ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਮਨਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨ ਦੇ 4 ਕਦਮ

ਪਹਿਲਗਾਮ ਵਿਚ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਮਾਸੂਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਹੱਤਿਆ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਕਾਲਜਾ ਨਹੀਂ ਫਟੇਗਾ, ਕਿਸ ਇਨਸਾਫ਼ਪਸੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਖੂਨ ਨਹੀਂ ਉਬਲੇਗਾ? ਦੁੱਖ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗੁੱਸਾ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੈਅ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਤੁਰੰਤ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਅਤੇ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਅੱਤਵਾਦੀ ਇਹ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹੀ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਟੀ. ਵੀ. ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਇਸ ਯੁੱਗ ’ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਆਲਮ ਵਿਚ, ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਉਹੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਗੁੱਸਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਕਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਬਦਲਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੀ ਅਸਲ ਸਫਲਤਾ ਇਸ ਗੱਲ ਵਿਚ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਅਸਲ ਇਰਾਦਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਨਾਕਾਮ ਕੀਤਾ।

ਅੱਤਵਾਦੀ ਦੇ ਆਕਾਵਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਭਾਰਤ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵਿਚਕਾਰ ਤੂੰ-ਤੂੰ, ਮੈਂ-ਮੈਂ ਹੋਵੇਗੀ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਡੀ ਪਹਿਲੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੋਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਜਵਾਬੀ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੈ।

ਭਾਵੇਂ ਮਹਾਕੁੰਭ ​​ਵਿਚ ਹੋਈ ਮੌਤ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਦਿੱਲੀ ਸਟੇਸ਼ਨ ’ਤੇ ਭਗਦੜ ਵਿਚ ਹੋਈ ਮੌਤ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਸਮੂਹਿਕ ਸੋਗ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕਰਨਾ ਸ਼ੋਭਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਦੁਖੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਹਿਸਾਬ-ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਨਹੀਂ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਕਿਸੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭੈੜੀਆਂ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਦਮ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਬੇਸ਼ੱਕ, ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਖੇਡੀਆਂ ਸਨ। 2009 ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਮੁੰਬਈ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਜੇਕਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਗਲਤ ਸੀ, ਤਾਂ ਅੱਜ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਵੀ ਹਰਕਤ ਗਲਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੈਅ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਵੇਗਾ, ਪਰ ਅੱਜ ਉਹ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਅੱਜ ਰਾਜਪਾਲ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ, ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਮੰਗਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਮਨਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅੱਜ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਜਾਂ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਜਾਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਤੋਂ ਆਰ-ਪਾਰ ਇਕੱਠੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੱਲਿਕਾਰਜੁਨ ਖੜਗੇ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਵੱਲੋਂ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣਾ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਸਹੀ ਕਦਮ ਹੈ।

ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਦੂਜੀ ਯੋਜਨਾ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਤਲੇਆਮ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਇਕ ਧਮਾਕਾਖੇਜ਼ ਬਿੰਦੂ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾਵੇ। ਜਨਤਕ ਗੁੱਸੇ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿਚ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ’ਤੇ ਤਣਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਫੌਜ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਆਗੂ ਹੋਰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਇਸ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਰਕਾਰ ’ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਦਬਾਅ ਨਾ ਪਾਈਏ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਥਿਤ ਇਕ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲਈ ਹੈ। ਖੈਰ, ਉਂਝ ਵੀ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹਨ। ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ।

ਪਰ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾਲ ਟੀ. ਵੀ. ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਤਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਵੋਟਾਂ ਵੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਲਗਾਮ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ। ਸਾਲ 2009 ਦੇ ਮੁੰਬਈ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਸਾਬਤ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੰਚਾਂ ’ਤੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਸਬਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ’ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਸ ’ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਫੌਜ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਅਤੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਆਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇ ਸਕਣ।

ਪਹਿਲਗਾਮ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਇਹ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾੜਾ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਵੇਗਾ। ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਇਹ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਜੇਕਰ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਹੇਠ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਦਰਿੰਦਗੀ ਲਈ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਕਿਸੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਕਸ਼ਮੀਰ ਬੰਦ ਹੋਇਆ ਹੈ; ਮਸਜਿਦਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਿਆਣਪ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਔਖੀ ਘੜੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮੂੰਹ-ਤੋੜ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਪਹਿਲਗਾਮ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਡੂੰਘੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਤੋਂ ਪਛਾਣਿਆ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਚੁਣ-ਚੁਣ ਕੇ ਮਾਰਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸਾਫ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨਗੇ। ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਸਰੇ ਵੀ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਗੇ।

ਇਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ-ਮੁਸਲਿਮ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿਚ ਸਾੜਨ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਜ਼ਹਿਰ ਉਗਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨਾਂ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਛਾਣਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਗਾਮ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਨਫ਼ਰਤ ਦੀ ਅੱਗ ਫੈਲਾਉਣ ਦੀ ਇਕ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ-ਮੁਸਲਿਮ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲੈਣਾ ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਫਿਰਕੂ ਅੱਗ ਨਾ ਭੜਕਣ ਦੇਣਾ ਪਹਿਲਗਾਮ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਕਰਾਰਾ ਜਵਾਬ ਹੈ।

ਯੋਗੇਂਦਰ ਯਾਦਵ