ਚੀਨ-ਅਮਰੀਕਾ ਅੜਿੱਕੇ ਦੇ ਉੱਭਰਦੇ ਖਤਰੇ

ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਬੀਜਿੰਗ ’ਤੇ ਇਕ ਨਵਾਂ ਆਰਥਿਕ ਸੌਦਾ ਥੋਪਣ ਲਈ ਚੀਨੀ ਸਾਮਾਨਾਂ ’ਤੇ ਨਵੇਂ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ ਨਵੇਂ ਟੈਰਿਫ 60 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਉਸ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਣਗੇ ਜਿਸ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਸਾਰੀ ਚੀਨੀ ਦਰਾਮਦ ’ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰ 2025 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਕੇ ਲਗਭਗ 25 ਫੀਸਦੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਚੀਨ ਦੇ ਨੇਤਾ ਟਰੰਪ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਧੇਰੇ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਅਤੇ ਘੱਟ ਰਿਆਇਤਾਂ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇਣਗੇ, ਭਾਵੇਂ ਚੀਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਗਾਤਾਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੋਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਸੁਲ੍ਹਾ-ਸਫਾਈ ਵਾਲਾ ਤਰੀਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਪਮਾਨ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਚੀਨ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਧ ਰਹੇ ਜਨਤਕ ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਭੜਕਾਏਗਾ।

ਜੇਕਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਪਹੁੰਚ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ‘ਟੈਰਿਫ ਮੈਨ’ ਟਰੰਪ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਧਮਕੀਆਂ ਹੀ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤਾਂ ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਸੋਚ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਵਹਾਰਕ ਰਸਤੇ ’ਤੇ ਕਿਉਂ ਡਟੇ ਰਹੀਏ ? ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਤੋਂ ਹਮਲਾਵਰਤਾ ਦੀ ਇਕ ਲੰਬੀ ਲੜੀ ਵਿਚ ਨਵੀਨਤਮ ਹਨ ਜੋ ਬੀਜਿੰਗ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸ਼ੱਕ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਚੀਨ ਦੇ ਇਕ ਮਹਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਉਭਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਟਰੰਪ ਚੀਨੀ ਤਕਨੀਕੀ ਫਰਮਾਂ ਨੂੰ ਉੱਨਤ ਕੰਪਿਊਟਰ ਚਿਪਸ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਬਾਈਡੇਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਦੀ ਵੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਗੇ। ਬੀਜਿੰਗ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਣਿਜਾਂ ਦੇ ਬਰਾਮਦ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਉਪਾਵਾਂ ਖਿਲਾਫ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਿਦਖਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਣਿਜ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੀ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰ ਮੋਟਰਾਂ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਕੁਝ ਉਤਪਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ 2025 ਵਿਚ ਚੀਨੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਕੋਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਤਾਈਵਾਨ ’ਤੇ ਵਿਵਾਦ ਇਸ ਸਾਲ ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਭਾਵੇਂ ਟਰੰਪ ਖੁਦ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਕੱਟੜ ਡਿਪਟੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਕੋ ਰੂਬੀਓ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਮਾਈਕ ਵਾਲਟਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤਾਈਪੇ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਲਈ, ਸਗੋਂ ਤਾਈਵਾਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਅਮਰੀਕੀ ਗਾਰੰਟੀ ਵੀ ਦੇਣਗੇ। ਇਹ ਬੀਜਿੰਗ ਲਈ ਇਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲਾਲ ਲਕੀਰ ਹੈ।

ਫਿਲਹਾਲ, ਚੀਨ ਦੇ ਨੇਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਬਾਅ ਦੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਤਾਈਵਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਿਲੀਅਮ ਲਾਈ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਸਹੀ ਹਨ। ਤਾਈਵਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਨਤਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਚੀਨ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜੇ ਬੀਜਿੰਗ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਾਈਵਾਨ ਨੇ ਅਸਲ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵੱਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜਾਂ ਜੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਚੀਨ ਦੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਲਾਲ ਲਕੀਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਚੋਟੀ ਦਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਅਮਰੀਕੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਟੈਲਵਾਨ ਬੰਦਰਗਾਹ ’ਤੇ ਲੰਗਰ ਸੁੱਟਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚੀਨ ਨਾਕਾਬੰਦੀ ਜਾਂ ਤਾਇਵਾਨ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਟਾਪੂਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇਕ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਕੇ ਫੌਜੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਤਾਈਵਾਨ ਦੀਆਂ 2028 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਨੇੜੇ ਆਉਣ ਅਤੇ ਬੀਜਿੰਗ ਵੱਲੋਂ ਵਿਲੀਅਮ ਲਾਈ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਵਧਣ ਨਾਲ ਇਹ ਜੋਖਮ ਵਧਣਗੇ।

ਨਾ ਤਾਂ ਚੀਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ 2025 ਵਿਚ ਕੋਈ ਸੰਕਟ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਸ਼ੀ ਅਤੇ ਟਰੰਪ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਘਰੇਲੂ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣਗੇ। ਸ਼ੀ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਆਰਥਿਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ, ਸਮਾਜਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਬਾਰੇ ਵਧਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸੰਗਠਿਤ ਫੌਜੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਟਰੰਪ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਅਮਰੀਕੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਨੂੰ ਡੁਬੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਸੌਦੇ ਕਰਨਗੇ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧਾਉਣਗੇ।

ਇਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਉੱਤੇ ਇਕਜੁੱਟ ਕੰਟਰੋਲ ਦੇ ਨਾਲ, ਟਰੰਪ ਬਾਈਡਨ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾ ਸਕਣ ਕਿ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਇਕ ਹੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਬੋਲੇ ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਕੋਈ ਆਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰੇ। ਬੀਜਿੰਗ ਅਮਰੀਕੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਬਰਾਮਦ ਨੂੰ ਹੋਰ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਚੀਨ ਵਿਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਚਾਹਵਾਨ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਆਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਸਾਲ, ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਸਬੰਧਾਂ ’ਤੇ ਦੋ ਵਾਈਲਡਕਾਰਡ ਮੰਡਰਾਅ ਰਹੇ ਹਨ - ਟਰੰਪ ਖੁਦ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਵੇਂ ਪਸੰਦੀਦਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਐਲੋਨ ਮਸਕ। ਟਰੰਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਨਿੱਜੀ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਚੀਨ ਵਿਚ ਮਸਕ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਪਾਰਕ ਹਿੱਤ ਉਸ ਨੂੰ ਇਕ ਉਪਯੋਗੀ ਵਿਚੋਲਾ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਆਨ ਬ੍ਰੇਮਰ