਚ, ਜਿੱਥੇ ਮੈਂ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਹਰ ਸਾਲ ਜਾਂਦੇ ਸੀ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਹੋਟਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਚਰਚ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਰੰਗ ਜਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰੰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਖਿਆ। ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਆਪਣੀ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸਨ।

ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਉਤਸ਼ਾਹ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਉਲਟ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿਚ ਘਟਿਆ। ਪੁਰਤਗਾਲ ਵਿਚ, ਚਰਚ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਹੋਰ ਵੀ ਤਰਸਯੋਗ ਸੀ। ਪੁਰਤਗਾਲੀਆਂ ਦੇ ਪੂਰਵਜ ਲਗਭਗ 5 ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੋਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ’ਤੇ ਉਤਰੇ ਸਨ। ਉਹ ‘ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਦਿਨ’ ਸਨ।

ਪੁਜਾਰੀ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਲਾਹਾਂ ਅਤੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦਾ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਵਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਤਾਂ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ ਸਾਡੇ ਉਪਨਾਮ ਵੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਹਰ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਪਾਦਰੀ ਦਾ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਉਪਨਾਮ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।

ਪੁਰਤਗਾਲ ਦੇ ਪੋਰਟ ਵਾਈਨ ਉਤਪਾਦਕ ਸ਼ਹਿਰ ਪੋਰਟੋ ਦੀ ਮੇਰੀ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ, ਧੋਤੀ ਅਤੇ ਸਾੜ੍ਹੀ ਲਾਈ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਮੁੰਡੇ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ‘ਹਰੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ, ਹਰੇ ਰਾਮ’ ਵਾਲੇ ਪੈਂਫਲੇਟ ਲੈ ਕੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਏ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ ਮੇਰੇ ਪੁਰਖੇ, ਰਾਮ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ, ਉਸੇ ਧਰਮ ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਏ ਸਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ! ਇਹ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੇ 4 ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੋਆ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪੁਰਤਗਾਲ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ’ਤੇ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ‘ਘਰ ਵਾਪਸ’ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ!

ਮੇਰੀ ਡੂੰਘੀ ਇੱਛਾ ਹੈ ਕਿ ਰੋਮ ਦੇ ਬਿਸ਼ਪ ਵਜੋਂ ਫਰਾਂਸਿਸ ਪਿੱਛੋਂ ਕੋਈ ਜੈਸੁਇਟ ਪੋਪ ਬਣੇ। ਸ਼ਾਇਦ, ਇਕ ਚੀਨੀ ਜੈਸੁਇਟ ਪੋਪ ਇਕ ਦਿਲਚਸਪ ਬਦਲ ਹੋਵੇਗਾ, ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਜਦੋਂ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਸਤੰਬਰ 2018 ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਚੀਨ ਵਿਚ ਬਿਸ਼ਪਾਂ ਦੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ’ਤੇ ਪੀਪਲਜ਼ ਰਿਪਬਲਿਕ ਆਫ਼ ਚਾਈਨਾ ਨਾਲ ਇਕ ਅੰਤਿਮ ਸਮਝੌਤੇ ’ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਫਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਹੁਣ ਪੋਪ ਕੋਲ ਐਪੀਸਕੋਪਲ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ’ਤੇ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਹੈ।

2025 ਦੇ ਕਨਕਲੇਵ ਵਿਚ 135 ਵੋਟਰ ਹੋਣਗੇ, ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ 80 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਸੀਮਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਜਾਦੂਈ ਗਿਣਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਦਿਨ ਵਿਚ ਦੋ ਵਾਰ ਵੋਟਿੰਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਗਲਾ ਪੋਪ ਚੁਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਵੈਟੀਕਨ ਚਿਮਨੀ ਵਿਚੋਂ ਚਿੱਟਾ ਧੂੰਆਂ ਨਿਕਲੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਧੂੰਏਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਹੀ ਰਹੇਗਾ। ਨਵੇਂ ਪੋਪ ਨੂੰ ਰੱਬ ਦਾ ਸੇਵਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਵੱਲ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਅਤੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਲੈ ਕੇ ਆਵੇ। ਸਮਾਜਿਕ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ।

-ਜੂਲੀਓ ਰਿਬੈਰੋ