ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਸਰਹੱਦ ''ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਹਰ ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਡਰੋਨ ''ਤੇ ਲਾਈ ਪਾਬੰਦੀ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਨੀਰਜ) : ਹੈਰੋਇਨ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਸਮੱਗਲਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਬੈਠੇ ਸਮੱਗਲਰਾਂ ਵਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ 553 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੇ ਪੰਜਾਬ ਬਾਰਡਰ 'ਤੇ ਬੀ. ਐੱਸ. ਐੱਫ. ਦੀ ਸਿਰਦਰਦੀ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਸੈਂਕੜੇ ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚੋਂ 500 ਤੋਂ 1 ਹਜ਼ਾਰ ਮੀਟਰ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਡਰੋਨ ਨੂੰ ਨੰਗੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲੱਭਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਹੀ ਨਹੀਂ, ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਾਲੇ ਡਰੋਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਆਈ. ਐੱਸ. ਆਈ. ਵਲੋਂ ਹੈਰੋਇਨ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਭਾਰਤ 'ਚ ਸਮੱਗਲਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਡਰੋਨ ਸਰਹੱਦੀ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਦੇ 500 ਮੀਟਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਉਜਾੜ ਖੇਤਰ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਉਣਾ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜਦੋਂ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਸਰਹੱਦੀ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਪਰੋਂ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਬੈਠੇ ਸਮੱਗਲਰ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਮੱਗਲਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸਾਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੱਸ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਥੇ ਹੈਰੋਇਨ ਜਾਂ ਹਥਿਆਰ ਸੁੱਟਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜ਼ਿਲਾ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਅਤੇ ਡੀ. ਸੀ. ਸ਼ਿਵਦੁਲਾਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਰੋਨ ਉਡਾਉਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਈ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਡਰੋਨ ਉਡਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਲੈਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਛੋਟਾ ਡਰੋਨ ਵੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ।

ਮੁਹਾਵਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸੈਕਟਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਬੀ. ਪੀ. ਓ.
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਅਟਾਰੀ ਬਾਰਡਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮੁਹਾਵਾ 'ਚ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਡਰੋਨ ਫੜਨ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬੀ. ਐੱਸ. ਐੱਫ. ਦਾ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਬੀ. ਓ. ਪੀ. ਹੈ। ਇਥੇ ਸਮੱਗਲਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਬੀ. ਐੱਸ. ਐੱਫ. ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਹੈਰੋਇਨ ਦੀ ਖੇਪ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਲਈ ਡਰੋਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਉਣਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇਕ ਜਵਾਨ ਕਰਦੈ 500 ਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਗਸ਼ਤ
ਬੀ. ਐੱਸ. ਐੱਫ. ਜੋ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ ਹੈ, ਇਸ ਫੋਰਸ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਨਸਰ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਹੈਰੋਇਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਸਮੱਗਲਿੰਗ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ। ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ 'ਤੇ ਇਕ ਬੀ. ਐੱਸ. ਐੱਫ. ਦਾ ਜਵਾਨ 500 ਮੀਟਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਗਸ਼ਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸੈਂਕੜੇ ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਉਡਾਣ ਭਰ ਰਹੇ ਡਰੋਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਡਰੋਨ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸਰਹੱਦੀ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਇਹ ਖੇਤਰ ਬੀ. ਐੱਸ. ਐੱਫ. ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ।

ਯੂ. ਏ. ਵੀ. ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਡਰੋਨ
ਡਰੋਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਇਹ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਯੂ. ਏ. ਵੀ. ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਅਨਮੈਰਿਡ ਏਰੀਅਲ ਵ੍ਹੀਕਲ। ਇਹ ਇਕ ਰੇਡੀਓ ਟਰਾਂਸਮੀਟਰ ਨਾਲ ਉਡਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਜਾਂ ਵੀਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ, ਛੋਟੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲਿਜਾਣ ਜਾਂ ਖੇਤਾਂ 'ਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਿੰਨੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਹੁੰਦੈ ਡਰੋਨ
ਨੈਨੋ ਡਰੋਨ : ਇਸ ਦਾ ਭਾਰ 200 ਤੋਂ 250 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਸੂਸੀ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਾਈਕਰੋ ਡਰੋਨ : ਇਸ ਦਾ ਭਾਰ 250 ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ 2 ਜਾਂ 3 ਕਿਲੋ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਛੋਟਾ ਡਰੋਨ : ਇਸ ਦਾ ਭਾਰ 20 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ 2 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਵਾ 'ਚ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੁਦ ਲੋਡਿੰਗ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੀਡੀਅਮ ਡਰੋਨ : ਇਸ ਦਾ ਭਾਰ 25 ਕਿਲੋ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਲਾਰਜ ਡਰੋਨ : ਇਸ ਡਰੋਨ ਦਾ 100 ਕਿਲੋ ਤੱਕ ਦਾ ਭਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫੌਜ ਵਲੋਂ ਲੜਾਈ ਦੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਡਰੋਨ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਐਡਵਾਂਸ ਡਰੋਨ : ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਫੌਜ 'ਤੇ ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹਮਲੇ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕੀ ਹਨ ਡਰੋਨ ਉਡਾਉਣ ਦੇ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ
ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨੈਨੋ ਡਰੋਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਡਰੋਨ ਉਡਾਉਣ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਇਕ ਯੂਨਿਕ ਆਈਡੈਂਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਨੰਬਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਵਪਾਰਕ ਕੰਮਾਂ 'ਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਵਿਆਹ ਆਦਿ ਵਿਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸਰਕਾਰੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ।
– ਇਸ ਨੂੰ 400 ਫੁੱਟ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਨਹੀਂ ਉਡਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।
– ਨੋ ਫਲਾਈ ਜ਼ੋਨ ਵਰਗੇ ਏਅਰਪੋਰਟਾਂ ਜਾਂ ਸਕੱਤਰੇਤ ਆਦਿ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਨਹੀਂ ਉਡਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮ ਕਰ ਰਹੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ
ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਾਰਡਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਬਾਰਡਰਾਂ 'ਤੇ ਡਰੋਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਹੈਰੋਇਨ ਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਸਮੱਗਲਿੰਗ 'ਚ ਡਰੋਨ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮ ਵੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪਿੰਡਾਂ 'ਚ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਮੁਨਾਦੀ, ਸਾਰੇ ਡਰੋਨ ਉਡਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈਣੀ ਹੋਵੇਗੀ ਆਗਿਆ
ਜ਼ਿਲਾ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਅਤੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸ਼ਿਵਦੁਲਾਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਹੱਦੀ ਪਿੰਡਾਂ 'ਚ ਜ਼ਿਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਲੋਂ ਮੁਨਾਦੀ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਸਮਾਨ 'ਚ ਡਰੋਨ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਵਸਤੂ ਉੁਡਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਪੁਲਸ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲੇ 'ਚ ਹਰ ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਡਰੋਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਡਰੋਨ ਉਡਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈਣੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਭਾਵੇਂ ਵਿਆਹ ਕਿਉਂ ਹੋਵੇ।